Zapalenie cewki moczowej
Zapalenie cewki moczowej (łac. urethritis) - stan zapalny zlokalizowany w końcowej części dolnych dróg moczowych, wywoływany rozmaitymi czynnikami etiologicznymi, zwykle przenoszonymi drogą płciową. Wyróżnia się zapalenie rzeżączkowe (swoiste) i nierzeżączkowe (nieswoiste).
| Urethritis | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Etiologia edytuj
Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej - NGU edytuj
Najczęstszym czynnikiem etiologicznym NGU jest Chlamydia trachomatis (30 - 50% przypadków, rzadziej w zapaleniach bezobjawowych). Ureaplasma urealyticum i Mycoplasma genitalium (hominis) odpowiadają za 10-20% zapaleń. 1-17% zakażeń przypisuje się Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy). Innymi czynnikami sprawczymi (razem <10% przypadków) mogą być: Candida albicans, herpeswirusy, bakterie, zwężenie cewki moczowej, urazy i ciała obce (np. cewnik).
Rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej edytuj
Rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej wywoływane jest przez bakterie Neisseria gonorrhoeae, którym mogą towarzyszyć m.in. Trichomonas vaginalis, Candida albicans i Chlamydia trachomatis.
Terapia doustną izotretynoiną edytuj
Przyjmowanie dziennych dawek izotretynoiny przewyższających 60 mg powoduje urethiritis (czyli zapalenie cewki moczowej). (Reuter, 1984) To zapalenie zostało rozpoznane u dwóch mężczyzn, który byli leczeni izotretynoiną ze względu na trądzik. Po zakończeniu terapii doustną izotretynoiną i zaczęciu antybiotykoterapii zapalenie cewki moczowej ustąpiło. (Edwards & Sonnex, 1997).
Objawy i przebieg edytuj
Do typowych objawów zapalenia cewki należy wyciek z cewki moczowej (czasem pojawiający się jedynie po uciśnięciu cewki), ból podczas oddawania moczu, niekiedy częstomocz i swędzenie zewnętrznego ujścia cewki moczowej. U kobiet możliwe są upławy, ale w około 50% przebieg jest bezobjawowy. Nie występują objawy ogólne (np. gorączka).
Ropomocz bez bakteriomoczu współwystępujący z objawami dyzurycznymi (częste i bolesne oddawanie moczu) nazywa się zespołem cewkowym.
Powikłania u osób leczonych są rzadkie. U mężczyzn możliwe jest zapalenie jąder i najądrzy, w przypadku rzeżączki także gruczołu krokowego. U kobiet rzeżączka może przez długi czas przebiegać bezobjawowo i szerzyć się na błonę śluzową macicy i narządy miednicy.
Sporadycznym efektem towarzyszącym symptomom zapaleniu cewki są uczucie rozdrażnienia, przewrażliwienia, podatności na złe nastroje i ogólny spadek samopoczucia. Rzadko występują też mdłości i bóle brzucha.
Zapalenie cewki moczowej jest także przyczyną reaktywnego zapalenia stawów.
Diagnostyka edytuj
Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej potwierdza się poprzez wykazanie obecności neutrofili w cewce moczowej przedniej. Wykonuje się badanie mikroskopowe preparatu wykonanego z wymazu z cewki lub początkowego strumienia moczu, barwionego metodą Grama. Obecność Gram-ujemnych dwoinek wewnątrz neutrofili świadczy o etiologii rzeżączkowej.
Zaleca się każdorazowe wykonanie posiewu w kierunku dwoinki rzeżączki, a w miarę możliwości także innych patogenów.
Dawniej stosowany test "dwóch szklanek" ma obecnie wartość historyczną.
Leczenie edytuj
Obowiązuje leczenie partnerów seksualnych, pacjentom zaleca się powstrzymanie się od kontaktów seksualnych do czasu wyleczenia.
W NGU zaleca się doksycyklinę (2x 100 mg przez 7 dni) lub azytromycynę (jednorazowo 1 g). Leczeniem alternatywnym jest podawanie erytromycyny (2x 500 mg przez 14 dni) lub ofloksacyny (2x 200 mg lub 1x 400 mg przez 7 dni).
W przypadku zapalenia cewki moczowej spowodowanego rzęsistkiem pochwowym poleca się szczególnie metronidazol (jednorazowo 2 g).
W zapaleniu rzeżączkowym wskazane są cyprofloksacyna (jednorazowo 500 mg), ofloksacyna (jednorazowo 400 mg) lub ceftriakson (domięśniowo - jednorazowo 250 mg). Ze względu na niską oporność szczepów rzeżączki na penicylinę w Polsce, w zaleceniach Instytutu Wenerologii znajduje się penicylina prokainowa.
W leczeniu empirycznym (patogen nieustalony) poleca się zażywanie azytromycyny (jednorazowo 2 g) lub ofloksacyny (2x 200 mg lub 1x 400 mg przez 7 dni).
Klasyfikacja ICD10 edytuj
| kod ICD10 | nazwa choroby |
|---|---|
| ICD-10: N34 | Zapalenie cewki moczowej i zespół cewkowy |
| ICD-10: N34.0 | Ropień cewki moczowej |
| ICD-10: N34.1 | Nieswoiste zapalenie cewki moczowej |
| ICD-10: N34.2 | Inne zapalenie cewki moczowej |
| ICD-10: N34.3 | Zespół cewkowy, nieokreślony |
Bibliografia edytuj
- Andrzej Szczeklik (red.) Choroby wewnętrzne. tom I, II Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.
