Zmienna lokalna
Zmienna lokalna – zmienna zdefiniowana i dostępna wyłącznie w określonym bloku programu, tworzona w momencie wejścia do tego bloku oraz usuwana z pamięci w momencie wyjścia z danego bloku. Tym samym zasięg zmiennej lokalnej oraz czas jej życia pokrywają się i obejmują blok, w którym zmienna lokalna jest zdefiniowana. Zmienna lokalna ma więc określony, ograniczony zakres istnienia i dostępności.
To w jakich blokach programowych można tworzyć zmienne lokalne definiuje składnia konkretnego języka programowania. Typowymi blokami, w których można w różnych językach programowania tworzyć zmienne lokalne, są moduły, podprogramy oraz w pewnych językach programowania także instrukcje blokowe (lub inne instrukcje strukturalne, np. pętla for w języku C[1][2][3] i inne).
Zmienna lokalna w danym bloku przesłania zdefiniowaną zmienną globalną lub zmienną lokalną z bloku nadrzędnego o tym samym identyfikatorze. Tym samym programista nie może wprost, za pomocą danego identyfikatora, w bloku o zdefiniowanej zmiennej lokalnej, odwołać się do zmiennej zewnętrznej o tym samym identyfikatorze co zdefiniowana zmienna lokalna, choć może to zrobić za pomocą innych konstrukcji, jeżeli są dostępne w danym języku programowania, np. selekcja, wskaźnik, przemianowanie, nakładanie zmiennych lub inne.
Przykłady deklaracji zmiennych lokalnych edytuj
C[1][2][3], C++[3] edytuj
int func(int x)
{
/* zmienna lokalna w podprogramie */
int y;
...
{
/* zmienna lokalna
w instrukcji blokowej */
int z;
...
}
}
Pascal[4][5] edytuj
function func(x: integer): integer;
{zmienna lokalna w podprogramie}
var y: integer;
begin
...
begin
{ brak możliwości deklaracji zmiennej
lokalnej w instrukcji grupującej }
...
end
end;
PL/I[6][7] edytuj
func: PROC(X) RETURNS(FIXED(5,0));
DCL X FIXED(5,0);
/* zmienna lokalna w podprogramie */
DCL Y FIXED(5,0);
...
BEGIN
/* zmienna lokalna
w instrukcji blokowej */
DCL Z FIXED(5,0);
...
END;
END func;
Porównanie z innymi rodzajami zmiennych edytuj
Jak wyżej zaznaczono zmienna lokalna tworzona jest przy wejściu do bloku i usuwana wraz z wyjściem z bloku. W bloku takim mogą być także tworzone zmienne statyczne. Różnica pomiędzy takimi zmiennymi a zmiennymi lokalnymi jest taka, że zmienne statyczne nie są usuwane z pamięci przy wyjściu z bloku tak jak to ma miejsce w odniesieniu do zmiennych lokalnych, ale przechowują aktualną wartość do następnego wejścia do bloku (mimo że są niedostępne w bloku zewnętrznym, tak jak zmienne lokalne). Oznacza to, że jeżeli w danym bloku zdefiniowane będą dwie zmienne: jedna lokalna, a druga statyczna, i zostaną one zainicjowane w ich definicjach, to przypisanie wartości inicjującej do zmiennej lokalnej nastąpi za każdym razem przy wejściu do danego bloku, a do zmiennej statycznej tylko raz przy pierwszym wejściu do danego bloku.
| element | zmienna lokalna | zmienna statyczna | zmienna globalna |
|---|---|---|---|
| kod źródłowy |
#include "stdio.h"
int x;
int plus(int liczba)
{
int x=10;
x=x+liczba;
printf("Wynik: %d\n",x);
return x;
}
int main()
{
x=1; /* bez znaczenia */
x=plus(1);
x=plus(2);
x=plus(3);
return 0;
}
|
#include "stdio.h"
int x;
int plus(int liczba)
{
static int x=10;
x=x+liczba;
printf("Wynik: %d\n",x);
return x;
}
int main()
{
x=1; /* bez znaczenia */
x=plus(1);
x=plus(2);
x=plus(3);
return 0;
}
|
#include "stdio.h"
int x;
int plus(int liczba)
{
/* brak zmiennej lokalnej */
x=x+liczba;
printf("Wynik: %d\n",x);
return x;
}
int main()
{
x=1;
x=plus(1);
x=plus(2);
x=plus(3);
return 0;
}
|
| wyniki wyprowadzone na konsolę |
Wynik: 11 |
Wynik: 11 |
Wynik: 2 |
Zmienne lokalne w językach programowania edytuj
| Język programowania | moduł | podprogram | instrukcja blokowa | inne |
|---|---|---|---|---|
| Basic[8][9] (wersje pierwotne) | 
|
|
|
|
| C[1][2][3], C++[3] | 
|
|
|
pętla for |
| Pascal[4][5] |
|
|
|
|
| PL/I[6][7] |
|
|
|
|
| Turbo Pascal[5] |
|
|
|
|
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Brian W. Kernighan, Dennis M. Ritche: Język C. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1988, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-204-1067-3. (pol.).
- ↑ a b c d Jan Bielecki: Turbo C z grafiką na IBM PC. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1990, seria: Mikrokomputery. ISBN 83-204-1101-7. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Jan Bielecki: Od C do C++, programowanie obiektowe w języku C. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1990. ISBN 83-204-1332-X. (pol.).
- ↑ a b Michał Iglewski, Jan Madey, Stanisław Matwin: Pascal. Język wzorcowy – Pascal 360. Wyd. trzecie – zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1984, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-85060-53-7. ISSN 0867-6011. (pol.).
- ↑ a b c Andrzej Marciniak: Borland Pascal 7.0. Poznań: Nakom, 1994, seria: Biblioteka Użytkownika Mikrokomputerów. ISBN 83-85060-53-7. ISSN 0867-6011. (pol.).
- ↑ a b Jan Bielecki: Rozszerzony PL/I i JCL w systemie OS/RIAD. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, seria: Biblioteka Informatyki. ISBN 83-01-06146-4. (pol.).
- ↑ a b M. I. Auguston i inni: Programowanie w języku PL/1 OS JS. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988. ISBN 83-01-07463-9. (pol.).
- ↑ Zbigniew Czech, Krzysztof Nałęcki, Stanisław Wołek: Programowanie w języku BASIC. Wyd. drugie uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1985. ISBN 83-204-0776-1. (pol.).
- ↑ Wacław Iszkowski: Nauka programowania w języku BASIC dla początkujących. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1987, seria: Mikrokomputery. ISBN 83-204-0834-2. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Michael Marcotty, Henry Ledgord, tłumaczenie: Krystyna Jerzykiewicz: W kręgu języków programowania. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1980, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-204-1342-7. (pol.).
- John E. Nicholls: Struktura języków programowania. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1980, seria: Informatyka. ISBN 83-204-0246-8. (pol.).