Ewa Panejko-Pankiewicz
Ewa Panejko-Pankiewicz, (ps. Maleństwo, ur. 28 lipca 1951 w Jeleniej Górze[1]) – polska taterniczka, alpinistka i himalaistka, zdobywczyni trzech ośmiotysięczników.
| Data urodzenia |
28 lipca 1951 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
syn |
Życiorys edytuj
Wychowywała się we Wrocławiu, gdzie ukończyła studia magisterskie na kierunku chemia na Uniwersytecie Wrocławskim[1]. W wieku 16 lat ukończyła kurs grotołaza i do 18 roku życia intensywnie uprawiała speleologię, kiedy to Bogdan Jankowski zainteresował ją wspinaczką skałkową[2]. Wciąż będąc w średniej szkole, a następnie w trakcie studiów zaczęła się intensywnie wspinać w Tatrach, Wspólnie z Markiem Kęsickim przeszła jako pierwsza kobieta Superditetissimę Kazalnicy Mięguszowieckiej a następnie zaliczyła pierwsze zimowe wejście filara Kazalnicy i pierwsze kobiece przejście drogi Heinricha-Chrobaka[3] oraz kilka lat później pierwsze przejście kobiece Kurtykówki na Małym Młynarzu[1].
W połowie lat 70 XX w. zaczęła się wspinać w górach wysokich. W 1975 r. w górach Kaukazu przeszła grań Dżan-Tugan. W 1978 i 1979 wspinała się w Alpach, gdzie wspólnie z Ireną Kęsą przeszły jako pierwsze kobiety drogę Caissna na Torre Trieste i drogę Cordiera na Aiguille des Grands Charmoz z Agnieszką Smólską[3]. W latach 70 i 80 XX w. brała udział w wyprawach w Hindukusz (pierwsze wejście na Lunghoye Sargi), Pamir (szczyt Ismaila Samaniego, dawniej Pik Komunizma) i Andy (wejście pięcioosobowym zespołem kobiecym nową drogą na Cordiliera Blanca Huascaren i nieudana próba wejścia nową drogą na Cerro Torre)[3]. Na tej ostatniej wyprawie zaprzyjaźniła się z Wandą Rutkiewicz, z którą od tej pory tworzyły przez kilka lat zespół zdobywający coraz wyższe góry[1].
W latach 1975–1978 była asystentką na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1978 r, po ślubie z Krzysztofem Pankiewiczem przeniosła się do Łodzi, gdzie pracowała na Wydziale Chemicznym Uniwersytetu Łódzkiego i urodziła swojego syna. W 1986 r. rozstała się Uniwersytetem, zdobyła uprawnienia instruktorki Polskiego Związku Alpinizmu i zaczęła prowadzić kursy wspinaczkowe w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej i w Tatrach. W 1988 r. założyła wspólnie z mężem na ul. Piotrkowskiej 99 w Łodzi sklep firmowy India 99, specjalizujący się w sprzedaży oryginalnej odzieży, biżuterii i ozdób do domu sprowadzanych z Indii i Pakistanu[4]. Jednocześnie jeździła na kolejne wyprawy w góry wysokie, m.in. brała udział. w nieudanej, międzynarodowej kobiecej wyprawie na K2, oraz w wprawie na Makalu[1]. W 1990 zdobyła z Wandą Rutkiewicz Gasherbrum I prowadząc atak szczytowy[2]. Razem z Rutkiewicz planowały w latach 1991–1993 jako pierwsze kobiety zdobyć wszystkie ośmiotysięczniki, co nie doszło do skutku ze względu na niemożność znalezienia sponsorów[1]. W 1994 r. na swojej ostatniej wyprawie w Himalaje Ewa Panejko-Pankiewicz zdobyła swój trzeci ośmiotysięcznik Sziszapangmę[1].
W 1995 r. zdiagnozowano u niej nowotwór, który wymagał wycięcia znaczących części przewodu pokarmowego, w wyniku czego Ewa Panejko-Pankiewicz musiała zakończyć karierę wspinaczkową i skupiła się na działalności gospodarczej[1].
Ważniejsze wyprawy i osiągnięcia wspinaczkowe[5] edytuj
- Tatry, początek lat 70 XX w: Superdiretissima Kazalnicy Mięguszowieckiej, „Kurtykówka” na Małym Młynarzu, pierwsze zimowe przejście kanta filaru Kazalnicy.
- Tatry w latach późniejszych: pierwsze kobiecie przejście drogi Heinricha-Chrobaka z Danutą Wach, pierwsze kobiece zimowe przejście Filara Węgrzynowicza z Ireną Gelner, Wandą Rutkowską i Danutą Wach
- 1975, Kaukaz, grań Dżan-Tugan
- 1977, Hindukusz, pierwsze wejście na Lunghoye Sargi (6600 m n.p.m.)
- 1978, Dolomity, Torre Trieste, droga Casina, pierwsze wejście kobiece
- 1979, Alpy, rejon Mont-Blanc, droga Cordiera na Aiguille des Grands Charmoz
- 1982, Karakorum, nieudana próba wejścia na K2 (zakończona na wysokości 6800 m)
- 1983, Himalaje, drugie wejście na Meru North (6400 m)
- 1984, Pamir, szczyt Ismaila Samaniego, (dawniej Pik Komunizma)
- 1985, Andy Peruwiańskie, Huascaran North, wytyczenie nowej drogi „Ladies holiday”.
- 1986, Himalaje, wejście na Makalu z Ewą Szcześniak
- 1986/1987, Andy Patagońskie, nieudany atak na Cerro Torre wspólnie z Wandą Rutkiewicz
- 1987/1989, Himalaje, nieudana próba wejścia na Yalun Kang (dotarcie do wysokości 7000 m)
- 1990, Himalaje, nieudana próba wejścia na Makalu z Wandą Rutkiewicz (dotarcie do wysokości 8200 m)
- 1990, Karakorum, zdobycie Gaszerbrum I z Wandą Rutkiewicz
- 1991, Himalaje, nieudana próba zdobycia Kanczendzongi (dotarcie do 7500 m)
- 1994, Himalaje, Sziszpangma , pierwsze wejście kobiece
Książki i Filmy edytuj
Ewa Panejko-Pankiewicz nie napisała sama żadnej książki, jednak obszerne wywiady i rozdziały jej poświęcone ukazały się w następujących książkach i filmach[6]:
- 2017: Mariusz Sepioło, książka „Himalaistki”, rozdział „Maleństwo”, wyd. Znak, ISBN 978-83-240-4977-6
- 2021: Agata Komosa-Styczeń, książka „Taterniczki. Miejsce kobiet jest na szczycie”, rozdział „Dotyk Skały”, wyd. Prószyński i Media, ISBN 978-83-8234-099-0[7]
- 1999: Wanda Rutkiewicz, Karnawał pod Torre Cerro, Film Poltel
- 2008:Krzysztof Wielicki, Panie w Górach, IV cz, serii wydanej na DVD (Film TVN)
- 2007: Marek Kłosowicz, Wyprawy 1980-1987, Film, TVN
- 2007: Marek Kłosowicz, Karawa Marzeń, Film, TVN
- 2011: Marek Kłosowicz, Art of Freedom - Himalaje, Film, Instytut Adama Mickiewicza
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Maleństwo, [w:] Mariusz Sepioło, Himalaistki : opowieść o kobietach, które pokonują każdą górę, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2017, s. 137, ISBN 978-83-240-4977-6, OCLC 1010909599 [dostęp 2022-02-18].
- ↑ a b Dotyk Skały, [w:] Agata Komosa-Styczeń, Taterniczki : miejsce kobiet jest na szczycie, Warszawa 2021, s. 98, ISBN 978-83-8234-099-0, OCLC 1264430262 [dostęp 2022-02-18].
- ↑ a b c Rozmowa LIVE z Ewą Panejko-Pankiewicz - Jak wyglądały początki... [online], Kobieta Górom, 13 maja 2021 [dostęp 2022-02-18] (pol.).
- ↑ Dane kontaktowe i opinie o Panejko-Pankiewicz Ewa s c Sklep Firmowy India 99, Panejko-Pankiewicz Ewa s.c. Sklep Firmowy India 99 Łódź [online], Panejko-Pankiewicz Ewa s.c. Sklep Firmowy India 99 Łódź [dostęp 2022-02-18] (pol.).
- ↑ Działalność górska ŁKW 1956-2006 - wykaz, Łódzki Klub Wysokogórski, 2007.
- ↑ Ewa Panejko-Pankiewicz, filmography, MNTNFILM [dostęp 2022-02-20].
- ↑ Subtelne sportsmenki i muskularne wspinaczki. Tatrzańskie podboje kobiet [online], Onet Kultura, 10 kwietnia 2021 [dostęp 2022-11-07] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcie Ewy Panejko-Pankiewicz z 1982 roku. nyka.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-24)].