Józef Hulka (ur. 28 lutego 1926 w Łękawicy) – rzeźbiarz, twórca szopek i masek obrzędowych[1]. Jego prace znajdują się w wielu muzeach etnograficznych i regionalnych w Polsce i za granicą[2].

Józef Hulka
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1926
Łękawica

Dziedzina sztuki

Rzeźbiarstwo

Nagrody

Nagroda im. Oskara Kolberga (1992)

Józef Hulka, 2016

Jego żona Anna Hulka (1925–2009) również była niezwykle zasłużoną artystką ludową.

Twórczość edytuj

Z zawodu stolarz. Zaczął rzeźbić we wczesnej młodości. W okresie powojennym uczestniczył w konkursach sztuki ludowej, zdobywając najwyższe nagrody. W jego twórczości dominuje tematyka sakralna. Są to przede wszystkim figury Jezusa Chrystusa, Matki Boskiej i świętych. Pojawiają się również sceny biblijne i postaci aniołów. Swoje rzeźby wykonuje w drewnie olchowym, lipowym i brzozowym[1]. Część rzeźb i płaskorzeźb (m.in. stacje Drogi Krzyżowej) wykonał dla kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Łękawicy zbudowanego w 1995 roku na miejsce spalonej w 1992 roku drewnianej późnogotyckiej świątyni.

Drugim nurtem jego twórczości są akcesoria obrzędowe, głównie maski, gwiazdy i szopki nawiązujące do tych wykorzystywanych przez kolędników w okresie Bożego Narodzenia. Również sam Hulka kolędował w młodości z szopką odgrywając scenki przy pomocy kukiełek własnej produkcji. Przez szereg lat tworzył rzeźby i szopki z kukiełkami na zamówienie Cepelii[2]. Przy tworzeniu masek i kukiełek pomagała mu żona Anna, która zaczynając od bibułkowych kwiatów z czasem zaczęła tworzyć własne prace[2]. Zapamiętane przez niego słowa kolęd zostały spisane w wydanym przez w Muzeum w Żywcu śpiewniku „Hej kolęda będzie”[3].

 
Maska Guślarza - aut. Józefa Hulki

Najpóźniej zainteresował się malarstwem na szkle. W jego obrazach oprócz tematyki religijnej pojawiają się sceny obrzędowe i z życia codziennego charakterystyczne dla terenu Żywiecczyzny. W latach pięćdziesiątych XX w. powstają również prace w nurcie socrealizmu.

Wspólnie z żoną Anną, zmarłą w 2009 r., jest laureatem nagrody im. Oskara Kolberga z 1992 roku[4]. Od 1991 roku prowadzi Izbę Twórczą w swoim domu w Łękawicy. W 2004 r. obchodził jubileusz 50-lecia pracy twórczej. Wówczas Marco Querel nakręcił o nim film dokumentalny dla Instytutu Polskiego w Rzymie[2].

Kilkadziesiąt jego prac znajduje się w kolekcji Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Są to przede wszystkim maski, rzeźby, malarstwo na szkle oraz szopki kukiełkowe i lalki. Prace Józefa Hulki znajdziemy również w Muzeum Śląskim w Katowicach oraz w kolekcjach prywatnych, m.in. w kolekcji europejskiej sztuki ludowej Reinera Harvera w Brackenheim (Niemcy) i w galerii sztuki polskiej Marco Querela w Spoleto (Włochy). Podczas obchodów 200-lecia Stanów Zjednoczonych w 1976 r. szopka wykonana przez małżonków Hulków stanęła przed Białym Domem w Waszyngtonie[2].

Nagrody edytuj

1973 edytuj

1976 edytuj

  • III miejsce w Konkursie Współczesnego Malarstwa na Szkle Karpat Polskich (Rabka)[5]

1992 edytuj

1998 edytuj

  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki[6]

2001 edytuj

  • Zasłużony Działacz Kultury[7]

Przypisy edytuj

  1. a b Józef Hulka, Moje życie, Muzeum Miejskie w Żywcu, 2011, s.140
  2. a b c d e Marianna Lach. Wszystkie kolory świata. „Dziennik Zachodni”. 215 (2007-09-14). s. 24. 
  3. HEJ, kolęda będzie! Śpiewnik kolęd ze zbiorów Józefa Hulki. Żywiec 2006. Miejskie Centrum Kultury w Żywcu., 2006.
  4. a b Marcin Pawelec, Iwona Pawelec, IMD, Anna Hulka i Józef Hulka , laureaci Nagrody im. Kolberga, 1992 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2016-12-16].
  5. a b Anna Hulka i Józef Hulka - laureat Nagrody Kolberga 1992 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2023-02-28].
  6. Anna HULKA [online], Krakowski Dom Aukcyjny [dostęp 2023-02-28] (pol.).
  7. Redakcja, Józef Hulka świętuje dzisiaj 97. urodziny! [online], zywiecinfo.pl [dostęp 2023-02-28] (pol.).