Zespół białego nosa
Zespół białego nosa (ZBN, ang. white nose syndrome, WNS) – choroba grzybicza, która w ostatnich kilku latach przyczyniła się do śmierci od 5,7 do 6,7 miliona nietoperzy we wschodnich Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, stanowiąc poważne zagrożenie dla amerykańskich gatunków tych ssaków[1]. Nazwa pochodzi od charakterystycznego, białego grzybiczego nalotu (w postaci strzępek grzybni Geomyces destructans) na pyskach chorych zwierząt. Nalot występuje także na skrzydłach nietoperzy. Choroba dotyczy wyłącznie hibernujących nietoperzy. Objawy zespołu białego nosa to, oprócz widocznego nalotu grzybni, utrata tkanki tłuszczowej, nietypowe zachowania podczas zimy (w tym latanie), uszkodzenia błon na skrzydłach. Infekcja powoduje zaburzenia hibernacji często prowadzące do śmierci zwierząt, na niektórych stanowiskach powodując śmiertelność ponad 75% hibernujących nietoperzy[1][2].
.jpg)
Występowanie edytuj
Zespół zaobserwowano po raz pierwszy w jednej z jaskiń hrabstwa Schoharie w stanie Nowy Jork w lutym 2006[2]. Choroba rozprzestrzeniła się w jaskiniach stanów Nowy Jork, Vermont, Massachusetts i Connecticut w 2008. W 2009 opisano ją w stanach New Hampshire[3], New Jersey, Pensylwania[4] i Wirginia Zachodnia. W sierpniu 2012 roku występowanie choroby potwierdzono w 19 stanach USA i 4 kanadyjskich prowincjach[1]. Pojedyncze przypadki zespołu białego nosa zaobserwowano także u europejskich nietoperzy[5].
Przyczyny edytuj
W 2008 roku stwierdzono, że grzyb obecny na pyskach, skrzydłach i uszach zainfekowanych nietoperzy należy do rodzaju Geomyces. W 2011 wykazano, że czynnikiem chorobotwórczym jest Geomyces destructans: zakażenie zdrowych osobników tym grzybem prowadziło do rozwoju choroby[6]. Grzyb Geomyces destructans rośnie wyłącznie w niskich temperaturach w zakresie 4 do 15 °C. Nie toleruje temperatur powyżej 20 °C i jest przystosowany do atakowania hibernujących nietoperzy[7]. Występowanie grzyba Geomyces destructans, a także pojedyncze przypadki zespołu białego nosa zaobserwowano również u europejskich nietoperzy, jednak choroba do tej pory nie przyczyniła się do ich zwiększonej śmiertelności[5]. Wykazano, że amerykańskie nietoperze chorują po zakażeniu szczepami Geomyces destructans pochodzącymi z Europy[8]. Stanowi to poparcie tezy, że grzyb przybył do Ameryki z Europy i podczas gdy dla europejskich nietoperzy jest patogenem oportunistycznym, niestanowiącym poważnego zagrożenia, amerykańskie nietoperze nie są na niego uodpornione[5].
Zapobieganie rozprzestrzenianiu się choroby edytuj
Chociaż za przyczynę rozprzestrzeniania się choroby powszechnie uznaje się bezpośrednie kontakty między nietoperzami[6], nie można wykluczyć roli człowieka w przenoszeniu choroby między jaskiniami, np. na ubraniach i sprzęcie. W związku z dużym zagrożeniem jakie stanowi dla amerykańskich nietoperzy ZBN, w marcu 2009 organizacja rządowa US Fish & Wildlife Service (USFWS) wezwała do moratorium na zwiedzanie jaskiń w obszarze występowania choroby i rekomenduje dekontaminację odzieży i sprzętu po opuszczeniu jaskiń[9]. W lipcu 2010 roku amerykańska Służba Leśna ogłosiła czasowe ograniczenie wstępu do jaskiń i opuszczonych kopalni w Górach Skalistych, które obowiązuje do dziś[10].
Niedawno wykazano, że Geomyces destructans jest wrażliwy na leki stosowane do zwalczania zakażeń grzybiczych u ludzi[11]. Dalsze badania zmierzają do zaproponowania metody wykorzystania tej wiedzy w praktyce w celu ograniczenia rozprzestrzeniania choroby.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c DeeAnn M. Reeder, Craig L. Frank, Gregory G. Turner, Carol U. Meteyer i inni. Frequent Arousal from Hibernation Linked to Severity of Infection and Mortality in Bats with White-Nose Syndrome.. „PLoS ONE”. 7 (6), s. e38920, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0038920. [dostęp 2012-11-01].
- ↑ a b DS. Blehert i inni, Bat white-nose syndrome: an emerging fungal pathogen?, „Science”, 323 (5911), 2009, s. 227, DOI: 10.1126/science.1163874, PMID: 18974316 [dostęp 2012-11-01].
- ↑ Nashuatelegraph.com: Sick bats spotted in NH. [dostęp 2009-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Pennsylvania Game Commission – State Wildlife Management Agency: Release #007-09. [dostęp 2009-10-24].
- ↑ a b c Pierwszy nietoperz z Europy – z białym nosem. [dostęp 2012-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ a b Jeffrey M. Lorch, Carol U. Meteyer, Melissa J. Behr autor4 = Justin G. Boyles autor5 = i inni. Experimental infection of bats with Geomyces destructans causes white-nose syndrome. „Nature”. 480 strony = 376–378, 2011. DOI: 10.1038/nature10590. [dostęp 2012-11-01].
- ↑ Paul Cryan: White-Nose Syndrome Threatens the Survival of Hibernating Bats in North America. USGS Fort Collins Science Center. [dostęp 2012-11-01].
- ↑ Lisa Warnecke, James M. Turner, Trent K. Bollinger, Jeffrey M. Lorch i inni. Inoculation of bats with European Geomyces destructans supports the novel pathogen hypothesis for the origin of white-nose syndrome. „PNAS”. 109 strony = 6999-7003, 2012. DOI: 10.1073/pnas.1200374109. [dostęp 2012-11-01].
- ↑ Cave activity discouraged to help protect bats from deadly white-nose syndrome PDF.
- ↑ White Nose Syndrome – Rocky Mountain Regional Response to the Westward Spread. [dostęp 2012-11-01].
- ↑ Sudha Chaturvedi, Sunanda S. Rajkumar, Xiaojiang Li, Gregory J. Hurteau i inni. Antifungal Testing and High-Throughput Screening of Compound Library against Geomyces destructans, the Etiologic Agent of Geomycosis (WNS) in Bats.. „PLoS ONE”. 6 strony = e17032, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0017032. [dostęp 2012-11-01].