Wikipedia

Zaroślak czarnobrody

Zaroślak czarnobrody[3][4] (Atlapetes melanolaemus) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Endemit o niewielkim zasięgu występowania w południowo-wschodnim Peru i zachodniej Boliwii. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski[2][5][6].

Zaroślak czarnobrody
Atlapetes melanolaemus[1]
(P.L. Sclater & Salvin, 1879)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

pasówki

Rodzaj

Atlapetes

Gatunek

zaroślak czarnobrody

Synonimy
  • Buarremon melanolaemus P.L. Sclater & Salvin, 1879
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali Philip Lutley Sclater i Osbert Salvin, nadając mu nazwę Buarremon melanolaemus. Opis ukazał się w 1879 roku w czasopiśmie „Ibis”. Jako miejsce typowe autorzy wskazali Khachupata, Cuzco, Peru[7][8]. IOC nie wyróżnia podgatunków[9][10].

Etymologia edytuj

  • Atlapetes: połączenie słowa Atlas z gr. πετης petēs – „lotnik”, πετομαι petomai – „latać”[11].
  • melanolaemus: gr. μελας melas – „czarny”, gr. λαιμος laimos – „gardło”[12].

Morfologia edytuj

Nieduży ptak ze średniej wielkości, grubym u nasady dziobem w kolorze czarnym. Szczęka i żuchwa są lekko zakrzywione. Tęczówki w kolorze ciemnym czerwonobrązowym. Nogi czarniawe. Na głowie ruda czapeczka rozciągająca się od czoła do karku. Reszta głowy, podgardle i gardło czarne. Górna część ciała czarniawa, kuper czarniawy z lekkim oliwkowym odcieniem. Ogon czarniawy. Sterówki czarniawe z ciemnooliwkowymi brzegami. Pokrywy skrzydeł czarne, lotki także z nieco jaśniejszym odcieniem krawędzi. Pierś, dolna część brzucha i boki żółte z szarawymi odcieniami. Brak dymorfizmu płciowego. Długość ciała z ogonem 17 cm; masa ciała 27,5–30,3 g[5][10].

Zasięg występowania edytuj

Zaroślak czarnobrody występuje w południowo-wschodnim Peru we wschodniej części regionu Cuzco i sąsiadującym z nim regionem Puno oraz w sąsiadującym z Puno departamentem La Paz w zachodniej Boliwii. Jest gatunkiem osiadłym[5][10]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 186 tys. km²[13].

Ekologia edytuj

Zaroślak czarnobrody jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem jest wilgotny las górski i zakrzewione stoki wschodniej części Andów. Występuje na wysokościach od 1400 do 3200 m n.p.m.[5] (BirdLife International podaje przedział wysokości 1500–3000 m n.p.m.[13]). Jest najprawdopodobniej gatunkiem wszystkożernym. Żeruje na ziemi lub tuż nad jej powierzchnią[5].

Rozmnażanie edytuj

Sezon rozrodczy trwa od późnego lipca do początku grudnia. Gniazdo w postaci niewielkiej miseczki, wykonane głównie z grubej trawy i liści bambusa Chusquea jest wyścielone cienkimi, suchymi źdźbłami traw. Gniazda są umieszczone średnio 0,9 m (od 0 do 3 m) nad ziemią, dobrze ukryte wśród gęstych traw, paproci lub krzewów. W lęgu 2 jaja o średnich wymiarach 23,2×16,8 mm. Jaja mają kremoworóżowy kolor z rdzawymi i/lub brązowymi plamkami, skoncentrowanymi w okolicy grubszego końca. Okres inkubacji 14–15 dni, młode opuszczają gniazdo po 13–14 dniach od wyklucia[5].

Status edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN zaroślak czarnobrody klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest określona, zaś jej trend oceniany jest jako spadkowy ze względu na wylesianie Amazonii[13]. Gatunek opisywany jest jako lokalnie pospolity lub dość pospolity[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Atlapetes melanolaemus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Atlapetes melanolaemus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999. 
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-08-05].
  5. ↑ a b c d e f g Alvaro Jaramillo: Black-faced Brushfinch Atlapetes melanolaemus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-08-08]. (ang.).
  6. ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-08-05].
  7. ↑ Denis Lepage: Black-faced Brush-Finch Atlapetes melanolaemus Sclater & Salvin, 1879. Avibase. [dostęp 2022-08-07]. (ang.).
  8. ↑ P.L. Slater & O. Salvin, Descriptions of some new Tanagers of the Genus Buarremon, „The IBIS a Quarterly Journal od Ornithology”, ser. 4, t. 3, Londyn 1879, s. 425 (ang. • łac.).
  9. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-08-07]. (ang.).
  10. ↑ a b c Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 592. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  11. ↑ Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-07] (ang.).
  12. ↑ melanolaemus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-07] (ang.).
  13. ↑ a b c Black-faced Brush-finch Atlapetes melanolaemus, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zaroślak_czarnobrody&oldid=68364387”