Edward Żółtowski
Edward Żółtowski herbu Ogończyk (ur. 18 marca 1775 w Mochowie pod Sierpcem, zm. 30 stycznia 1842 w Warszawie) – generał polski i francuski.
| |
| generał | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne |
Legiony Polskie we Włoszech |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
. W 1792 wstąpił do artylerii I Rzeczypospolitej. Wziął udział w powstaniu kościuszkowskim. Od maja 1797 walczył w Legionach Polskich we Włoszech w stopniu porucznika artylerii pieszej. Awansowany na kapitana 3 batalionu piechoty. W szeregach legionów uczestniczył w kolejnych kampaniach 1797, 1798, 1799, 1800. Był kapitanem 1 regimentu piechoty polskiej.
W 1806 wraz z Wielką Armią przybył do kraju, mianowany został majorem w 3 pułku piechoty (wówczas 11 pułk piechoty), wraz z którym bił się pod Nidzicą i Dobrym Miastem. 2 marca 1807 mianowany dowódcą pułku w stopniu pułkownika.
W czasie wojny polsko-austriackiej poprowadził 3 pułk piechoty w bitwie pod Raszynem, prawdopodobnie wziął też udział w szturmie Sandomierza, której to twierdzy później bronił. Dowodząc dwoma lekkimi kompaniami 3 pułku uczestniczył w szturmie Zamościa. 11 grudnia 1811 awansowany do stopnia generała brygady. 3 marca 1812 objął dowództwo 1 brygady w 17 Dywizji gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Przeszedł cały szlak bojowy tej formacji w kampanii 1812.
Powrócił do Księstwa z misją objęcia dowództwa brygady w dywizji Izydora Krasińskiego w Kaliszu. W obliczu choroby generała dowodził całością tej formacji (ok. 7.000 ludzi) od 12 lutego 1813. Ze swoim zgrupowaniem przebił się do Lipska, gdzie 4 marca 1813 oddał dowództwo Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Na czele piechoty dywizyjnej (2 i 4 pułk piechoty) odbył całą kampanię niemiecką. Został ranny w bitwie pod Lipskiem. 23 października odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. 3 marca 1814 mianowany generałem brygady armii francuskiej. 5 maja otrzymał dymisję.
Służył w armii Królestwa Polskiego, mianowany dowódcą 1 Brygady 2 Dywizji Piechoty. W 1826 awansowany do stopnia generała dywizji i mianowany komendantem Twierdzy Zamość. W czasie powstania listopadowego organizował oddziały powstańcze w Lubelskiem.
Był członkiem loży wolnomularskiej Wolność Odzyskana[1].
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari (1808)[2]
- Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Legii Honorowej (oba w 1813)[2]
- Krzyż Kawalerski Orderu Obojga Sycylii (1814)[2]
- Order Świętego Stanisława II klasy (1819)[3]
- Znak Honorowy za 30 lat służby (1830)[4]
- Order Świętego Włodzimierza III klasy[5]
Genealogia edytuj
Edward Żółtowski był dziadkiem XIX wiecznej pisarki Jadwigi Łuszczewskiej, znanej pod pseudonimem Deotyma.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.
- ↑ a b c Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 147
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. XI, nr 11, Warszawa 1932, s. 205.
- ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
- ↑ Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego na rok 1827. s. 6, 87.