Zenon Plech

Zenon Plech (ur. 1 stycznia 1953 w Zwierzynie, zm. 25 listopada 2020 w Gdańsku) – polski żużlowiec i trener sportu żużlowego.

Zenon Plech

Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1953 Zwierzyn
Data i miejsce śmierci	25 listopada 2020 Gdańsk
Kariera seniorska
Lata Klub Liga polska 1970–1976 Stal Gorzów Wielkopolski 1977–1987 Wybrzeże Gdańsk Liga angielska 1975–1976, 1979–1981 Hackney Hawks 1982 Sheffield Tigers
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja 1972–1986 Polska
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1996–1997, 1998 Stal Gorzów Wielkopolski 1999 Sparta Wrocław 2001–2002 Polska 2008–2009 Polonia Bydgoszcz
Dorobek medalowy
Reprezentacja Polska Mistrzostwa świata srebro 1976 żużel, drużynowo srebro 1979 żużel, indywidualnie srebro 1980 żużel, pary brąz 1972 żużel, drużynowo brąz 1973 żużel, pary brąz 1973 żużel, indywidualnie brąz 1974 żużel, drużynowo brąz 1978 żużel, drużynowo brąz 1979 żużel, pary brąz 1980 żużel, drużynowo brąz 1981 żużel, pary
Odznaczenia

Zenon Plech – mural w Gdańsku

W trakcie kariery zawodnik często określany pseudonimem Super-Zenon oraz Golden Boy.

Życiorys

Wychowanek Stali Gorzów Wielkopolski, w której startował od 1970 do 1976. Następnie przeniósł się do Wybrzeża Gdańsk, które reprezentował do końca kariery w 1987. Pięciokrotny mistrz Polski (1972, 1974, 1979, 1984, 1985), ponadto w latach 1981 i 1983 srebrny medalista. Trzykrotnie zdobywał Złoty Kask (1973, 1974, 1978), a w 1975 zajął drugie miejsce. W jego dorobku jest też Srebrny Kask w 1971.

Wielokrotny reprezentant Polski na arenie międzynarodowej. Ośmiokrotny uczestnik finałów indywidualnych mistrzostw świata, w tym dwukrotny medalista (brązowy w 1973 i srebrny w 1979 – oba medale na torze w Chorzowie), ponadto medalista mistrzostw drużynowych (srebrny i trzy brązowe) oraz mistrzostw par (srebrny i cztery brązowe).

Plech ma na koncie starty w brytyjskiej lidze żużlowej, gdzie znany był pod przydomkiem Golden Boy. Był zawodnikiem drużyny „Jastrzębi” (Hackney Londyn) w latach 1975–1976 oraz 1979–1981. W sezonie 1982 bronił barw „Tygrysów” z Sheffield.

Po zakończeniu kariery pełnił funkcję trenera w klubach Wybrzeże Gdańsk, Stal Gorzów, WTS Wrocław i Polonia Bydgoszcz. W 2001 prowadził kadrę Polski w Drużynowym Pucharze Świata i zdobył z drużyną srebrny medal. W 1999, gdy prowadził WTS, miał wkład w zdobycie przez zespół srebrnego medalu Drużynowych Mistrzostw Polski, ale na kilka meczów przed końcem sezonu rozstał się z drużyną. Pod jego okiem karierę na dużym torze zaczynał m.in. Krzysztof Cegielski.

Był Radnym Miasta Gdańska w II kadencji, w latach 1994-1998.

W roku 2005 założył Fundację Zenona Plecha – Wspierania Rozwoju Kultury Fizycznej i Sportu. Jego fundacja w 2006 utworzyła szkółkę miniżużlową przy Wybrzeżu Gdańsk dla najmłodszych adeptów sportu żużlowego. Prowadzona przez niego drużyna miniżużlowa w sezonie 2006 sięgnęła po brązowy medal DMP, a w sezonie 2007 po srebrny medal tych rozgrywek. W sezonie 2008, gdańska drużyna miniżużla, której trenerem był Jarosław Olszewski, prowadzona przez Fundację Zenona Plecha, zdobyła tytuł drużynowych mistrzów Polski. Zawodnik i wychowanek z Gdańska, Krystian Pieszczek, zdobył w tym samym sezonie srebrny medal IMP w miniżużlu.

Przed sezonem 2008 objął funkcję trenera w drużynie Polonii Bydgoszcz, która pierwszy raz w historii nie startowała w najwyższej klasie rozgrywkowej. Zrealizował plany włodarzy klubu doprowadzając drużynę do awansu do żużlowej ekstraligi. Trenerem bydgoskiej Polonii był też w sezonie 2009, zdobywając z beniaminkiem czwarte miejsce w rozgrywkach..

W 2010 roku opublikował swoją autobiografię pt. Zenon Plech. W cieniu złota, opisującą lata jego kariery zarówno zawodniczej, jak i trenerskiej, a także swoje życie prywatne.

1 września 2018 został włączony do Galerii Sław Żużlowej Reprezentacji Polski.

Na mocy Postanowienia Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 13 grudnia 2000 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, natomiast na mocy Postanowienia Prezydenta RP Andrzeja Dudy z 27 marca 2019 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł 25 listopada 2020. Pochowany 28 listopada 2020 w Alei Zasłużonych na gdańskim cmentarzu Srebrzysko.

Grób Zenona Plecha na Cmentarzu Srebrzysko

Osiągnięcia

Indywidualne mistrzostwa świata

• 1973 – Chorzów – 3. miejsce – 12 pkt → wyniki
• 1974 – Göteborg – 8. miejsce – 8 pkt → wyniki
• 1975 – Wembley – 14. miejsce – 4 pkt → wyniki
• 1976 – Chorzów – 5. miejsce – 11 pkt → wyniki
• 1979 – Chorzów – 2. miejsce – 13 pkt → wyniki
• 1980 – Göteborg – 15. miejsce – 1 pkt. → wyniki
• 1981 – Wembley – 15. miejsce – 3 pkt → wyniki
• 1983 – Norden – 15. miejsce – 1 pkt → wyniki

Drużynowe mistrzostwa świata

• srebro: 1976
• brąz: 1972, 1974, 1978, 1980

Mistrzostwa świata par

• srebro: 1980
• brąz: 1973, 1979, 1981

Indywidualne mistrzostwa Polski

• złoto: 1972 Bydgoszcz, 1974 Gorzów, 1979 Gorzów, 1984 Gorzów, 1985 Gorzów
• srebro: 1981 Leszno, 1983 Gdańsk

Młodzieżowe indywidualne mistrzostwa Polski

• najlepszy wynik: 4. miejsce (1970)

Złoty Kask

• złoto: 1973, 1974, 1978
• srebro: 1975

Srebrny Kask

• złoto: 1971

Inne ważniejsze turnieje

Memoriał Alfreda Smoczyka w Lesznie

• 1972 – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki
• 1973 – 2. miejsce – 12 pkt → wyniki
• 1978 – 1. miejsce – 14 pkt → wyniki
• 1979 – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki

Bibliografia

• Wiesław Dobruszek: Żużlowe ABC (Tom II). Leszno: Danuta, 2004, s. 178–179, seria: Żużlowe ABC. ISBN 83-920216-2-2.

Linki zewnętrzne

• Wybrzeże Gdańsk | Zenon Plech – biografia
• Zenon Plech bez tajemnic