Zabrnie (województwo małopolskie)
Zabrnie – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Szczucin[3].
| wieś | |
 Kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
33-230[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KDA |
| SIMC |
0831267 |
Położenie na mapie gminy Szczucin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego  | |
 50°16′42″N 21°06′07″E/50,278333 21,101944[1]
| |
Sąsiaduje m.in. z miejscowościami Brzezówka, Suchy Grunt i Dąbrowica, od wschodu zaś z województwem podkarpackim. Zajmuje obszar 882 ha, zamieszkany przez około 500 mieszkańców.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.
Położenie edytuj
Wieś leży w południowo-wschodniej Polsce, na pograniczu Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej, na Równinie Nadwiślańskiej, na terenie nizinnym, miejscami podmokłym, typowo rolniczym z najcieplejszym klimatem w Polsce i różnorodną strukturą gleb, wykorzystywanych coraz częściej do produkcji ogrodniczej i warzywnej. Teren jest słabo zalesiony, roślinność typowa dla obszarów nadwiślańskich. Podstawowe uprawy to zboża i rośliny okopowe.
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0831273 | Deszczysko | część wsi |
| 1048859 | Górka | część wsi |
| 0831304 | Różnica | część wsi |
| 1049014 | Świerkówka | część wsi |
| 1049020 | U Czaplów | część wsi |
| 1049043 | U Machów | część wsi |
| 0831310 | Ugodów | część wsi |
Historia edytuj
Nazwa Zabrnie pochodzi stąd, że leży na prawym i lewym brzegu rzeki Breń. Pierwsze informacje o miejscowości pojawiają się w źródłach pisanych w XVI wieku. Rejestr poborowy z 1577 roku wymienia Zabrnie jako noviter locata. Na wiek XV i XVI przypada uformowanie się na terenach obecnego powiatu dąbrowskiego pięciu głównych, należących do możnowładczych rodów, kompleksów majątkowych, które z pewnymi zmianami przetrwały do końca epoki przedrozbiorowej. Przykładem takiego wielkiego kompleksu feudalnej własności ziemskiej były dobra szczucińskie. Do powstania miejscowości Zabrnie przyczynił się ród Stradomskich herbu Prus, którzy byli właścicielami tych terenów od II połowy XVI do wieku XVIII. Ich następcami byli Małachowscy herbu Nałęcz, Chwalibogowie herbu Strzemię i Husarzewscy.
Podczas rzezi galicyjskiej na terenie Zabrnia doszło do najścia na dwór. Późniejsze lata były czasem licznych konfliktów o serwituty pomiędzy chłopami a szlachtą.
Środowisko geograficzne edytuj
Teren miejscowości przecinają małe rzeki, z których największą jest Breń, oraz jego dopływy: Upust i Nieczajka. Rzeki te, chociaż niewielkie, stanowią bardzo duże zagrożenie dla leżących nad nimi terenów, gdyż w okresie roztopów i zwiększonych opadów powodują podtopienia.
Gospodarka edytuj
Zabrnie jest miejscowością typowo rolniczą. Większość mieszkańców utrzymuje się z uprawy roli, tylko nieliczni pracują poza rolnictwem. Nie występują tu żadne większe zakłady przemysłowe. Wśród uprawianych roślin znajdują się głównie zboża (pszenica, jęczmień, kukurydza), rośliny okopowe (ziemniaki, buraki), oraz różnego rodzaju warzywa i owoce. Wśród zwierząt hodowanych przeważa trzoda chlewna, drób, rzadziej krowy.
Oświata edytuj
W 1908 roku we wsi powstała szkoła, którą w 1912 r. przeniesiono do Zabrnia. Budynek szkoły był dwukrotnie niszczony w trakcie I i II wojny światowej. Obecny pochodzi z 1948 r. i był wielokrotnie rozbudowywany. W roku 2008, w setną rocznicę powstania, szkole nadano imię Jana Pawła II. Obecnie jest to wyłącznie szkoła podstawowa (sześć klas oraz „zerówka”). Uczęszcza do niej około stu uczniów z miejscowości Brzezówka, Małec, Suchy Grunt i Zabrnie.
Parafia Zabrnie edytuj
Do parafii należą wierni kościoła rzymskokatolickiego z miejscowości: Zabrnie, Brzezówka, Suchy Grunt. Kościół został wybudowany w 1981 r. przez mieszkańców pod przewodnictwem ks. Mariana Marszałka.
Osoby pochodzące z Zabrnia edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 155055
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1568 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
Bibliografia edytuj
- F. Kiryk, Z. Ruta – Dąbrowa Tarnowska. Zarys dziejów miasta i powiatu. Warszawa – Kraków 1974
- M. Jachym – Zarys historii parafii pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbego w Zabrniu w latach 1981–2011 Zabrnie 2011
- M. Skowron – Szkoła Podstawowa w Zabrniu. Zabrnie 2008
- K. Struziak – Szczucin i okolice. Zarys dziejów do 1948 roku. Szczucin 2009.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zabrnie (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 206.
- Strona internetowa 100-lecia szkoły. zabrnie.friko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-16)].
- Strona internetowa szkoły
- Panorama Zabrnie