Janek Szwarcfuks
Adam Szwarcfuks pseud. Janek, Biały Janek (zm. 2 września 1943 w Krawcowiźnie) – żydowski działacz ruchu oporu podczas II wojny światowej, uczestnik powstania w getcie warszawskim, partyzant oddziału Gwardii Ludowej im. Mordechaja Anielewicza.
Data urodzenia |
? |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 września 1943 |
Przebieg służby | |
Stanowiska |
partyzant oddziału Gwardii Ludowej im. Mordechaja Anielewicza |
Główne wojny i bitwy |
Życiorys edytuj
10 maja 1943 wraz z grupą żydowskich bojowców przedostał się kanałami na ulicę Prostą.
W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1943 jego drużyna GL wysadziła kolejowy transport wojskowy pod Urlami, koło miejscowości Dębie Duże. 2 września, na skutek donosu miejscowego leśniczego, gwardziści zostali otoczeni przez Niemców w gajówce Krawcowizna. Zginęli m.in. Piotr Borkowski[1], Tadeusz Maciejewski, Michał Rozenfeld, Adek Jankielewicz i 15 innych gwardzistów. Tylko dwaj zdołali wydostać się z okrążenia. Straty niemieckie wyniosły 2 zabitych i 3 rannych.
Adam Szwarcfuks został pochowany w zbiorowym grobie partyzantów GL na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 31, rząd 3, grób 5)[2][3].
Upamiętnienie edytuj
- Nazwisko Janka Szwarcfuksa widnieje na tablicy pamiątkowej umieszczonej przy pomniku Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego przy ulicy Prostej 51 w Warszawie.
Przypisy edytuj
- ↑ "Warszawa Prawa Podmiejska 1942-1944, Z walk PPR, GL-AL" praca zbiorowa redakcją Benona Dymka, Wyd. MON Warszawa 1973 s. 797
- ↑ Grób Janka Szwarcfuksa w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
Bibliografia edytuj
- Józef Bolesław Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942-1945, Warszawa 1971.
- Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 52. ISBN 83-90-66296-5.