Zasłonak olszynowy

Zasłonak olszynowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	zasłonakowate
Rodzaj	zasłonak
Gatunek	zasłonak olszynowy
	Nazwa systematyczna
	Cortinarius iliopodius (Bull.) Fr.; Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 301 (1838) [1836-1838]
	Zasięg
	; Zasięg w Europie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zasłonak olszynowy (Cortinarius iliopodius (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1793 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Agaricus iliopodius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries przenosząc go do rodzaju Cortinarius^[1].

Synonimy^[2]:

Agaricus iliopodius Bull. 1793
Cortinarius alnetorum (Velen.) M.M. Moser 1967
Cortinarius alnetorum (Velen.) M.M. Moser 1967 f. alnetorum
Cortinarius alnetorum f. iliopodius (Bull.) A. de Haan & Volders 2004
Hydrocybe alnetorum (Velen.) M.M. Moser 1953
Hydrocybe iliopodia (Bull.) M.M. Moser 1953
Telamonia alnetorum Velen. 1921
Telamonia iliopodia (Bull.) Wünsche 1877

Nazwę polską nadał mu Władysław Wojewoda w 1999 r., Andrzej Nespiak w 1981 r. opisywał go jako zasłonak nibyolszowy^[3].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 1-4 cm. Początkowo dzwonkowaty z podwiniętym brzegiem, potem płaskowypukły. Jest higrofaniczny; w zależności od stopnia nasycenia wodą ma barwę od żółtobrązowej do brązowoszarej a nawet brązowoczarnej. Powierzchnia matowa z resztkami filcowatej, włóknistej zasnówki^[4].

Blaszki

Wąsko przyrośnięte, rzadkie. U młodych owocników jasnobrązowo-szare, u starszych o purpurowym odcieniu, jaśniejsze na ostrzach^[4].

Trzon

Wysokość 3-8 cm, grubość 2-5 mm, walcowaty, równogruby. Powierzchnia pokryta jasnymi włókienkami, czasem purpurowa u góry, ciemniejąca w dół, pokryta białymi resztkami zasnówki ciemniejącymi z wiekiem^[4].

Miąższ

Ciemny, brązowo-szary, czasem na szczycie trzonu purpurowy, u podstawy ciemnoczerwony^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki o rozmiarach 8,5-10,5 × 5,5, 5 μm, mniej więcej elipsoidalne, nieco brodawkowate^[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Znane jest jego występowanie w Ameryce Północnej i Europie. W Europie występuje od Hiszpanii przez Anglię po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego. Brak informacji o jego występowaniu w Europie Wschodniej i Południowowschodniej^[5]. W piśmiennictwie naukowym podano wiele jego stanowisk na terenie Polski^[3]. Jest jednak rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający^[6].

Rośnie na ziemi w lasach, zaroślach i parkach pod olszami, zwłaszcza wśród mchów Mnium undulatum^[3]. Częściej spotykany jest na terenach podmokłych, na bagnach i w pobliżu strumieni^[4].

Znaczenie edytuj

Grzyb mikoryzowy^[3]. Nie zaleca się zbierania w celach spożywczych żadnego gatunku zasłonaka; ich odróżnienie jest trudne, na ogół są to grzyby niejadalne lub trujące, niektóre nawet śmiertelnie^[7]

Gatunki podobne edytuj

Charakterystycznymi cechami tego gatunku zasłonaka jest siedlisko, w którym występuje, ciemna barwa, szara zasnówka oraz dość wąskie zarodniki^[4].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-02-20]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Base de donneees mycoligique. Cortinarius alnetorum. [dostęp 2017-12-28].
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).

[2] Species Fungorum. [dostęp 2014-02-20]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[base-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Base de donneees mycoligique. Cortinarius alnetorum. [dostęp 2017-12-28].

[5] Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].

[6] Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[gminder-7] Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]