Boris Dmitriewicz Parygin (ros. Бори́с Дми́триевич Пары́гин; ur. 19 czerwca 1930 w Leningradzie, zm. 9 kwietnia 2012 w Petersburgu) – radziecki i rosyjski psycholog społeczny. Profesor, doktor habilitowany nauk filozoficznych. Założyciel naukowej psychologii społecznej w ZSRR. Twórca i wybitny przedstawiciel kierunku filozoficzno-socjologicznego w psychologii społecznej – jej historii, metodologii, teorii i prakseologii. Zasłużony Pracownik Nauki Federacji Rosyjskiej. Odznaczony Orderem Honoru[1][2].

Boris Parygin
Бори́с Пары́гин
Ilustracja
Boris Parygin w Sankt Petersburgu (2010)
Data i miejsce urodzenia

19 czerwca 1930
Leningrad

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 2012
Sankt Petersburg

Alma Mater

Petersburski Uniwersytet Państwowy

podpis
Odznaczenia
Order Honoru

Życiorys edytuj

Boris Parygin urodził się 19 czerwca 1930 r. w Leningradzie. Po ukończeniu szkoły średniej studiował na Wydziale filozofii Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego w Leningradzie (1948–1953). W 1962 roku, rok po obronie pracy doktorskiej z filozofii na Leningradzkim Uniwersytecie Państwowym (1961), Parygin rozpoczął pracę na Wydziale filozofii tego uniwersytetu (1962–1968). W 1965 r. wydawnictwo Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego publikuje pierwszą monografię B.D. Parygina — «Социальная психология как наука» (Psychologia społeczna jako nauka, 1965), rok później kolejną pracę — «Общественное настроение» (Nastrój społeczny, 1966). Obie książki wywołały rozgłos w środowisku naukowym. Pierwsza monografia doczekała się serii przedruków pierwszej monografii: w Urugwaju (Montevideo, 1967), Czechosłowacji (Praga, 1968), Bułgarii (Sofia, 1968) i Brazylii (Rio de Janeiro, 1972)[3][4].

Dorobek naukowy edytuj

 
Boris Parygin. Czym jest psychologia społeczna? 1965 (okładka)

W 1967 r. Boris Parygin obronił rozprawę doktorską na Leningradzkim Uniwersytecie Państwowym z tematem «Социальная психология как наука (вопросы истории, методологии и теории)» (Psychologia społeczna jako nauka /pytania z historii, metodologii i teorii). Wkrótce na zaproszenie rektora został dziekanem Wydziału Filozofii w Leningradzkim Państwowym Instytucie Pedagogicznym im. Herzena, gdzie tworzył laboratorium badań społeczno-psychologicznych oraz pierwszy w ZSRR Wydział Psychologii Społecznej (Leningrad, 1968–1976). W 1971 r. w Moskwie nakładem 20 000 egzemplarzy opublikowano jego monografię «Основы социальной и психологической теории» (Podstawy teorii społeczno-psychologicznej, 1971); badanie, w którym sformułowano i przedstawiono koncepcję kluczowych problemów psychologii społecznej, zwłaszcza osobowości i komunikacji międzyludzkiej. Książka analizuje metodologiczne podstawy teorii społeczno-psychologicznej, jej genezę, strukturę, funkcje, aspekty filozoficzne. Praca została przetłumaczona na język niemiecki i japoński. Została opublikowana w Kolonii, Berlinie i Tokio[5].

W latach 1970–1980 popularyzujący swoje idee Parygin często prowadził publiczne wykłady w Moskwie, Leningradzie i stolicach republik ZSRR. Najważniejsze w jego pracy badawczej były następujące obszary: ogólna teoria i metodologia psychologii społecznej; warunki społeczno-psychologiczne: nastrój i usposobienie jednostki i społeczności; psychologia społeczna osobowości; psychologia komunikacji[6][7][8].

W latach 1976–1992 Parygin kierował działem problemów społeczno-psychologicznych w Instytucie Problemów Społeczno-Ekonomicznych Rosyjskiej Akademii Nauk (Leningrad). Później, w latach 1990–2000, był kierownikiem stworzonej przez siebie katedry psychologii społecznej na Petersburskim Uniwersytecie Humanistycznym Związków Zawodowych (St. Petersburg, 1992–2012). W tych latach jako profesor wizytujący wykładał na wielu uniwersytetach w Rosji i za granicą[9][10].

Lista prac edytuj

Parygin jest autorem 11 monografii opublikowanych w łącznym nakładzie ponad 300 tysięcy egzemplarzy, 400 artykułów przetłumaczonych i opublikowanych w: francuskim, angielskim, polskim, hiszpańskim, portugalskim, niemieckim, litewskim, bułgarskim, czeskim, słowackim, japońskim, chińskim, węgierskim i innych językach[11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21].

Recenzje edytuj

Przypisy edytuj

  1. Irina A. Mironenko/ Personality as a Social Process: where Peter Giordano Meets Boris Parygin
  2. В. А. Кольцова ПАРЫГИН Борис Дмитриевич / Персоналии / История психологии в лицах // Психологический Лексикон. Энциклопедический словарь в шести томах. Редактор-составитель Л. А. Карпенко. Под общей редакцией А. В. Петровского. – М.: ПИ РАО, 2015. – С. 345.
  3. Бендюков М. А. Социально-психологическая теория Б. Д. Парыгина и вызовы ХХI века (к 80-летию ученого) // Методология и история психологии, 2010. Том 5. Выпуск 2. — С. 3152-157.
  4. Бендюков М. А. Классику отечественной социальной психологии 80 лет // Человек. Сообщество. Управление. 2010. №2. — С. 39-46.
  5. Мироненко И. А. Личность ученгого: Борис Дмитриевич Парыгин // В сборнике: Методология, теория, история психологии личности. Сборник статей. Ответственные редакторы: А. Л. Журавлев, Е. А. Никитина, Н. Е. Харламенкова. Москва. 2019. — С. 281-290. ISBN 978-5-9270-0397-6
  6. Борис Дмитриевич Парыгин // ПСИХОЛОГИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ, 2012, том 33, № 5, с. 126—128.
  7. Журавлев А. Л., Мироненко И. А. Вклад Б. Д. Парыгина в возрождение отечественной социальной психологии (к 85-летию со дня рождения) // Психологический журнал, 2015, № 5, — С. 117-124.
  8. Журавлев А. Л., Мироненко И. А. Эмпирические и прикладные исследования Б. Д. Парыгина: историко-психологический аспект // Историческая преемственность отечественной психологии (методология, история и теория психологии) / Отв. ред. А. Л. Журавлев, Е. В. Харитонова, Е. Н. Холондович. – М.:Институт психологии РАН, 2019. – 545 с. – С. 189-198. ISBN 978-5-9270-0400-3
  9. Борис Дмитриевич Парыгин // ПСИХОЛОГИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ, 2012, том 33, № 5, с. 126–128.
  10. Запесоцкий А. С. В резонансе с эпохой: психологическая вселенная Б. Д. Парыгина // Национальный психологический журнал. №1 (9) / 2013. — С. 33–37.
  11. Parygin B.D. Bemerkungen zum Gegenstand der Sozialpsychologie // Gesellschaftswissenschaftliche. Beitrage #8, Berlin. — 1963. — S. 889-898.
  12. Parygin B.D. Találkozó a szociális pszichológia problémáiról // Magyar Pszichológiai Szemle. — Budapest, 1964. — № 4. — 629.
  13. Parygin B.D. Hangulat mint szociológiai kutatás tárgya // Magyar Pszichológiai Szemle. — Budapest, 1965. — № 1-2. 155-156.
  14. Parygin B.D. The subject matter of social psychology // American Psychologist. Vol. 19 (5). May 1964, p. 342-349.
  15. Parygin B.D. Tudományos és technológiai forradalom és szociálpszichológia // Magyar Pszichológiai Szemle. — Budapest, 1978. — № 1.
  16. Parygin B.D. Náboženská nálada a její struktura // Otázky vědeckého ateismu. — Praha, 1977. — № 11.
  17. Parygin B.D. Problém mediácie v sociálnej psychológii // Metodologické problémy sociálnej psychológie. — Bratislava, 1980.
  18. Parygin B.D. Mediationsprobleme in der Sozialpsychologie // Methodische Probleme der Sozialpsychologie. — Berlin, 1984.
  19. Parygin B.D. Veřejná nálada // Stručný psychologický slovník. — Praha, 1987.
  20. Parygin B.D. Social and psychological environment of collective`s behavior // European association of Experimental Social psychology: VII-th General meeting: Ab-stracts. — Varna, 1987.
  21. Паригин Б.Д. НТП и проблемът със самореализацията на личността // Психология на личността и начин на живот. — София, 1991