Wikipedia

Yūko Tsushima

Yūko Tsushima (jap. 津島 佑子 Tsushima Yūko), właściwie Satoko Tsushima (jap. 津島 里子 Tsushima Satoko; ur. 30 marca 1947 w Mitace – zm. 18 lutego 2016 w Tokio) – japońska pisarka, eseistka i krytyczka, zdobywczyni wielu japońskich nagród literackich, m.in. Nagrody Yomiuri[1]. Jej książki zostały przetłumaczone na kilkanaście języków.

Yūko Tsushima
津島 佑子
Tsushima Yūko
Imię i nazwisko

Satoko Tsushima
(津島 里子
Tsushima Satoko)

Data i miejsce urodzenia

30 marca 1947
Mitaka

Data i miejsce śmierci

18 lutego 2016
Tokio

Narodowość

japońska

Język

japoński

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

XX, XXI w.

Życiorys edytuj

Rodzina edytuj

W 1948 roku jej ojciec, Osamu Dazai (właśc. Shūji Tsushima), słynny japoński pisarz, popełnił samobójstwo z kochanką[1]. Jego historia pojawia się w dziełach przyszłej pisarki[2]. Miała starszą o 5 lat siostrę, Sonoko. Jej starszy brat, Masaki, zmarł na zapalenie płuc w 1960 roku[1]. W dzieciństwie i młodości uczyła się gry na fortepianie, a edukację zdobywała w szkole misji katolickej[1].

W 1970 roku wyszła za mąż. Dwa lata później urodziła córkę. W 1975 odbyła swoją pierwszą zagraniczną podróż: do Paryża. W 1976 roku urodziła syna i niedługo potem rozwiodła się[1]. W 1985 roku, z powodu zaburzeń oddechu, jej syn zmarł[1][3].

Twórczość edytuj

Twórczość Tsushimy można podzielić na dwa okresy. Jej wcześniejsze powieści i opowiadania eksperymentują z konwencjami I-fiction, dominującego stylu narracyjnego japońskiej prozy. Gatunek ten cechuje medytacyjny głos z perspektywy pierwszej osoby, koncentracja na intymnych związkach między postaciami oraz zainteresowanie zatarciem granicy między faktem a fikcją[4]. Późniejsze prace Tsushimy są bardziej formalnie odważne i wyraźnie polityczne. Liczą się z japońską kulturową pamięcią o imperium, wojnie i wywłaszczeniu oraz rozważają wpływ władzy państwa na ludzi[5].

Dzieła Tsushimy łączy wiele tendencji i tematów estetycznych. Często występują w nich samotne matki i inne postacie marginalizowane w japońskim społeczeństwie. Zajmowała się tematyką porzucenia, trudności gospodarczych i autonomii kobiet. Jej powieści wypełniają lukę między tym co osobiste a polityczne, badając aktualne problemy w Japonii z perspektywy codziennego życia kobiet[5].

Współtworzyła – jako członkini redakcji od 1966 roku – prywatny, szanowany w całym kraju, magazyn literacki „Bungei Shuto”[1].

Od 1972 jej twórczość była nagradzana: m.in. w październiku 1986 r. jej powieść Ścigana światłami nocy (jap. Yoru no hikari ni owarete) zdobyła literacką Nagrodę Yomiuri[1].

W 1991 roku przyłączyła się do protestów przeciwko wojnie w Zatoce Perskiej[1]. Tego samego roku wyjechała do Paryża, gdzie wykładała japońską literaturę i prowadziła seminarium na temat Ajnów. W 1992 roku wygłaszała wykłady na uniwersytetach amerykańskich[1].

Zmarła w Tokio na raka płuc w 2016 roku[6]

Powieści, opowiadania, eseje edytuj

  • Kitsune wo haramu (W ciąży z lisem, 1972)
  • Waga chichi-tachi (Nasi ojcowie, 1975)
  • Mugura no haha (Matka jak pełzająca roślina, 1975)
  • Kusa no fushido (Legowisko z traw, 1977)
  • Tōmei kūkan ga mieru toki (Kiedy widać przezroczyste powietrze, 1977)
  • Yorokobi no shima (Wyspa radości, 1978)
  • Chōji (Dziecię fortuny, 1978)
  • Yoru no tī pāti (Wieczorna herbatka, 1979)
  • Hyōgen (Kra, 1979)
  • Hikari no ryōbun (Obszar światła, 1979)
  • Saigo no shuryō (Ostatnie polowanie, 1979)
  • Moeru kaze (Palący wiatr, 1980)
  • Yoru to asa no tegami (Listy wieczorne i poranne, 1980)
  • Yama o hashiru onna (Kobieta zbiegająca z góry, 1981)
  • Shōsetsu no naka no fūkei (Pejzaż z powieści, 1982)
  • Suifu (Podwodna kraina, 1982)
  • Watashi no jikan (Mój czas, 1982)
  • Hi no kawa no hotori de (Nad brzegiem rzeki ognia, 1983)
  • Danmari ichi (Cichy targ, 1984)
  • Ōma monogatari (Opowieści o zmierzchu, 1984)
  • Osanaki hibi e (Dni dzieciństwa, 1986)
  • Yoru no hikari owarete (Ścigana światłami nocy, 1986)
  • Mahiru e (Na południe, 1988)
  • Yume no kiroku (Zapis snów, 1988)
  • Hon no naka no shojo-tachi (Dziewczęta w literaturze, 1989)
  • Kusamura (Gąszcz, 1989)
  • Ise Monogatari, Tosa Nikki - oten no tabi 2 (Ise Monogatari, Tosa Nikki – podróże z klasyką, cz. 2, 1990)
  • Afureru haru (Pełnia wiosny, 1990)
  • Oi naru yume yo, hikari yo (Wielkie sny, światło, 1991)
  • Utsuho monogatari - shōnen shōjo koten bungakukan (Utsuho monogatari – klasyczna literatura dla młodzieży, 1992)
  • Kagayaku mizu no jidai (Czas błyszczącej wody, 1994)[1]
  • Watashi (Ja, 1999); polskie tłumaczenie jako: Jestem, tęsknię, mówię; 2018, PIW[7][4]
  • Warami ookami (Śmiejący się wilk, 2001)[8]; polskie tłumaczenie jako: Uśmiechnięty wilk; 2023, PIW[9]
  • Nara repōto (Raport o Nara, 2004)[10]
  • Yamaneko dōmu (Kopuła żbika, 2013)[10][11]

Nagrody i nominacje edytuj

1972 – nominacja do Nagrody Akutagawy za powieść W ciąży z lisem (jap. Kitsune wo haramu)[1]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Aleksandra (1972- ). Szczechla, Kobieca tożsamość w narracji : proza Yūko Tsushimy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007, ISBN 978-83-233-2332-7, OCLC 750060135 [dostęp 2019-12-27].
  2. ↑ Kris Kosaka, 'Of Dogs and Walls': A concentrated hit of Yuko Tsushima [online], The Japan Times, 26 maja 2018 [dostęp 2019-12-27] (ang.).
  3. ↑ Jestem tęsknię mówię. Yuko Tsushima - recenzja [online], Mechaniczna Kulturacja, 31 grudnia 2018 [dostęp 2019-12-26] (pol.).
  4. ↑ a b Luiza Stachura, Rozpadam się. Na marginesach „Jestem, tęsknię, mówię” Yūko Tsushimy parę słów [online], 終わりない夢 ~Owarinai Yume~, 29 czerwca 2019 [dostęp 2019-12-27] (pol.).
  5. ↑ a b Sheila McClear, A Chronicler of Japan’s ‘Women on Their Own’ is Rediscovered [online], Vulture, 11 lutego 2019 [dostęp 2019-12-27] (ang.).
  6. ↑ Yuko Tsushima has died at 68 | Japanese Literature in English [online], www.japaneseliteratureinenglish.com [dostęp 2019-12-26].
  7. ↑ Jestem tęsknię mówię - - Państwowy Instytut Wydawniczy [online], piw.pl [dostęp 2019-12-27].
  8. ↑ a b Laughing Wolf, ISBN 978-1-929280-69-8 [dostęp 2019-12-27] (ang.).
  9. ↑ Uśmiechnięty wilk - - Państwowy Instytut Wydawniczy [online], piw.pl [dostęp 2023-12-12].
  10. ↑ a b Smashing the Great Buddha, Crossing Lines: Tsushima Yūko’s Nara Report | The Asia-Pacific Journal: Japan Focus [online], apjjf.org [dostęp 2019-12-27].
  11. ↑ Elliott i inni, The consequences of global disasters, Abingdon, Oxon, s. 54, ISBN 978-1-317-50588-4, OCLC 946887550 [dostęp 2019-12-28].
  12. ↑ a b Japan Society Book Club: Woman Running in the Mountains by Yuko Tsushima [online], Japan Society of the UK [dostęp 2019-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-27] (ang.).
  13. ↑ The Europa directory of literary awards and prizes., New York, ISBN 978-1-135-35632-3, OCLC 933433407 [dostęp 2019-12-27].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Yūko_Tsushima&oldid=72069864”