Ziarnojadek grubodzioby

Ziarnojadek grubodzioby[4], ryżołusk grubodzioby[5] (Sporophila crassirostris) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w północnej części Ameryki Południowej. Gatunek najmniejszej troski[3].

Ziarnojadek grubodzioby
Sporophila crassirostris[1]
(J. F. Gmelin, 1789)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

ziarnojadki

Rodzaj

Sporophila

Gatunek

ziarnojadek grubodzioby

Synonimy
  • Loxia crassirostris J. F. Gmelin, 1789[2]
  • Oryzoborus crassirostris (J. F. Gmelin, 1789)[1][2]
Podgatunki
  • S. c. occidentalis (P. L. Sclater, 1860)
  • S. c. crassirostris (J. F. Gmelin, 1789)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Systematyka

edytuj

Gatunek ten jako pierwszy opisał Johann Friedrich Gmelin w 1789 roku. Wyróżnia się 2 podgatunki: Sporophila crassirostris occidentalis i Sporophila crassirostris crassirostris[6].

Morfologia

edytuj

Samiec ma całkowicie czarne upierzenie, oprócz małego białego lusterka; ma białawy lub srebrzysty dziób. Samica jest brązowa z ciemnym dziobem[7].

Długość ciała 14–14,5 cm[8]. Masa ciała: podgatunek crassirostris 20–22 g, podgatunek occidentalis 22–28 g[8].

Występowanie i środowisko

edytuj

Ziarnojadek grubodzioby występuje lokalnie i nielicznie na łąkach, mokradłach, bagnach i formacji scrub. Występuje na obszarach występowania bambusa do wysokości 700 m n.p.m.[3][9] Obecnie znany jest ze stanowisk w Brazylii, Kolumbii, Ekwadorze, Gujanie Francuskiej, Gujanie, Surinamie, Peru, Trynidadzie i Tobago oraz Wenezueli[9].

Status i ochrona

edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek grubodzioby od 2000 roku klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej, od 1988 roku uznawano go za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Liczebność populacji nie została określona, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Szacuje się, że populacja systematycznie maleje z powodu zawężania się i zanikania jego naturalnego siedliska oraz wyłapywania w celach handlu ptakami (to ostatnie nie dotyczy Kolumbii)[3][10].

Przypisy

edytuj
  1. a b Oryzoborus crassirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-06-13] (ang.).
  2. a b Denis Lepage: Large-billed Seed-Finch Sporophila crassirostris (Gmelin, JF, 1789). Avibase. [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
  3. a b c d Sporophila crassirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) - ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-13].
  5. P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 373, 1999. 
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
  7. Large-billed Seed-Finch. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
  8. a b N. Bouglouan: Large-billed Seed-Finch. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
  9. a b Data table and detailed info: Large-billed Seed-finch Sporophila crassirostris. BirdLife International. [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
  10. Species factsheet: Sporophila crassirostris. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-06-13]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj