Złotoria (gmina Choroszcz)
Złotoria – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Choroszcz[5][6].
| wieś | |
 Kościół parafialny pw. św. Józefa w Złotorii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-070[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BIA |
| SIMC |
0025342[5] |
Położenie na mapie gminy Choroszcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
 53°10′33″N 22°56′09″E/53,175833 22,935833[1]
| |
Złotoria leży przy szosie Białystok–Warszawa. Położona przy ujściu rzeki Supraśl do Narwi. Od granic Białegostoku dzieli ją odległość 12 km.
Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej św. Józefa, należącej do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Kobylin.
Historia edytuj
Historia miejscowości edytuj
W I Rzeczypospolitej należała do ziemi bielskiej w województwie podlaskim.
W roku 1827 liczyła 43 domy i 271 mieszkańców.
W XIX wieku wieś, folwark i dobra. Narew oddzielała tu gubernię grodzieńską od łomżyńskiej. W miejscowości urząd pocztowy, browar, wiatrak.
Pod koniec XIX w. w powiecie mazowieckim, gmina Stelmachowo, parafia Tykocin. Dobra Złotorya o powierzchni 1195 morgów w roku 1886 składały się z folwarków Złotorya i Awuls. Wieś Złotorya osad 54, morgów 1305[7].
W Narwi i Supraśli odławiano duże ilości raków. Wybudowanie pobliskiej Kolei Warszawsko-Petersburskiej i możliwość transportu raków do Warszawy spowodowało takie ich wyniszczenie, że dziś stary, duży rak należy w Złotoryi do osobliwości[8].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.
Historia kościoła edytuj
Parafia pw. św. Józefa, wydzielona z parafii Tykocin erygowana w 1919 przez biskupa Antoniego Karasia. Kościół drewniany pw. św. Józefa zbudowany w latach 1919–1920 staraniem księdza Walerego J. Nowosadko.
Zabytki edytuj
- drewniany kościół parafialny pod wezwaniem św. Józefa, 1920, nr rej.: 578 z 27.12.1984[10].
- pomnik ku czci żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej [Złotoria-Piaski]
Organizacje pożytku publicznego edytuj
- Ochotnicza Straż Pożarna w Złotorii. Istnieje od roku 1928[11]. W zasobach jednostki znajduje się strażnica z garażem i salą. OSP posiada samochód Star 244 – GMB 2,5/8 i m.in. zestaw ratownictwa drogowego i medycznego PSP R1. Jednostka od sierpnia 2010 r. wpisana jest do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego [nr 309B44].
Transport edytuj
Przez miejscowość przechodzą drogi:
Urodzeni w Złotorii edytuj
- W Złotorii urodził się Michał Jankowski polski pionier rosyjskiego Dalekiego Wschodu, przyrodnik i hodowca. Szlachcic herbu Nowina, za udział w powstaniu styczniowym zesłany na Syberię[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 162066
- ↑ Wieś Złotoria w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1614 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XIV, s. 644.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom VI, s. 909.
- ↑ Diecezja Łomżyńska: ZŁOTORIA.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Kronika OSP w Złotorii. [dostęp 2013-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-14)].
- ↑ Stanisław Feliksiak, Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki: Słownik biologów polskich. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1987, s. 226. ISBN 83-01-00656-0