Język xhosa
Język xhosa (wym. własna [ˈǁʰɔsa]) – jeden z ważniejszych języków z rodziny bantu. Posługuje się nim południowoafrykański lud Xhosa (głównie w Południowej Afryce i Lesotho), liczbę użytkowników szacuje się na około 5,6 miliona. Zalicza się do języków mlaskowych, co wyróżnia go spośród innych języków bantu (cecha ta została zapożyczona z języków khoisan). Mlask boczny dziąsłowy (zapisywany jako „xh”) występuje również w nazwie języka.
| Obszar | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
7,9 miliona | ||||
| Pismo/alfabet | |||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||
| |||||
| Status oficjalny | |||||
| język urzędowy | RPA | ||||
| Organ regulujący | Pan South African Language Board↗ | ||||
| Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||
| Kody języka | |||||
| ISO 639-1 | xh | ||||
| ISO 639-2 | xho | ||||
| ISO 639-3 | xho | ||||
| IETF | xh | ||||
| Glottolog | xhos1239 | ||||
| Ethnologue | xho | ||||
| GOST 7.75–97 | коа 340 | ||||
| WALS | xho | ||||
| SIL | XOS | ||||
| Występowanie | |||||
 Procentowy udział języka xhosa w Południowej Afryce 0–20% 20–40% 40–60% 60–80% 80–100% | |||||
| W Wikipedii | |||||
| |||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||
Standard języka xhosa, oparty głównie na dialektach gcaleka, ndlambe i gaika, używany jest w prasie i szkolnictwie szczebla podstawowego. W języku xhosa rozwija się też bogata literatura współczesna, głównie dramaty (m.in. Sinxo oraz John Knox Bokwe).
Język xhosa od końca XIX wieku zapisywany jest alfabetem łacińskim, w 1931 roku wprowadzono znaki diakrytyczne do zapisu dźwięków niewystępujących w językach europejskich.
Bibliografia edytuj
- Krystyna Damm, Aldona Mikusińska (red.), Ludy i języki świata, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000 (PWN Leksykon), s. 222, ISBN 83-01-13070-9, OCLC 830240260 (pol.).
- Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- Stanisław Piłaszewicz, Eugeniusz Rzewuski, Wstęp do afrykanistyki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2004, ISBN 83-235-0061-4, OCLC 749258177.
- African Phrasebook, Singapore: Berlitz Publishing, 2005, ISBN 981-246-655-X, OCLC 61703408 (ang.).