Zespół dworski w Owczarach
Zespół dworski w Owczarach – zespół dworski znajdujący się w Owczarach, w gminie Zielonki, w powiecie krakowskim.
nr rej. A-494 z 15.10.1984 [A-596/M][1] | |
Dwór w Owczarach – tylna elewacja | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Inwestor | |
Rozpoczęcie budowy |
koniec XIX w. |
Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie gminy Zielonki | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°10′25″N 19°54′47″E/50,173611 19,913056 |
W skład zespołu dworskiego wchodzi: dwór, park i stawy.
W końcu XIX w. właściciel Owczar Antoni Zygmunt Helcel wybudował dwór murowany w miejscu dawnego drewnianego. W 1935 r. został zakupiony przez wicepremiera inż. Eugeniusza Kwiatkowskiego[2]. Podczas II wojny światowej dwór był wykorzystywany jako punkt sanitarny AK[3].
Podczas reformy rolnej w 1945 r. liczący 72 ha majątek nie uległ parcelacji, jednak w 1950 roku były wicepremier został go całkowicie pozbawiony. Po nacjonalizacji dwór przekazano krakowskiemu Szpitalowi Specjalistycznemu im. dr Józefa Babińskiego celem utworzenia ośrodka opieki dla osób psychicznie chorych[4]. W poł. lat 80. XX w. został on przebudowany.
Dwór otoczony jest parkiem krajobrazowym, założonym w 2 poł. XVIII w. i przekomponowanym na przeł. XIX/XX w. Wśród parkowych drzew aż 11 objętych jest ochroną przyrody jako pomniki przyrody (3 buki, 2 dęby, 2 lipy oraz pojedyncze egzemplarze grabu, jesionu, modrzewia oraz sosny)[5].
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.
Od 1962 roku w budynku mieści się Dom Pomocy Społecznej.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. [dostęp 2013-02-09].
- ↑ Przewodnik rowerowy po Gminie Zielonki, Kraków: Urząd Gminy Zielonki, 2014 .
- ↑ Program Opieki nad Zabytkami na lata 2012 – 2016, Gmina Zielonki .
- ↑ 50 lat działalności domu pomocy spolecznej w Owczarach, Dom Pomocy Społecznej w Owczarach .
- ↑ Geoserwis GDOŚ [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2020-07-16] .