João Gilberto

João Gilberto
	; João Gilberto (1996)
Imię i nazwisko	João Gilberto Prado Pereira de Oliveira
Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1931 ; Juazeiro
Data i miejsce śmierci	6 lipca 2019 ; Rio de Janeiro
Instrumenty	gitara
Gatunki	bossa nova, jazz
Zawód	muzyk (gitarzysta, wokalista, kompozytor)
Aktywność	od 1950
Wydawnictwo	Atlantic, Capitol, Verve, EMI, WEA/Warner
Powiązania	Antônio Carlos Jobim,; Vinicius de Moraes, Stan Getz, Astrud Gilberto
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira (ur. 10 czerwca 1931 w Juazeiro^[a]^[1], zm. 6 lipca 2019 w Rio de Janeiro^[2]) – brazylijski piosenkarz, gitarzysta i kompozytor, współtwórca bossa novy^[1]^[3].

Międzynarodową popularność zyskała piosenka The Girl from Ipanema, wykonywana przez jego ówczesną żonę Astrud Gilberto wraz z nim i jazzmanem Stanem Getzem. Utwór znalazł się na albumie Getz/Gilberto (1964).

W 2005 został odznaczony brazylijskim Orderem Zasługi dla Kultury^[4].

Życiorys edytuj

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira pochodził z rodziny zamożnego handlowca i był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa^[3]. Szybko rozwinął zainteresowania muzyczne, w wieku 14 lat otrzymał pierwszą gitarę, a kilka lat później przeniósł się do Rio de Janeiro^[1]^[3]. Gilberto miał problemy z dostosowaniem się do zwyczajów zespołów muzycznych^[1]^[3]. Krótko mieszkał w kilku innych miastach, jednak w 1956 powrócił do Rio de Janeiro^[3]. Gilberto zyskał uznanie w oczach Toma Jobima i Viniciusa de Moraesa i w 1958 zrealizował pierwsze nagrania^[3]. W 1960 poślubił Astrud Weinert, szerzej znaną jako Astrud Gilberto^[3]. Od 1962 do 1980 roku mieszkał w Nowym Jorku (poza dwoma latami w Meksyku)^[1]^[3]. Współpracował wówczas m.in. ze Stanem Getzem i Frankiem Sinatrą i otworzył drogę do nagrań w Stanach Zjednoczonych innym brazylijskim muzykom^[1]^[3]. Małżeństwo z Astrud się rozpadło i muzyk poślubił w 1968 Miúchę Buarque de Holanda, siostrę Chico Buarquego^[3]. Ich córką jest piosenkarka Bebel Gilberto^[3]. Po powrocie ze Stanów Zjednoczonych kontynuował karierę muzyczną, często współpracując z innymi brazylijskimi muzykami^[1]^[3].

Muzyka edytuj

Owocem poszukiwań muzycznych Gilberto był rytm bossa novy^[3]. João Gilberto wykształcił również charakterystyczny styl wykonawczy: cichy, delikatny i liriczny śpiew skontrastowany z synkopowanym rytmem na gitarze^[1]^[3]. Liczne kompozycje Gilberto osiągnęły status standardów, a styl utworów jest określany przez słuchaczy jako brazylijski^[3]. Twórczość Gilberto inspirowała również przedstawicieli nurtu tropicalia, np. Caetano Veloso i Gilberto Gila, z którymi współpracował w późniejszym okresie^[1]^[3].

Dyskografia edytuj

Chega de Saudade (1959)
O Amor, o Sorriso e a Flor (1960)
João Gilberto (1961)
Getz/Gilberto (1964)
Herbie Mann & João Gilberto with Antonio Carlos Jobim (1965)
Getz/Gilberto Vol. 2 (1966)
João Gilberto en Mexico (1970)
João Gilberto (1973)
The Best of Two Worlds (1976)
Amoroso (1977)
João Gilberto Prado Pereira de Oliveira (1980)
Brasil (1981)
Live at the 19th Montreux Jazz Festival (1986)
Live in Montreux (1987)
João (1991)
Eu Sei que Vou Te Amar (1994)
João Voz e Violão (2000)
Live at Umbria Jazz (2002)
In Tokyo (2004)
Um encontro no Au bon gourmet (2015)
Selections from Getz/Gilberto 76 (2015)
Getz/Gilberto 76 (2016)

Zobacz też edytuj

Muzyka brazylijska

Uwagi edytuj

↑ Riedinger podaje Salvador, ale dalej pisze o interiorze, więc Juazeiro jest bardziej prawdopodobne.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ John Dougan: Biografia João Gilberto na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2014-06-15]. (ang.).
↑ Robin Denselow: João Gilberto obituary. theguardian.com, 6 lipca 2019. [dostęp 2019-07-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Edward A. Riedinger: João Gilberto. W: Alfred W. Cramer: Musician & Composers of the 20th Century. Salem Press, 2009, s. 501–502. ISBN 978-1-58765-512-8. (ang.).
↑ Ministério da Cultura: Ordem do Mérito Cultural 2005. www2.cultura.gov.br. [dostęp 2019-05-17]. (port.).

[uwaga-1] Riedinger podaje Salvador, ale dalej pisze o interiorze, więc Juazeiro jest bardziej prawdopodobne.

[Dougan-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ John Dougan: Biografia João Gilberto na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2014-06-15]. (ang.).

[guardian-3] Robin Denselow: João Gilberto obituary. theguardian.com, 6 lipca 2019. [dostęp 2019-07-07]. (ang.).

[Riedinger2009-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Edward A. Riedinger: João Gilberto. W: Alfred W. Cramer: Musician & Composers of the 20th Century. Salem Press, 2009, s. 501–502. ISBN 978-1-58765-512-8. (ang.).

[ordemdomerito-5] Ministério da Cultura: Ordem do Mérito Cultural 2005. www2.cultura.gov.br. [dostęp 2019-05-17]. (port.).

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]