Jerzy Antczak
Jerzy Antczak (ur. 25 grudnia 1929 we Włodzimierzu) – polski reżyser telewizyjny, teatralny i filmowy.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 grudnia 1929 |
|---|---|
| Zawód | |
| Współmałżonek | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Lublińcu[1]. Następnie ukończył Wyższą Szkołę Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi, dyplom uzyskał w 1953.
Jako aktor debiutował na deskach Teatru Powszechnego w Łodzi; później zajmował się też reżyserią, od końca lat 50. aktywny już tylko jako reżyser[2].
W 1957 był dyrektorem teatru „715” w Łodzi, w 1959 naczelnym reżyserem Łódzkiego Ośrodka Telewizyjnego, a od 1963 naczelnym reżyserem Warszawskiego Ośrodka Telewizyjnego[3].
W latach 1963–1975 był naczelnym reżyserem Teatru Telewizji. Reżyserował osobiście m.in. Kordiana J. Słowackiego, Trzy siostry Czechowa, Szklaną menażerię T. Williamsa; również ważne spektakle Teatru Faktu (Epilog Norymberski). 22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał zespołową nagrodę państwową I stopnia za twórczość artystyczną w teatrze telewizji[4].
Laureat nagrody państwowej I stopnia (indywidualnej 1964 i 1970, zespołowej 1976).
W 1977 jego film Noce i dnie był nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny[5].
Od 1979 mieszka w USA, gdzie jest wykładowcą (z tytułem profesora) Uniwersytetu Kalifornijskiego (UCLA) w Los Angeles, na Wydziale Filmu i Telewizji. Na początku lat 90. czasowo przebywał w Polsce, realizując dwa filmy: Dama kameliowa i Chopin. Pragnienie miłości oraz dwa przedstawienia teatru TV: „Cezar i Pompejusz” oraz „Ścieżki chwały”.
14 września 2013 otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości na 38. Festiwalu Filmowym w Gdyni[6].
Życie prywatne edytuj
Od 1956 roku żonaty z aktorką Jadwigą Barańską, z którą ma syna Mikołaja (ur. 1964).
Filmografia edytuj
| Rok | Film[7] | Reżyser | Scenarzysta | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1962 | Spóźnieni przechodnie | 
|
film fabularny, cz. 4 – Stary profesor, na podstawie opowiadania Stanisława Dygata | |
| Łabędzi śpiew |
|
|
film fabularny, telewizyjny, na podstawie opowiadania Antona Czechowa | |
| 1965 | Wystrzał |
|
|
film fabularny, telewizyjny, na podstawie opowiadania Aleksandra Puszkina |
| 1966 | Mistrz |
|
film fabularny, telewizyjny | |
| 1968 | Hrabina Cosel |
|
film fabularny, na podstawie powieści Ignacego Józefa Kraszewskiego pod tym samym tytułem | |
| Hrabina Cosel |
|
serial fabularny | ||
| 1970 | Epilog norymberski |
|
|
film fabularny, telewizyjny |
| 1970 | Noce i dnie |
|
|
film fabularny, adaptacja powieści Marii Dąbrowskiej pod tym samym tytułem |
| Noce i dnie |
|
|
serial fabularny | |
| 1982 | The Wall |
|
film fabularny, telewizyjny, produkcji amerykańskiej, na podstawie powieści Johna Herseya | |
| 1994 | Dama kameliowa |
|
film fabularny, telewizyjny, adaptacja powieści Aleksandra Dumasa (syna) pod tym samym tytułem | |
| 2002 | Chopin. Pragnienie miłości |
|
|
film fabularny, również w wersji angielskiej Chopin. Desire for Love |
Teatr Telewizji edytuj
Jerzy Antczak zrealizował dla telewizji około 130 przedstawień.
Wybrane pozycje
- Zegarek 1961; wystąpili: Tadeusz Łomnicki, Kazimierz Opaliński, Antonina Gordon-Górecka
- Wilki w nocy 1962; wystąpili: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Zofia Mrozowska, Edmund Fetting, Zdzisław Mrożewski
- Szklana menażeria 1963; wystąpili: Jadwiga Barańska, Barbara Ludwiżanka, Władysław Kowalski, Ignacy Gogolewski
- Kordian 1963; wystąpili: Ignacy Gogolewski, Kazimierz Opaliński, Zdzisław Mrożewski, Ignacy Machowski
- Wspólny pokój 1964; wystąpili: Michał Pawlicki, Ignacy Machowski, Stanisław Zaczyk, Ryszarda Hanin, Władysław Kowalski, Marian Kociniak
- Mistrz (również wersja filmowa) 1964; wystąpili: Janusz Warnecki, Stanisław Zaczyk, Ryszarda Hanin, Igor Śmiałowski
- Dudek 1964; wystąpili: Jadwiga Barańska, Czesław Wołłejko, Danuta Szaflarska, Irena Kwiatkowska, Edward Dziewoński, Andrzej Szczepkowski, Igor Śmiałowski, Lech Ordon
- Dni Turbinych 1965; wystąpili: Michał Pawlicki, Andrzej Zaorski, Ryszard Pietruski, Władysław Hańcza, Jerzy Turek, Zbigniew Zapasiewicz
- Pożegnanie z Marią 1966; wystąpili: Tadeusz Łomnicki, Ewa Wiśniewska, Zbigniew Zapasiewicz, Marian Kociniak, Leonard Pietraszak
- Skowronek 1966; wystąpili: Jadwiga Barańska, Józef Nalberczak, Edmund Fetting, Henryk Borowski, Stanisław Jasiukiewicz, Ignacy Gogolewski, Zdzisław Mrożewski
- Notes 1968; wystąpili: Tadeusz Fijewski, Zofia Kucówna, Jan Englert, Eugenia Herman, Stanisław Milski, Andrzej Zaorski, Teresa Szmigielówna, Ryszard Pietruski
- Trzy siostry 1968; wystąpili: Jadwiga Barańska, Zofia Petri, Jolanta Wołłejko, Tadeusz Fijewski, Ignacy Gogolewski, Bronisław Pawlik, Stanisław Jasiukiewicz, Jan Englert, Ryszard Pietruski
- Oświadczyny. Jubileusz 1971; wystąpili: Jadwiga Barańska, Tadeusz Fijewski, Mieczysław Pawlikowski, Wanda Łuczycka
- O szkodliwości palenia tytoniu 1971; wystąpił: Tadeusz Fijewski (Było to pierwsze przedstawienie teatru tv zrealizowane w kolorze)
- Ścieżki chwały 1995; wystąpili: Janusz Nowicki, Leon Charewicz, Adam Ferency, Janusz Michałowski, Artur Żmijewski, Henryk Machalica, Marcin Troński, Artur Barciś, Sławomir Orzechowski, Bronisław Wrocławski
- Cezar i Pompejusz 1996; wystąpili: Zbigniew Zapasiewicz, Mariusz Benoit, Stanisława Celińska, Jerzy Kamas, Artur Żmijewski, Leon Charewicz, Cezary Morawski, Marcin Troński
Książki edytuj
Jerzy Antczak wydał dwie autobiografie:
- Noce i dnie mojego życia (2009);
- Jak ja ich kochałem (2020).
Odznaczenia i nagrody[8] edytuj
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1976)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (10 października 2008)[9]
Złote Ekrany edytuj
- 1964: Kordian
- 1966: Wystrzał
- 1971: Epilog Norymberski
Inne nagrody edytuj
- Nagrody Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (pięciokrotnie)
- 1966: Palermo Światowy Festiwal Radia i Telewizji – Mistrz film TV. „Prix Italia”
- 1968: Sofia, Bułgaria Festiwal Teatrów Interwizji – „Notes” Grand Prix
- 1976: Nagroda specjalna Międzynarodowej Unii Krytyki Filmowej za Noce i dnie
- 2003: Chopin. Pragnienie miłości, The WorldFest-Houston International Film Festival, The Platinum Remi Award – „Platyna” dla najlepszego dramatu
- 2008: Epilog norymberski, The WorldFest-Houston International Film Festival, The Platinum Remi Award – „Platyna” dla najlepszego filmu z gatunku „dokudrama”
- 2013: Platynowe Lwy za całokształt twórczości na 38. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
- 2015: Złota Sowa Polonii za twórczość filmową
- 2015: Diamentowe Lwy za najlepszy film Noce i dnie na 40-lecie Festiwalu Filmowego w Gdyni (2015)
Przypisy edytuj
- ↑ Znani absolwenci. mickiewicz.net.pl. [dostęp 2020-10-21]. (pol.).
- ↑ Jerzy Antczak. Culture.pl. [dostęp 2021-09-13].
- ↑ Sto warszawiaków i warszawianek. „Warszawski Kalendarz Ilustrowany „Stolicy” – 1967”, s. 21, 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”.
- ↑ Dziennik Polski, rok XX, nr 171 (6363), s. 3.
- ↑ The 49th Academy Awards | 1977. oscars.org. [dostęp 2021-09-01]. (ang.).
- ↑ "Ida" wygrywa 38. Gdynia - Festiwal Filmowy!. mkidn.gov.pl, 2013-09-14. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
- ↑ Jerzy Antczak w bazie filmpolski.pl
- ↑ Jerzy Antczak | Ciekawostki. filmweb.pl. [dostęp 2021-09-01]. (ang.).
- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Jerzy Antczak w bazie IMDb (ang.)
- Jerzy Antczak w bazie filmpolski.pl
- Jerzy Antczak w bazie Filmweb
- Jerzy Antczak na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Jerzy Antczak w bazie Akademii Polskiego Filmu