Feliks Słupski
Feliks Światopełk Słupski (ur. 1 maja 1868 w Skolimowie, zm. 22 marca 1950 w Warszawie)[1][2] – polski malarz, portrecista, przedstawiciel realizmu, pedagog[3]. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Imię i nazwisko |
Feliks Światopełk-Słupski |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
polska |
Alma Mater |
Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Tworzył w Warszawie w pierwszym trzydziestoleciu XX wieku[3].
Życiorys edytuj
Młodość edytuj
Syn Franciszka Świętopełka-Słupskiego i Anny z Biesiekierskich, brat Zygmunta. W latach 1885–1989 kształcił się pod kierunkiem Wojciecha Gersona, prywatnie oraz w prowadzonej przez niego warszawskiej Klasie Rysunkowej przy Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie[4]. W roku 1888 uzyskał stypendium Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych im. Mikołaja Kopernika z fundacji Jana Matejki. Dwa lata później przeniósł się do Monachium, gdzie uczył się w Königliche Kunstgewerbeschule München . Od roku 1891 do 1897 przebywał w Paryżu, gdzie studiował w Académie Julian. Uczył się u malarzy takich jak Wojciech Gerson, Jules Joseph Lefebvre, Jean-Paul Laurens, Tony Robert Fleury czy Jean-Joseph Benjamin Constant[3].
Życie zawodowe edytuj
W roku 1904, wraz z żoną, malarką, Marią z Zarembów, założył w Warszawie prywatną szkołę rysunku (Szkoła Malarstwa Feliksa i Marii Słupskich przy ul. Wilczej)[5]. Równocześnie pracował jako nauczyciel rysunków w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy oraz w latach 1912–1914 w Seminarium Nauczycielskim na Ursynowie, gdzie zajmował się rysunkiem i malarstwem. W okresie 1921–1935 piastował stanowisko dyrektora i wykładowcy w Szkole Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona w Warszawie. W latach 1923–1939 uczył rysunku w Akademii Stomatologicznej[1].
Słupski był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP). W roku 1927 został członkiem jury salonu, a w 1929 uzyskał dyplom honorowy oraz prawo hors concours, które upoważniało go do wystawienia dzieł w salonach warszawskich bez konieczności wcześniejszego przedstawiania ich do oceny komisji kwalifikacyjnej[6].
Był autorem wielu recenzji i artykułów, oraz książki O nauczaniu sztuk plastycznych uwag kilka, w której zawarł swój program nauczania, propagujący tradycyjne metody (m.in. kopiowanie gipsowych figur w pracowni). Wielokrotnie wygłaszał wykłady i odczyty dotyczące sztuk plastycznych[7].
Twórczość edytuj
Specjalizował się w malarstwie sztalugowym, malował portrety, pejzaże, martwe natury, kompozycje kwiatowe, miniatury portretowe na kości słoniowej. Korzystał najchętniej z techniki olejnej i akwarelowej. Malował też obrazy o charakterze rodzajowym (znane jedynie z tytułów): Rozbawiona, W pracowni, Zaraz pójdzie na pokutę, Na poddaszu[7].
Prace Feliksa Słupskiego pokazywane były między innymi w Paryżu, na salonach Warszawy (wystawa 100 lat malarstwa polskiego w Pałacu w Łazienkach w 1919, wystawy i salony TZSP w l.1918–1939, Salonie Zachęty w r. 1925/6), Krakowa (wystawy TPSP: Malarze warszawscy w 1936, wystawa bieżąca w 1937) i Poznania (wystawa TPSP –1937). Niektóre obrazy były reprodukowane w pismach: Świat (1913) i Tygodnik Ilustrowany (1914). Malarz nie doczekał się jednak ani za życia ani po śmierci dużej wystawy monograficznej[1][3].
Znakomita część jego obrazów zaginęła w czasie okupacji, jego pracownia przy ul. Pięknej w Warszawie została zbombardowana, a płótna znajdujące się w prywatnych kolekcjach częściowo rozkradzione. Kilka obrazów do dziś widnieje na liście strat wojennych. Część znajduje się w zbiorach oddziałów Muzeum Narodowego w Zachęcie i Nieborowie, pozostałe w kolekcjach prywatnych[3].
Wybrane obrazy edytuj
- Stara kobieta z różańcem (olej; 1888)[3]
- Portret Chopina (olej; Paryż, 1896)[3]
- Portret Gersona (olej; 1899)[3]
- Portret Michała Radziwiłła (olej; 1899)[3]
- Portret baronowej Unrug (olej; 1902)[3]
- Dziewczyna z profilu (1913)
- Portret Krysi (miniatura, gwasz na kości; 1914)[3]
- Portret Ani, córki artysty (miniatura, gwasz na kości; 1915)[3]
- Portret Legionisty polskiego (miniatura, gwasz na kości; 1916), niekiedy błędnie nazywany Autoportretem w mundurze Legionów Polskich[3]
- Główka chłopca (1917)
- Portret Kazimierza Kwiatkowskiego (ok. 1918)
- Portret Andrzeja Niemojewskiego (przed 1921)
- Portret gen. Józefa Hallera (1921)
- Portret arcybiskupa Edwarda Roppa (olej na płycie drewnianej; Salon 1930, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, wystawiane również w Paryżu)[3][8]
- Droga na plażę Jastarnia (płótno?, olej; Salon 1930, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[8]
- Nasturcje (olej na płótnie; 1932)[3]
- Popiersie dziewczyny (1933)
- Martwa natura z imbrykiem (1938)
- Martwa natura z chińską wazą (1937)
- Martwa natura z imbrykiem (1938)
Dzieła utracone edytuj
- Astry (płótno?, olej; Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[9]
- Autoportret (płótno?, olej)
- Chryzantemy (płótno?, olej; Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[10]
- Cisza (płótno?, olej; Salon 1925, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[11]
- Dogaressa (płótno?, olej; Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[9]
- Dziewczynka (płótno?, olej; Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[10]
- Kącik w parku (płótno?, olej; Salon 1931, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[12]
- Panna z różą (płótno?, olej; Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[10]
- Portret dr-owej N (płótno?, olej; Salon 1929, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[13]
- Portret jenerała Z.W. (płótno?, olej; Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[9]
- Portret pana O. (papier, rysunek ołówkiem)
- Rekonwalescentka (płótno?, olej; Salon 1931, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[12]
- Sieroca dola (płótno?, olej; Salon 1925, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[11]
- Sosny na helu (płótno?, olej; Salon 1929, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)[13]
- Waza chińska (płótno?, olej; 1937, Kraków)
- Wesoła kumoszka (płótno?, olej; 1937, Kraków)
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Polski Słownik Biograficzny , Feliks Słupski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ Feliks Świętopełk-Słupski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-12-09] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Jarosław Rudniański , Człowiek i sztuka, wyd. 1, Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1984, ISBN 83-202-0304-X, OCLC 12970551 [dostęp 2021-12-09] .
- ↑ Wojciech Gerson i jego uczniowie: lato 1931 roku (s. 30). Warszawa: Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, 1931.
- ↑ Różne wiadomości: Szkoła artystyczna, Dobra Gospodyni, R.5 nr 37 z dnia 2(15) września 1905 r., Warszawa, 1905 [dostęp 2021-12-09] .
- ↑ Salon 1937, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie -... [online], polskidomaukcyjny.com.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ a b Feliks Słupski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ a b Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (Warszawa), Przewodnik / Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie: Salon 1930. 1930 nr 59 (grudzień), Warszawa, 1930 [dostęp 2021-12-09] .
- ↑ a b c Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa -… [online], polskidomaukcyjny.com.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ a b c Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa -… [online], polskidomaukcyjny.com.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ a b Salon 1925, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa -… [online], polskidomaukcyjny.com.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
- ↑ a b Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (Warszawa), Przewodnik / Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie: Wielka Wystawa Wiosenna. 1931 nr 64 (maj), Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, 1931 [dostęp 2021-12-09] .
- ↑ a b Salon 1929, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa – Część I… [online], polskidomaukcyjny.com.pl [dostęp 2021-12-09] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Biernacka, Róża. Słupski Feliks, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999-2000, s. 126–127, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2021-12-09].
- J. Rudniański , K. Murawska , Człowiek i sztuka, Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1984, ISBN 83-202-0304-X, OCLC 12970551 .
- Słupski, Feliks. O nauczaniu sztuk plastycznych : uwag kilka. Poznań : Nakładem Księgarnia św. Wojciecha, 1920.
- [Słupski, Feliks]. Wojciech Gerson: Artysta, nauczyciel, człowiek. [W:] Wojciech Gerson i jego uczniowie: lato 1931 roku (s. 5–13). Warszawa: Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, 1931 [dostęp 2021-12-09].
Linki zewnętrzne edytuj
- M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu WielkiegoFeliks Świętopełk-Słupski, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-12-09].
- Artinfo.pl, Feliks SŁUPSKI (1868 Skolimów – 1950) artinfo.pl [dostęp 2021-12-09].
- Wydział Restytucji Dóbr Kultury, Katalog strat wojennych, www.dzielautracone.gov.pl [dostęp 2021-12-09].
- Fotografia: Wystawa prac uczniów Szkoły Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona w Warszawie. Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2021-12-09].