Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska”
Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska” – organizacja zawodowa pozostająca pod wpływem Narodowej Demokracji.
Charakterystyka edytuj
Początki organizacji sięgają 1925 roku, gdy grupa górników z Zagłębia Dąbrowskiego utworzyła pod kierunkiem inż. Konstantego Dzierżanowskiego pierwszy związek zawodowy „Praca Polska”. 5 III 1929 roku ukonstytuowało się Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska”, skupiające związki branżowe m.in. ZZ Górników, ZZ Pracowników Przemysłu Włókienniczego, ZZ Przemysłu Szklarskiego, ZZ Cukierników. W latach 1929-1930 w następstwie rozłamów doszło do kryzysu organizacyjnego w ZZPP. Organizacja liczyła wtedy około 15 tysięcy członków[1].
Od 1933 roku rozpoczyna się dynamiczny rozwój ZZPP, który tworzył nowe oddziały i wchłaniał pokrewne organizacje (np. Związek Robotniczych Organizacji Zawodowych im. ks. S. Stojałowskiego z Bielska, Polski Związek Obrony Praw Socjalnych z Łowicza). Powstały m.in. ZZ Pracowników Budowlanych, ZZ Dozorców Domowych, ZZ Pracowników Rolnych, ZZ Pracowników Przemysłu Drzewnego. W 1938 roku liczebność ZZPP była oceniana na 70-150 tysięcy członków[2].
Działalność ZZPP szła w trzech kierunkach: obrony praw pracowniczych (preferowano arbitraż Sądów Pracy, strajki traktowano jako ostateczność)[3], udzielania członkom pomocy materialnej (pośrednictwo pracy, zasiłki) i organizowania czasu wolnego (kursy oświatowe, sekcje sportowe)[4].
Pod względem politycznym Zjednoczenie pozostawało pod wpływem Stronnictwa Narodowego, choć w niektórych organizacjach terenowych (Warszawa, Wilno) aktywni byli też członkowie Obozu Narodowo-Radykalnego. Ideologią ZZPP był solidaryzm narodowy. Zasady ideowe organizacji głosiły, że wszyscy Polacy mają pracować nad powiększeniem wytwórczości polskiej, a zysk osiągnięty ze wspólnego wysiłku pracy, winien być sprawiedliwie podzielony. Realizację tego postulatu zapewnić miał ustrój korporacyjny.
Kierownictwo „Pracy Polskiej” stanowili: Aleksander Demidowicz-Demidecki – prezes, Ludwik Chaberski – wiceprezes, Józef Bąkowski – sekretarz generalny. Do czołowych działaczy zaliczali się też Edward Zajączek (Bielsko), Jan Żerański (Warszawa), Jan Lis (Sosnowiec), Stanisław Lipkowski (Łódź), Franciszek Roguszczak (Katowice), Stefan Piotrowski (Poznań), Zygmunt Kuczyński (Wilno), Dominik Maciejko (Lwów).
Przypisy edytuj
- ↑ J. Tomasiewicz, Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska”, [w:] Encyklopedia ruchu narodowego. Organizacje, wydarzenia, pojęcia, red. K. Kawęcki, t. 2, Warszawa 2022, s. 273-274.
- ↑ J. Tomasiewicz, Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska”, [w:] Encyklopedia ruchu narodowego. Organizacje, wydarzenia, pojęcia, red. K. Kawęcki, t. 2, Warszawa 2022, s. 274-275.
- ↑ J. Tomasiewicz, Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska”, [w:] Encyklopedia ruchu narodowego. Organizacje, wydarzenia, pojęcia, red. K. Kawęcki, t. 2, Warszawa 2022, s. 280.
- ↑ J. Tomasiewicz, Zjednoczenie Zawodowe „Praca Polska”, [w:] Encyklopedia ruchu narodowego. Organizacje, wydarzenia, pojęcia, red. K. Kawęcki, t. 2, Warszawa 2022, s. 282-283.
Literatura edytuj
Wojciech J. Muszyński, Narodowcy w ruchu zawodowym II RP. Geneza, działalność i znaczenie Zjednoczenia Zawodowego Praca Polska (1925-1939) /w:/ Narodowa Demokracja XIX-XXI wiek. Koncepcje – ludzie – działalność, pod red. Tomasza Sikorskiego i Adama Wątora, Szczecin 2008.