Zofia pomorska (1501–1568)

Zofia pomorska (duń. Sophie af Pommern) (ur. na pocz. 1501 w Szczecinie, zm. 13 maja 1568 w Kilonii) – królowa Danii i Norwegii.

Zofia pomorska

królowa Danii i Norwegii
Okres	od 1523 do 1533 (1568)
Jako żona	Fryderyka I
Koronacja	13 sierpnia 1525 (katedra w Kopenhadze)
Poprzedniczka	Izabela Habsburg
Następczyni	Dorota saska
Dane biograficzne
Dynastia	Gryfici
Data i miejsce urodzenia	na pocz. 1501 Szczecin
Data i miejsce śmierci	13 maja 1568 Kilonia
Miejsce spoczynku	Katedra w Szlezwiku
Ojciec	Bogusław X
Matka	Anna Jagiellonka
Mąż	Fryderyk I Oldenburg
Dzieci	Jan II, Elżbieta, Adolf I, Anna, Dorota, Fryderyk

Katedra w Szlezwiku, gdzie spoczywa królowa Zofia pomorska

Życiorys

Zofia była córką Bogusława X (1454–1523), księcia pomorskiego i księżniczki Anny Jagiellonki (1476–1503), córki polskiego króla Kazimierza IV.

13 sierpnia 1525 w katedrze Marii Panny w Kopenhadze została koronowana na królową Danii. Po koronacji otrzymała w dożywocie wyspy Lolland i Falster oraz zamki w Kilonii i Plön. O życiu królowej niewiele wiadomo, poza tym, że prowadziła długoletni spór ze swoim pasierbem Chrystianem III o należne jej majątki na wyspach Lolland i Falster. Stosunki między nimi pogorszyły się, kiedy nowy król zmusił królową–wdowę do opuszczenia zamku Gottorp i przeprowadzki do Kilonii. Spory majątkowe ciągnęły się latami, a po śmierci Chrystiana III były prowadzone przez jego syna Fryderyka II.

Królowa Zofia zmarła w 1568 roku i została pochowana w katedrze w Szlezwiku.

Życie prywatne

9 października 1518 roku w Kilonii Zofia wyszła za mąż za owdowiałego Fryderyka I Oldenburga (1471–1533), króla Danii i Norwegii, czwartego syna Chrystiana I Oldenburga i Doroty brandenburskiej.

Potomstwo

• Jan II (ur. 28 czerwca 1521, zm. 2 października 1580) – książę szlezwicko–holsztyński na Hadersleben,
• Elżbieta (ur. 14 października 1524, zm. 15 października 1586) – żona Magnusa III, księcia meklemburskiego na Schwerinie oraz Ulryka III, księcia meklemburskiego na Güstrowie,
• Adolf I (ur. 25 stycznia 1526, zm. 1 października 1586) – książę szlezwicko–holsztyński na Gottorp, mąż księżniczki Krystyny heskiej,
• Anna (ur. 1527, zm. 4 czerwca 1535),
• Dorota (ur. 1528, zm. 11 listopada 1575) – żona Krzysztofa meklemburskiego, księcia administratora biskupstwa ratzeburskiego ,
• Fryderyk (ur. 13 kwietnia 1532, zm. 27 października 1556) – biskup hildesheimski i szlezwicki.

Genealogia

Eryk II ur. w okr. 1418–1425 lub poźn. zm. 5 VII 1474

Zofia ur. ok. 1434 zm. 24 VIII 1497

Kazimierz IV Jagiellończyk ur. 30 XI 1427 zm. 7 VI 1492

Elżbieta Rakuszanka ur. na przeł. 1436/1437 zm. 30 VIII 1505

Bogusław X ur. 28 lub 29 V 1454 zm. 5 X 1523

Anna Jagiellonka ur. 12 III 1476 zm. 12 VIII 1503

		Fryderyk I Oldenburg ur. 3 IX 1471 zm. 10 IV 1533 OO   9 X 1518		Zofia pomorska (ur. na pocz. 1501, zm. 13 V 1568)
Jan II ur. 28 VI 1521 zm. 2 X 1580		Elżbieta ur. 14 X 1524 zm. 15 X 1586		Adolf I ur. 25 I 1526 zm. 1 X 1586		Anna ur. 1527 zm. 4 VI 1535		Dorota ur. 1528 zm. 11 XI 1575
Fryderyk ur. 13 IV 1532 zm. 27 X 1556

Bibliografia

Opracowania

• Danske dronninger i tusind år, praca zbiorowa, Kopenhaga 2000, ISBN 87-00-45504-0.
• EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .brak strony (książka)
• Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.

Opracowania online

• Suhr W., Friedrich I., Herzog von Schleswig-Holstein (niem.), [w:] Neue Deutsche Biographie (NDB) (niem.), T. 5, Dunkcer & Humblot, Berlin 1961, [dostęp 2012-01-29].

Literatura dodatkowa (opracowania)

• Dehn-Nielsen H., Kings and Queens of Denmark, Kopenhaga 2007, ISBN 978-87-89542-71-3.
• KayK. Nielsen KayK., Danmarks kongelige familier i 1000 år, IbI. Askholm, wyd. 1. udg., 1. opl, [Rødovre]: Askholm, 2007, ISBN 978-87-91679-09-4, OCLC 254232649 .brak strony (książka)
• Olsen R. A., Kongerækken, Kopenhaga 2005, ISBN 87-595-2525-8.