Zhang Zai (ur. 1020, zm. 1077[1]) – uczony z czasów dynastii Song. Pochodził z Hengqu w dzisiejszej prowincji Shaanxi[2].

Zhang Zai
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

张载

Pismo tradycyjne

張載

Hanyu pinyin

Zhāng Zǎi

Wade-Giles

Chang Tsai

Uczeń Fan Zhongyana, u którego studiował Zhongyong[3]. Powszechnie uznawany za prekursora neokonfucjanizmu. Postulował stosowanie uniwersalnej etyki, zakładającej traktowanie Nieba, Ziemi, istot ludzkich oraz wszelkich innych rzeczy jako swoistej całości. Cały wszechświat według Zhang Zaia stanowi jedność, której podstawą jest materialna siła qi, tożsama z dao. Klasyczne pojęcia yin i yang oraz pięciu żywiołów interpretował jako przejawy różnorodnych aspektów qi[4]. Wypowiadał się również na temat natury człowieka[5]. Pozostawił liczne pisma, między innymi Zachodnią inskrypcję (西銘, Ximing) i Należytą dyscyplinę dla początkujących (正蒙, Zhengmeng). Jego poglądy wywarły znaczny wpływ na późniejszych filozofów konfucjańskich[6].

Zaliczany do Pięciu Mistrzów początkowego okresu rządów Songów[7].

Przypisy edytuj

  1. Yao 2009 ↓, s. 100.
  2. Feng Youlan: Krótka historia filozofii chińskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 314. ISBN 83-01-13421-6.
  3. Fan Chung-yen. W: Rodney L. Taylor: The Illustrated Encyclopedia of Confucianism. T. 1. New York: The Rosen Publishing Group, Inc., 2005, s. 175-176. ISBN 0-8239-4081-0.
  4. Encyklopedia historyczna świata. T. III. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 2000, s. 268. ISBN 83-85909-61-3.
  5. Yao 2009 ↓, s. 106.
  6. Yao 2009 ↓, s. 105.
  7. Yao 2009 ↓, s. 102.

Bibliografia edytuj

  • Xinzhong Yao: Konfucjanizm. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 100. ISBN 978-83-233-2602-1.