Amalie Materna

austriacka sopranistka operowa

Amalie Materna, ur. jako Amalia, później Amalie Friedrich-Materna (ur. 10 lipca 1847[1] w Sankt Georgen an der Stiefing w Styrii, zm. 18 stycznia 1918 w Wiedniu) – austriacka sopranistka operowa. Uznana interpretatorka Richarda Wagnera, pierwsza wykonawczyni roli Kundry w misterium scenicznym Parsifal oraz Brunhilda w pierwszym kompletnym wykonaniu cyklu Pierścień Nibelunga podczas pierwszego Festiwalu w Bayreuth w 1876 roku.

Amalie Materna
Ilustracja
Imię i nazwisko

Amalia Materna, Amalie Friedrich-Materna

Data i miejsce urodzenia

10 lipca 1844
Sankt Georgen an der Stiefing

Pochodzenie

Cesarstwo Austrii

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 1918
Wiedeń

Typ głosu

sopran dramatyczny

Gatunki

opera

Zawód

śpiewaczka

Aktywność

1864–1894

Współpracownicy
Richard Wagner, Hermann Winkelmann

Życie prywatne edytuj

Córka szkolnego nauczyciela, wcześnie rozpoczęła kształcenie muzyczne i odznaczając się ładnym głosem już w wieku 9 lat śpiewała w miejscowym kościele. Po śmierci ojca trafiła pod opiekę starszego brata, nauczyciela w styryjskiej wsi Sankt Peter. Brat starał się dla Amalii o wiedeńskiego nauczyciela śpiewu, z którego jednak z powodu wysokiego honorarium musiano zrezygnować. Ostatecznie Amalia przeniosła się do Grazu, gdzie pobierała naukę[1]. W 1865 roku poślubiła aktora Karla Friedricha, z którym pracowała w Grazu i wiedeńskim Carltheater[2][3].

Kariera edytuj

Po nauce w szkole muzycznej w Grazu znalazła angaż w teatrze Thalia. Zadebiutowała tam w 1864 roku jako subretka w Junakach (Flotte Bursche) Franza von Suppé, by po dwóch latach przenieść się do wiedeńskiego Carltheater[2]. Po dalszej nauce śpiewu u Essera i Kocha, w 1869 roku została przez Franza von Dingelstedta zaangażowana w Operze Wiedeńskiej i zadebiutowała tam w roli Seliki w Afrykance Giacomo Meyerbeera. Zyskawszy duże uznanie, Materna występowała na deskach opery wiedeńskiej przez kolejne 25 lat[2].

 
Materna z H. Winkelmannem podczas wiedeńskiej premiery Tristana i Izoldy

Wykonywała m.in. rolę Amneris w pierwszym wiedeńskim wykonaniu Aidy Verdiego w 1874 roku i zdobyła ogromną popularność tytułową rolą, grając w pierwszym wykonaniu opery Károlya Goldmarka Królowa Saby 10 marca 1875 roku[2]. Śpiewała również jako Ortrud w Lohengrinie, Leonora w Fildeliu, Donna Anna w Don Giovannim oraz w roli tytułowej w Armidzie Rossiniego[3].

Występowała gościnnie na deskach innych oper m.in. w Niemczech, Anglii i USA. W 1884 roku razem z kolegami scenicznymi Hermannem Winkelmannem i Emilem Scarią odbyła tournée z koncertami Wagnerowskimi w USA[4][5], a w sezonie 1884/1885 osiągnęła dużą popularność na scenie nowojorskiej Metropolitan Opera[2][6], w Wagnerowskich rolach Elżbiety w Tannhäuserze[7] i tytułowej Walkirii[8] oraz w rolach Racheli w Żydówce Halévy’ego[9] i Valentine w Hugenotach Meyerbeera[10].

Opera Wagnerowska edytuj

 
Amalie Materna

Richard Wagner, usłyszawszy ją wykonującą fragment roli Brunhildy miał zakrzyknąć „Znalazłem swoją Brunhildę, przyjmuję ją od Ciebie z wdzięcznością i jestem dumny znalazłszy ją w Wiedniu!”[3]. W sierpniu 1876 roku Materna wystąpiła w tytułowej roli Walkirii pod kierunkiem samego kompozytora, podczas pierwszego kompletnego wykonania tetralogii Pierścienia Nibelunga i została uznana za najlepszą interpretatorkę kobiecych ról Wagnerowskich[3][2][11]. 26 lipca 1882 roku wystąpiła w Bayreuth w roli Kundry w prawykonaniu misterium scenicznego Parsifal, z Hermannem Winkelmannem w roli tytułowej[12]; rolę tę wykonywała do 1891 roku[2].

Z Operą Wiedeńską pożegnała się 31 grudnia 1894 roku rolą Elżbiety w Tannhäuserze Wagnera[3]. Potem dawała koncerty okazjonalnie, pracując jako poszukiwana nauczycielka śpiewu, m.in. szkoląc śpiewaczki operowe Elise Elizzę[13] oraz Hermine Kittel[2][14]. Ostatni raz wystąpiła publicznie w 1913 roku, w Wiedniu na koncercie z okazji stulecia urodzin Wagnera[15].

Galeria ról edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Amalie Friedrich-Materna, [w:] A. Ehrlich, Berühmte Sängerinnen der Vergangenheit und Gegenwart, 1895, s. 120-122 [dostęp 2020-04-02] (niem.).
  2. a b c d e f g h Materna, Amalia, [w:] Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation, ISBN 978-3-7001-3213-4, 2003 [dostęp 2020-03-21] (niem.).
  3. a b c d e Materna Amalie, [w:] Ludwig Eisenberg, Ludwig Eisenberg’s großes biographisches Lexikon der deutschen Bühne im XIX. Jahrhundert, Digitale Bibliothek – Münchener Digitalisierungszentrum, 1903, s. 667 [dostęp 2020-03-21] (niem.).
  4. Winkelmann, Hermann, The New International Encyclopædia, 1905 [dostęp 2020-04-04] (ang.).
  5. Scaria, Emil, [w:] Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation, ISBN 978-3-7001-3213-4, 2003 [dostęp 2020-04-04] (niem.).
  6. Amelie Materna, Appletons’ Cyclopædia of American Biography, 1900 [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  7. Tannhäuser [online], OpusAtlas [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  8. [Met Performance] CID:3450 Die Walküre Metropolitan Opera House: 01/30/1885. [online], archives.metoperafamily.org [dostęp 2020-03-21].
  9. Metropolitan Opera History: La Juive Experiment [online], archives.metoperafamily.org [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  10. Les Huguenots [online], OpusAtlas [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  11. From the archive: The Manchester Guardian reports on the first ever Bayreuth festival, „The Guardian”, 22 marca 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  12. Parsifal, [w:] Margaret Ross Griffel, Operas in German: A Dictionary, Rowman & Littlefield, 23 stycznia 2018, ISBN 978-1-4422-4797-0 [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  13. Elizza Elise, [w:] OPERISSIMO, web.operissimo.com [dostęp 2020-04-04].
  14. Kittel Hermine, [w:] OPERISSIMO, web.operissimo.com [dostęp 2020-04-04] (ang.).
  15. Amalie Materna – Oxford Reference, oxfordreference.com, DOI10.1093/oi/authority.20110803100139872 [dostęp 2020-03-21] (ang.).