Wikipedia

Zespół dyskontynuacji leków przeciwdepresyjnych

Zespół dyskontynuacji leków przeciwdepresyjnych (ang. antidepressant discontinuation syndrome) – zespół objawów związanych z przerwaniem stosowania, zmniejszeniem dawki lub całkowitym odstawieniem leków przeciwdepresyjnych. W jego przebiegu mogą występować objawy grypopodobne, bezsenność, nudności, zaburzenia czucia, równowagi, niepokój. Objawy te zazwyczaj są łagodne, krótkotrwałe i samoistnie ustępują. W cięższych przypadkach wprowadzenie leku na nowo powoduje ustąpienie objawów w krótkim czasie. Objawy odstawienia fluwoksaminy opisano na początku lat 90[1][2]. Termin zespołu dyskontynuacji wprowadzili Zajecka i wsp. w 1997 roku[3].

Epidemiologia edytuj

Objawy dyskontynuacji występują u około 20% pacjentów, którzy nagle odstawili leki przeciwdepresyjne po co najmniej 6 tygodniach ich przyjmowania[4].

Etiologia edytuj

Objawy opisywano po odstawianiu leków z różnych klas: selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TCA). Odstawienie leków o krótszym okresie półtrwania wiąże się z bardziej wyrażonymi objawami. Zespół dyskontynuacji rzadko występuje po fluoksetynie i sertralinie. Spośród SSRI najczęściej występuje po odstawieniu paroksetyny[5]. Objawy dyskontynuacji bardzo często występują przy odstawianiu wenlafaksyny, czasem już przy pominięciu jednej dawki leku[6][7].

Część klinicystów uważa, że leki przeciwdepresyjne nie mają potencjału uzależniającego, nie jest więc właściwe określanie tych objawów jako zespół odstawienny (abstynencyjny)[4]. Inni twierdzą, że termin dyskontynuacji umniejsza wagę szkód spowodowanych SSRI i objawy powinno się określać jako zespół odstawienny[8].

Objawy i przebieg edytuj

Z odstawieniem leków przeciwdepresyjnych mogą wiązać się objawy grypopodobne, nudności, bezsenność, zaburzenia równowagi, zaburzenia czucia, pobudzenie. Czasem (zwłaszcza po odstawieniu wenlafaksyny) występuje objaw nazywany „brain zaps”, opisywany jako uczucie krótkich wyładowań elektrycznych w głowie (mózgu)[9]. Objawy zazwyczaj mają łagodne nasilenie[4]. Ustępują w ciągu 2–3 tygodni (czas trwania objawów zależy od okresu półtrwania leku). Objawy ustępują zazwyczaj w ciągu doby po wprowadzeniu na nowo odstawionego leku[10].

Rozpoznanie edytuj

Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego. Zaproponowano kryteria zespołu dyskontynuacji po SSRI[11][12].

Postępowanie edytuj

Uważa się, że najlepszą strategią uniknięcia objawów jest stopniowa redukcja dawki leku przed jego odstawieniem. U pacjentów doświadczających poważnych objawów dyskontynuacji zaleca się powrót do leku i powolniejsze jego odstawianie. Możliwa jest zmiana leku na lek przeciwdepresyjny o dłuższym okresie półtrwania (np. fluoksetynę) i dopiero potem zaprzestanie leczenia przeciwdepresyjnego[13][14].

Implikacje prawne edytuj

W 2013 wniesiono pozew zbiorowy Jennifer L Saavedra v. Eli Lilly and Company, ponieważ ulotka leku Cymbalta (preparat duloksetyny) nie zawierała informacji o tzw. „brain zaps” i innych objawach odstawienia. Firma wnosiła o oddalenie pozwu, powołując się na „regułę świadomego pośrednika”, która stanowi, że producent leków nie ma obowiązku ostrzegać konsumenta leków na receptę przed potencjalnymi działaniami niepożądanymi, o ile odpowiednie ostrzeżenia zostały przekazane przepisującemu lek lekarzowi. Ostatecznie pozew został oddalony[15]. Kolejne pozwy (Melissa Strafford, et al v. Eli Lilly and Company) również były oddalane[16][17].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Szabadi E.. Fluvoxamine withdrawal syndrome. „British Journal of Psychiatry”. 160, s. 283-284, 1992. PMID: 1540778. 
  2. ↑ Mallya G., White K., Gunderson C.. Is there a serotonergic withdrawal syndrome?. „Biological Psychiatry”. 33 (11-12), s. 851-852, 1993. DOI: 10.1016/0006-3223(93)90032-9. PMID: 8373925. 
  3. ↑ Zajecka J., Tracy K.A., Mitchell S.. Discontinuation symptoms after treatment with serotonin reuptake inhibitors: a literature review. „Journal of Clinical Psychiatry”. 58 (7), s. 291-297, 1997. PMID: 9269249. 
  4. ↑ a b c Warner C.H., Bobo W., Warner C., Reid S., Rachal J.. Antidepressant discontinuation syndrome. „American Family Physician”. 74 (3), s. 449–456, 2006. PMID: 16913164. 
  5. ↑ Rosenbaum J.F., Fava M., Hoog S.L., Ascroft R.C., Krebs W.B.. Selective serotonin reuptake inhibitor discontinuation syndrome: a randomized clinical trial. „Biological Psychiatry”. 44 (2), s. 77-87, 1998. PMID: 9646889. 
  6. ↑ Fava M., Mulroy R., Alpert J., Nierenberg A., Rosenbaum J.. Emergence of adverse events following discontinuation of treatment with extended-release venlafaxine. „Am J Psychiatry”. 154 (12), s. 1760-1762, 1997. PMID: 9396960. 
  7. ↑ Parker G., Blennerhassett J.. Withdrawal reactions associated with venlafaxine. „Aust N Z J Psychiatry”. 32 (2), s. 291-294, 1998. PMID: 9588310. 
  8. ↑ Fava G.A., Gatti A., Belaise C., Guidi J., Offidani E.. Withdrawal symptoms after selective serotonin reuptake inhibitor discontinuation: a systematic review. „Psychotherapy and Psychosomatics”. 84 (2), s. 72-81, 2015. DOI: 10.1159/000370338. PMID: 25721705. 
  9. ↑ Christmas D.M.. «Brain shivers»: from chat room to clinic. „Psychiatrist”. 29 (6), s. 219-221, 2005. DOI: 10.1192/pb.29.6.219. (ang.). 
  10. ↑ Haddad P.. The SSRI discontinuation syndrome. „Journal of Psychopharmacology”. 12 (3), s. 305-313, 1998. DOI: 10.1177/026988119801200311. PMID: 10958258. 
  11. ↑ Black K., Shea C., Dursun S., Kutcher S.. Selective serotonin reuptake inhibitor discontinuation syndrome: proposed diagnostic criteria. „Journal of Psychiatry and Neuroscience”. 25 (3), s. 255–261, 2000. 
  12. ↑ Berber M.J.. FINISH: remembering the discontinuation syndrome. Flu-like symptoms, Insomnia, Nausea, Imbalance, Sensory disturbances, and Hyperarousal (anxiety/agitation). „J Clin Psychiatry”. 59, s. 255, 1998. PMID: 9632038. 
  13. ↑ Wilson E., Lader M.. A review of the management of antidepressant discontinuation symptoms. „Therapeutic Advances in Psychopharmacology”. 5 (6), s. 357-368, 2015. DOI: 10.1177/2045125315612334. PMID: 26834969. 
  14. ↑ Giakas W.J., Davis J.M.. Intractable withdrawal from venlafaxine treated with fluoxetine. „Psychiatric Annals”. 27 (2), s. 85-92, 1997. DOI: 10.3928/0048-5713-19970201-05. 
  15. ↑ Judge Denies Class Cert. In Cymbalta Withdrawal Risks Suit - Law360 [online], www.law360.com [dostęp 2017-11-20] (ang.).
  16. ↑ Eli Lilly Escapes Cymbalta User's Withdrawal Class Action - Law360 [online], www.law360.com [dostęp 2017-11-20] (ang.).
  17. ↑ Cymbalta Users Urge Revival Of Drug's Withdrawal Claims - Law360 [online], www.law360.com [dostęp 2017-11-20] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zespół_dyskontynuacji_leków_przeciwdepresyjnych&oldid=52178613”