Zasada wariacyjna – w mechanice kwantowej, twierdzenie głoszące, że dla dowolnej znormalizowalnej funkcji zależącej od tych samych zmiennych, co funkcja falowa badanego układu opisywanego hamiltonianem funkcjonał zdefiniowany (w notacji Diraca) jako

spełnia następujące warunki:

  • gdzie jest energią stanu podstawowego układu (czyli najmniejszą wartością własną hamiltonianu )
  • Równość zachodzi wtedy i tylko wtedy, gdy jest funkcją falową stanu podstawowego badanego układu.

Zasada wariacyjna jest podstawą metody wariacyjnej powszechnie stosowanej w chemii kwantowej, w której najlepszego przybliżenia funkcji falowej stanu podstawowego układu poszukuje się minimalizując wartość funkcjonału w ramach danej klasy funkcji. Do metod wariacyjnych należą między innymi metoda Hartree-Focka i metoda oddziaływania konfiguracji.

Postacią zasady wariacyjnej używaną w teorii funkcjonału gęstości jest drugie twierdzenie Hohenberga-Kohna.

Bibliografia edytuj