Zarodziec

Zarodziec (Plasmodium) – rodzaj jednokomórkowych pierwotniaków, pasożytów wewnątrzkomórkowych wywołujących malarię u gadów, ptaków i ssaków (w tym ludzi). Wszystkie gatunki są przenoszone przez komary.

Zarodziec

zarodziec pasmowy
Systematyka
Domena	eukarionty
Supergrupa	Sar
Nadtyp	Alveolata
Typ	Myzozoa
Podtyp	apikompleksy
Gromada	Aconoidasida
Rząd	krwinkowce
Rodzina	Plasmodiidae
Rodzaj	zarodziec
Nazwa systematyczna
Plasmodium

Inwazyjna postać zarodźca (sporozoit) rozpoczyna cykl życiowy w śliniankach komara. Gdy komar ugryzie żywiciela zarodźca (np. człowieka), sporozoit przedostaje się do jego układu krwionośnego. Następnie wędruje do wątroby i śledziony, gdzie rozmnaża się bezpłciowo, tworząc kryptozoity, które dostają się do erytrocytów. Tam namnażają się i rosną, aż erytrocyt się rozerwie. Uwolnione w ten sposób merozoity atakują kolejne krwinki. Temu etapowi malarii towarzyszy gorączka i dreszcze. Z części merozoitów tworzą się gametocyty, które po ugryzieniu żywiciela przez komara przedostają się do przewodu pokarmowego tego ostatniego. Tam gametocyty przekształcają się w gamety i następuje rozmnażanie płciowe. Powstałe zygoty przenikają przez ścianę jelita i tworzą sporozoity, które przedostają się do ślinianek komara.

Sześć gatunków atakujących człowieka i wywołujących różne postacie malarii:

• Podrodzaj Laverania
  • Plasmodium falciparum (zarodziec sierpowaty)
• Podrodzaj Plasmodium
  • Plasmodium vivax (zarodziec ruchliwy)
  • Plasmodium ovale (zarodziec owalny), obecnie uważany za obejmujący 2 odrębne gatunki:
    • Plasmodium ovale curtisi
    • Plasmodium ovale wallikeri
  • Plasmodium malariae (zarodziec pasmowy)
  • Plasmodium knowlesi (zarodziec małpi)

Inne gatunki:

• Plasmodium berghei
• Plasmodium brasilianum
• Plasmodium chabaudi
• Plasmodium cynomolgi
• Plasmodium gallinaceum
• Plasmodium lophurae