Zespół poposiłkowy
Zespół poposiłkowy, zespół dumping, zespół poresekcyjny – zespół objawów występujących po operacji żołądka. Jest to najczęstsze zaburzenie pojawiające się po zabiegach operacyjnych na tym narządzie[1]. Wyróżnia się wczesny i późny zespół poposiłkowy.
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Częstość występowania edytuj
Częstość występowania zespołu poposiłkowego zależy od rodzaju przeprowadzonego zabiegu operacyjnego:
- 5% – po wysoce wybiórczej wagotomii
- 10–15% – po wagotomi pniowej przeprowadzonej razem z pyloroplastyką
- 10–20% – po wagotomii z antrektomią
- 10–20% – po subtotalnej gastrektomii
Wczesny zespół poposiłkowy edytuj
Występuje od 15 do 60 minut po spożyciu posiłku[2] (według innych źródeł 10 do 20 minut[1]) i objawia się biegunką, bólem brzucha, nudnościami, wymiotami, a także zaczerwieniem twarzy, osłabieniem, uczuciem kołatania serca, zawrotami głowy, bladością skóry, potami, mogą też występować omdlenia. Najczęściej dolegliwości te pojawiają się po spożyciu słodkich płynów (np. słodzonej herbaty, kawy lub gorącej czekolady). Za przyczynę tej postaci zespołu uważa się upośledzenie czynności nerwu błędnego, związane z zabiegiem operacyjnym i powodujące szybkie przechodzenie treści żołądkowej do jelit. Niewykluczone, że to szybkie opróżnianie żołądka powoduje uwalnianie hormonów tkankowych działających naczynioruchowo, wśród których, w różnych, opracowanych na podstawie badań przeprowadzonych na małych grupach chorych publikacjach, wymienia się: wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP), peptyd YY, substancję P, neurotensynę, serotoninę, enteroglukagon, bradykininę[1][3][4][5][6][7].
Późny zespół poposiłkowy edytuj
Występuje od 2 do 4 godzin po spożyciu pokarmu i polega na pojawieniu się hipoglikemii[8], związanej prawdopodobnie z intensywnym wyrzutem insuliny do krwi, jako reakcją wywołaną szybkim wchłanianiem glukozy z jelit po nagłym przejściu treści żołądkowej do ich światła. W postaci tej dominują objawy hipoglikemii: osłabienie, poty, głód i niepokój.
Terapia edytuj
W terapii zaleca się dietę o niskiej zawartości węglowodanów, oddzielne przyjmowanie pokarmów stałych i płynnych, przyjęcie pozycji leżącej po posiłku. W leczeniu farmakologicznym stosuje się akarbozę[8][9] i oktreotyd[9][10][11]. Zabiegi chirurgiczne mające służyć leczeniu zespołu poposiłkowego dają różne efekty[8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Stanisław J. Konturek, Kornel Gibiński: Leczenie chirurgiczne, w rozdziale: Choroby żołądka i dwunastnicy. W: Stanisław J. Konturek: Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 159. ISBN 83-200-3188-5.
- ↑ Leczenie chirurgiczne choroby wrzodowej i zespoły po gastrektomii. W: Tadataka Yamada: Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., 2006, s. 312–3. ISBN 83-89309-92-0.
- ↑ Zaburzenia opróżniania żołądka. W: Tadataka Yamada: Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., 2006, s. 290–1. ISBN 83-89309-92-0.
- ↑ T. Tobe, C. Kimura, M. Fujiwara. Role of 5-hydroxytryptamine in the dumping syndrome after gastrectomy: histochemical study.. „Ann Surg”. 165 (3), s. 382-7, Mar 1967. PMID: 6019312.
- ↑ TE. Adrian, RG. Long, HS. Fuessl, SR. Bloom. Plasma peptide YY (PYY) in dumping syndrome.. „Dig Dis Sci”. 30 (12), s. 1145-8, Dec 1985. PMID: 2866074.
- ↑ RG. Long, TE. Adrian, SR. Bloom. Somatostatin and the dumping syndrome.. „Br Med J (Clin Res Ed)”. 290 (6472), s. 886-8, Mar 1985. PMID: 2858244.
- ↑ H. Yang. [The release of vasoactive intestinal peptide in patients with dumping syndrome and its clinical significance]. „Zhonghua Wai Ke Za Zhi”. 30 (10), s. 616-8, 636, Oct 1992. PMID: 1306796.
- ↑ a b c J. Tack, J. Arts, P. Caenepeel, D. De Wulf i inni. Pathophysiology, diagnosis and management of postoperative dumping syndrome.. „Nat Rev Gastroenterol Hepatol”. 6 (10), s. 583–90, Oct 2009. DOI: 10.1038/nrgastro.2009.148. PMID: 19724252.
- ↑ a b WL. Hasler. Dumping Syndrome.. „Curr Treat Options Gastroenterol”. 5 (2), s. 139–145, Apr 2002. PMID: 11879594.
- ↑ RJ. Geer, WO. Richards, TM. O'Dorisio, EO. Woltering i inni. Efficacy of octreotide acetate in treatment of severe postgastrectomy dumping syndrome.. „Ann Surg”. 212 (6), s. 678–87, Dec 1990. PMID: 2256759.
- ↑ J. Li-Ling, M. Irving. Therapeutic value of octreotide for patients with severe dumping syndrome--a review of randomised controlled trials.. „Postgrad Med J”. 77 (909), s. 441–2, Jul 2001. PMID: 11423592.
Bibliografia edytuj
- Tadataka Yamada: Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., 2006, s. 290–1,312–3. ISBN 83-89309-92-0.
- Stanisław J. Konturek, Kornel Gibiński: Leczenie chirurgiczne, w rozdziale: Choroby żołądka i dwunastnicy. W: Stanisław J. Konturek: Gastroenterologia i hepatologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 159. ISBN 83-200-3188-5.
