Zbigniew Jethon
Zbigniew Edward Jethon (ur. 18 lutego 1929 w Kołomyi[1], zm. 18 stycznia 2015[2]) − polski lekarz wojskowy (pułkownik), specjalista medycyny lotniczej.
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1957-1980 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
komendant WIML, kierownik Zakładu Fizjologii w Wojskowym Instytucie Higieny i Epidemiologii |
| Późniejsza praca |
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Akademia Medyczna we Wrocławiu |
| Odznaczenia | |
  
| |
.svg){kind=small}
Życiorys
edytujUrodził się 18 lutego 1929 roku[3]. W 1947 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Białogardzie. W latach 1949−1957 pracował w Zakładzie Fizjologii ówczesnej Akademii Medycznej we Wrocławiu. Na tej uczelni w 1953 roku ukończył studia lekarskie[4].
W kwietniu 1953 roku został powołany do wojska jako żołnierz zawodowy i służył w armii do 1980 roku. W 1957 roku ukończył specjalizację z medycyny lotniczej pierwszego stopnia i podjął pracę w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej, początkowo był kierownikiem Pracowni Fizjologii Ogólnej. Dwa lata później uzyskał drugi stopień specjalizacji[3]. W 1960 roku obronił stopień doktora medycyny[4]. Był stażystą w Instytucie Medycyny Lotniczej i Kosmicznej w Moskwie i w Wojskowej Akademii Medycznej w Leningradzie[3]. W 1967 roku otrzymał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy "Współzależność zaburzeń hemodynamicznych i oddechowych podczas działania nadciśnienia oddechowego stałego"[4]. W latach 1967−1970 był komendantem WIML, w latach 1970-1980 kierownikiem Zakładu Fizjologii w Wojskowym Instytucie Higieny i Epidemiologii[3]. W 1973 roku został profesorem nadzwyczajnym[4].
W latach 1980-1983 kierował Katedrą Fizjologii Człowieka i Ergonomii, a od 1983 do 1987 Katedrą Fizjologii Człowieka i Zwierząt na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, od sierpnia 1982 do kwietnia 1984 był dziekanem Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ. Od stycznia 1981 do kwietnia 1982 był również dyrektorem Instytutu Sportu w Warszawie[5], w 1983 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego[4]. W latach 1987-1992 był kierownikiem Katedry Medycyny Sportu i Higieny Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, a w latach 1994-1999 kierownikiem Katedry Higieny Akademii Medycznej we Wrocławiu[6]. W latach 1994-1997 kierował ogólnopolskim Kolegium Kierowników Katedr Higieny i Medycyny Zapobiegawczej. Od 1997 do 2005 pracował w Katedrze Fizjologii Wysiłku i Higieny Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu[3][1]. W latach 2005-2007 był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, w latach 2002-15 profesorem i kierownikiem Katedry Nauk Medycznych w Wyższej Szkole Fizjoterapii we Wrocławiu (2000-2015)[3].
Zajmował się w swoich badaniach fizjologią człowieka, m.in. zagadnieniem pracy w warunkach ekstremalnych, wpływem metali ciężkich na człowieka, stresem oksydacyjnym, fizjologicznymi podstawami rehabilitacji[1]; opracował fizjologiczne założenia dla konstrukcji wysokościowego ubioru kompensacyjnego pilotów, schematy adaptacji wysiłkowej żołnierzy, fizjologiczne podstawy treningu kondycyjnego pilotów, normy ekspozycji na wibracje stochastyczne i charakterystykę wydolności fizycznej żołnierzy poszczególnych służb. Był autorem ponad 400 prac naukowych[3].
W 1976 opublikował Działalność operatorowa - nowa postać pracy człowieka, w 1977 w serii wydawniczej Omega (tom 311) Wiedzy Powszechnej Bariery ludzkich możliwości, w 1994 Ekologia człowieka w wychowaniu fizycznym i sporcie.
Był członkiem Komitetu Kultury Fizycznej PAN (1964-1968), Komitetu Nauk Fizjologicznych PAN (1966-1987), Komitetu Narodowego Badania Przestrzeni Kosmicznej PAN (1967-1970), Komitetu Ekologii PAN (1970-1971, 1978-1981), Komitetu Ergonomii PAN (1975-1984), Komisji ds. Badań i Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (1967-1971). Należał do Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego (od 1961), Polskiego Towarzystwa Astronomicznego (1961-1970), Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej (1965-1970), Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej (1968-1972), Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy (od 1968), członkiem założycielem (1977) i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego (1977-1980), członkiem International Standarization Organization (ekspertem krajowym tej organizacji w latach 1977-1986), i International Ergonomics Association (od 1979). W latach 1967-1988 należał do PZPR[7].
Jest pochowany na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu[8].
Odznaczenia i nagrody
edytujWielokrotnie wyróżniony nagrodami resortowymi za działalność badawczą (1983, 1985 - I stopnia, 1974- II stopnia, 1985, 1986, 1987 - III stopnia, wyróżnienie - 1979)[6].
Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1972) i Oficerskim (1985) Orderu Odrodzenia Polski[1][7] oraz Złotym Krzyżem Zasługi[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Księga profesorów Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, zebrał i opracował Lesław Kulmatycki, wyd. AWF Wrocław 2006, s. 77
- ↑ Nekrolog Zbigniewa Jethona
- ↑ a b c d e f g h Strona główna » płk doc. dr hab. med. Zbigniew Edward Jethon płk doc. dr hab. med. Zbigniew Edward Jethon. Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej. [dostęp 2015-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-21)]. (pol.).
- ↑ a b c d e Nie żyje profesor Zbigniew Jethon. Specjalista od medycyny. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-01-21. [dostęp 2015-01-21]. (pol.).
- ↑ Zmarł prof. dr hab. med. Zbigniew Jethon
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce. Edycja 3, wyd. Interpress, Warszawa 1993
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce. edycja 2, wyd. Interpress, Warszawa 1989
- ↑ Wyszukiwarka miejsc pochówku we Wrocławiu