Zniszczenie Safedu (1660)
Zniszczenie Safedu – pogrom mieszkańców i zniszczenie miasta Safed, którego dokonali w 1660 roku druzowie. Podczas zamieszek pogromy szczególnie mocno dotknęły żydowskich mieszkańców, z których niewielu później wróciło do Safedu.
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsca wystąpień | |
| Początek wystąpień | |
| Koniec wystąpień | |
| Ofiary śmiertelne |
nieznane |
| Ranni |
nieznane |
| Charakter wystąpień |
rozruchy druzyjskie |
| Rezultat wystąpień |
stłumienie zamieszek przez wojska osmańskie |
Położenie na mapie Izraela  | |
 32°57′56″N 35°29′59″E/32,965556 35,499722
| |
Tło historyczne edytuj
XVI wiek był „złotym wiekiem” w historii położonego w Górnej Galilei miasta Safed. W owym czasie był to ważny ośrodek produkcji tkanin wełnianych, dzięki którym wzbogaciła się tutejsza społeczność żydowska. Safed był wówczas centrum żydowskiego mistycyzmu skupionego wokół kabały. Pod koniec XVI wieku nastąpiło osłabienie gospodarcze miasta, które w pierwszej połowie XVII wieku tylko się pogłębiało. Pomimo to, w Safedzie żyło około 4–5 tys. Żydów. Posiadali oni 200 domów, podczas gdy muzułmanie byli właścicielami zaledwie 100 domów[1]. W owym czasie żydowska dzielnica w Safedzie znajdowała się pod kontrolą druzyjskiej dynastii Maan z Libanu. Po śmierci w 1658 roku emira Melhem al-Maani, między jego synami doszło do walki o władzę. Walkę zwyciężył emir Korkmaz al-Maani, ale stracił on kontrolę nad obszarem Safedu[2]. Tymczasem władze osmańskie wykorzystały zaistniałą sytuację, reorganizując podział administracyjny Palestyny. Powstał w ten sposób sandżak Safed, w którym stolicą było miasto Safed[3].
Przebieg edytuj
W rezultacie wcześniejszych zdarzeń, Druzowie z Libanu najechali w 1660 roku na Górną Galileę. Doszło wówczas do zniszczenie Safedu oraz pogromu jego mieszkańców i sąsiedniej Tyberiady. Podczas zamieszek, pogromy szczególnie mocno dotknęły żydowskich mieszkańców, którzy uciekli do okolicznych wiosek, Sydonu lub Jerozolimy. Liczba ofiar nie jest znana[4].
Konsekwencje edytuj
Tylko nieliczni mieszkańcy powrócili później do Safedu, a z pewnością w latach 1664–1667 w mieście nie było społeczności żydowskiej. Zniszczone miasto zostało jednak szybko odbudowane. W 1665 roku odwiedził je słynny żydowski kabalista Sabbataj Cwi[5].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Historical memoranda. General Council of the Jewish Community of Palestine, 1947, s. 62. Cytat: „…thirty to forty years later, the French traveller Roger mentions 200 Jewish and 100 Moslem houses, elsewhere in his book putting the number of Jews at 4,000 persons. According to the Turkish traveller Evlia Chelebi there were about 1,300 Jewish houses, although he probably meant families. It seems, therefore, that at about the middle of the XVIIth century there were some 4,000 to 5,000 Jews in Safed”.
- ↑ Kais Firro: A history of the Druzes. BRILL, 1992, s. 45. ISBN 978-90-04-09437-6.
- ↑ Abdul-Rahim Abu-Husayn: The view from Istanbul: Lebanon and the Druze Emirate in the Ottoman chancery documents, 1546-1711. I.B.Tauris, 2004, s. 22–23. ISBN 978-1-86064-856-4.
- ↑ Isidore Singer, Cyrus Adler: The Jewish Encyclopedia: A Descriptive Record of the History, Religion, Literature, and Customs of the Jewish People from the Earliest Times to the Present Day. T. 12. Funk and Wagnalls, 1912.
- ↑ Gershom Gerhard Scholem: Sabbatai Sevi: the Mystical Messiah, 1626-1676. Princeton University Press, 1976, s. 187. ISBN 978-0-691-01809-6.