Wikipedia

Zielaki

Zielaki[9] (Amytornithinae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny chwostkowatych (Maluridae).

Zielaki
Amytornithinae
Mathews, 1946[1]
Ilustracja
Przedstawiciel podrodziny – zielak wąsaty (A. striatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

chwostkowate

Podrodzina

zielaki

Typ nomenklatoryczny

Rodzina: Amytornis Stejneger, 1885
Rodzaj: Malurus textilis C. Dumont, 1824

Synonimy

Rodzaju:

Rodzaje i gatunki

Amytornis[b] Stejneger, 1885[8]
13 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Australii[10][11].

Morfologia edytuj

Długość ciała 14–22 cm; masa ciała 15–35 g[10].

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1831 roku francuski zoolog René Lesson w publikacji swojego autorstwa Traité d’ornithologie i nadając mu nazwę Amytis[2]; jednakże nazwa ta była zajęta przez rodzaj wieloszczeta którego opisał w 1822 roku francuski zoolog Marie Jules César Savigny, dlatego w 1885 roku norweski zoolog Leonhard Hess Stejneger nadał nową nazwę rodzajowi ptaka: Amytornis[8]. Gatunkiem typowym rodzaju jest zielak grubodzioby (Amytornis textilis).

Etymologia edytuj

  • Amytis: Amytis (żyła ok. 550 p.n.e.), córka Astyagesa, władcy Medów, która wyszła za mąż za pogromcę ojca, a zarazem jego własnego wnuka – Cyrusa II Wielkiego, założyciela perskiego imperium[12].
  • Amytornis: rodzaj Amytis Lesson, 1831; gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[13].
  • Diaphorillas: gr. διαφορος diaphoros „różny, inny”, od διαφορεω diaphoreō „rozproszyć, rozwiać”, od διαφερω diapherō „przenieść, zanieść”; ιλλας illas, ιλλαδος illados „drozd”[14].
  • Magnamytis: łac. magnus „wielki”; rodzaj Amytis Lesson, 1831[15]. Typ nomenklatoryczny: Amytornis woodwardi E. Hartert, 1905.
  • Eyramytis: jezioro Eyre, Australia; rodzaj Amytis Lesson, 1831[15]. Typ nomenklatoryczny: Amytis goyderi Gould, 1875.
  • Mytisa: anagram nazwy rodzajowej Amytis Lesson, 1831[16]. Typ nomenklatoryczny: Diaphorillas striatus howei Mathews, 1911 (= Dasyornis striatus Gould, 1842).
  • Maluropsis: rodzaj Malurus Vieillot, 1816; gr. οψις opsis, οψεως opseōs „wygląd”[17]. Typ nomenklatoryczny: Amytornis barbatus Favaloro & McEvey, 1968.
  • Cryptamytis: gr. κρυπτος kruptos „ukryty”; rodzaj Amytis Lesson, 1831[18]. Typ nomenklatoryczny: Amytornis merrotsyi Mellor, 1913.

Podział systematyczny edytuj

Do podrodziny należy jeden rodzaj Amytornis z następującymi gatunkami[9]:

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Młodszy homonim Amytis de Savigny, 1822 (Polychaeta).
  2. ↑ a b Nowa nazwa dla Amytis Lesson, 1831.

Przypisy edytuj

  1. ↑ G.M. Mathews: A working list of Australian birds including the Australian quadrant and New Zealand. Sydney: Author, 1946, s. 107. (ang.).
  2. ↑ a b R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 453. (fr.).
  3. ↑ H.Ch. Oberholser. Some untenable names in ornithology. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 51, s. 212, 1899. (ang.). 
  4. ↑ a b G.M. Mathews. A Reference-List to the Birds of Australia. „Novitates zoologicae”. 18 (3), s. 366, 1912. (ang.). 
  5. ↑ G.M. Mathews. New genera. „Austral Avian Record”. 1 (8), s. 196, 1912–1913. (ang.). 
  6. ↑ R. Schodde & L. Christidis. Genetic Differentiation and Subspeciation in the Grey Grasswren Amytornis barbatus (Maluridae). „Emu”. 87, s. 189, 1987. DOI: 10.1071/MU9870188. (ang.). 
  7. ↑ L. Christidis, F.E. Rheindt, W.E. Boles & J.A. Norman. A re-appraisal of species diversity within the Australian grasswrens Amytornis (Aves: Maluridae). „Australian Zoologist”. 87 (4), s. 189, 1987. DOI: 10.7882/AZ.2013.004. (ang.). 
  8. ↑ a b L.H. Stejneger: Natural history of birds. W: The standard natural history. L.J. Kingsley (red.). Cz. 4: Birds. Boston: S.E. Cassino, 1885, s. 499. (ang.).
  9. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Amytornithinae Mathews, 1946 – zielaki (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-15].
  10. ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Fairywrens (Maluridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.maluri1.01. [dostęp 2020-08-15]. (ang.).  
  11. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Lyrebirds, scrubbirds, bowerbirds, Australasian wrens. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-24]. (ang.).
  12. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Amytis [dostęp 2023-05-24].
  13. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Amytornis [dostęp 2023-05-24].
  14. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Diaphorillas [dostęp 2023-05-24].
  15. ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Eyramytis [dostęp 2023-05-24].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Mytisa [dostęp 2023-05-24].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Maluropsis [dostęp 2023-05-24].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cryptamytis [dostęp 2023-05-24].

Bibliografia edytuj

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zielaki&oldid=70455377”