Hipolit Orgelbrand

wydawca polski

Hipolit Orgelbrand (ur. 29 stycznia 1843 w Warszawie, zm. 13 września 1920 tamże), syn Samuela i starszy brat Mieczysława, wydawca, księgarz, drukarz.

Hipolit Orgelbrand
Data i miejsce urodzenia

29 stycznia 1843
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 września 1920
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

księgarz, wydawca

Rodzice

Samuel Orgelbrand

Dzieci

Bolesław Orgelbrand

Grób Hipolita Orgelbranda na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys edytuj

Nieznane są szkoły, do których uczęszczał, wiadomo natomiast, że na początku 1865 miał tytuł magistra prawa i administracji. Od śmierci ojca w 1868 kierował wraz z matką jego zakładem: drukarnią, odlewnią czcionek i księgarnią nakładową. W 1871 zaznajamiał się za granicą z najnowszymi osiągnięciami technicznymi w dziedzinie poligrafii, a od 1 stycznia 1872 objął wraz z bratem Mieczysławem poojcowską firmę jako współwłaściciel, przy czym zajmował się głównie sprawami związanymi z drukiem, pozostawiwszy Mieczysławowi rozwój technologii i sprawy odlewni czcionek. W 1896 wspólnie z bratem przekształcili firmę w Towarzystwo Akcyjne, którego był jednym z głównych akcjonariuszy, posiadając w 1902 114 (Mieczysław miał 122) spośród 871 akcji. Po śmierci brata w 1903 nadal prowadził Towarzystwo Akcyjne Odlewni Czcionek, Drukarni i Litografii, wciąż pod niezmienioną firmą ... S. Orgelbranda Synów, które pozostawało największym przedsiębiorstwem tej branży w Warszawie.

Rozwój firmy załamał się w 1907 w wyniku cofnięcia zamówień dla rosyjskich kolei żelaznych: druków, formularzy, rozkładów jazdy itp. oraz równoczesnego ograniczenia w Rosji rynków zbytu na czcionki i przybory drukarskie. Bankructwo O. Bunimowicza w Wilnie, jednego z pośredników ratalnej sprzedaży wydawnictw Towarzystwa spowodowało dalsze straty i w rezultacie zadłużenie w Banku Handlowym w Warszawie, który przejął większość akcji i wyznaczył Zygmunta Rundo dyrektorem zarządzającym firmy, Hipolitowi pozostawiając jedynie stanowisko dyrektora tytularnego. W tym czasie ograniczono działalność pozawydawniczą Towarzystwa, skupiając się przede wszystkim na publikowaniu wartościowych prac naukowych.

Zabiegi te nie uratowały jednak Towarzystwa przed bankructwem. W 1919 cały jego majątek zlicytowano. Po likwidacji księgarni, posesję, zakłady graficzne i magazyny wydawnictw zakupili bracia Koziańscy z Krakowa, którzy prowadzili przedsiębiorstwo pod firmą «Zakłady Graficzne Eugeniusza i Dr Kazimierza Koziańskich, dawniej S. Orgelbranda Synów».

Hipolit Orgelbrand był żonaty z Anną z Weinsteinów (185326 października 1924), z którą miał córki: Bronisławę (1871–1872), Teresę (ur. 15 października 1876, później żonę adwokata J. Peretza), Amelię Anielę (ur. 1 października 1878, zm. 8 kwietnia 1955, żonę Jana Jakuba Litauera), oraz synów: Stanisława Andrzeja (6 stycznia 1879 – 14 stycznia 1922), ppłk. Wojska Polskiego, doktora nauk medycznych, dyrektora „Hydropatii” (zakładu hydroterapii) w Kaliszu, oraz Bolesława (1884–1957), rektora Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu i profesora późniejszej Politechniki Poznańskiej.

Hipolit Orgelbrand został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 230-6-22)[1].

Przypisy edytuj

  1. Cmentarz Stare Powązki: HIPOLIT ORGELBRAND, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].

Bibliografia edytuj

  • Kazimierz Reychman: Szkice genealogiczne, Serja I. Warszawa: Hoesick F., 1936, s. 149-151.

Zobacz też edytuj

  • inne osoby o nazwisku Orgelbrand