Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu
Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu – narożna kamienica z 2. połowy XIX wieku w Bytomiu, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
 nr rej. :- A/1374/24 z 5 kwietnia 2024 (woj. śląskie)[1] - A/1537/93 z 30 listopada 1993 (woj. katowickie)[2] | |
 Widok z południowego wschodu (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Rycerska 1 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
nieznany |
| Kondygnacje |
4 |
| Ukończenie budowy |
1880 |
| Ważniejsze przebudowy |
2022–2023 (nadbudowa) |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°20′49,64″N 18°55′30,12″E/50,347122 18,925033
| |
Historia edytuj
Na miejscu kamienicy znajdował się w średniowieczu zamek Książąt Śląskich[3]. Obiekt wzniesiono na starych piwnicach ze sklepieniami kolebkowymi[4]. Część budynku może pochodzić sprzed XIX wieku, architekt ani dokładna data budowy nie są znani[5]. Przyjmuje się, że kamienica została wzniesiona około 1860 lub w 1880 roku w stylu historyzmu[6]. Została przebudowana w 1900 roku, wówczas przybrała wygląd zbliżony do obecnego[7]. Budynek służył jako hotel „zum weissen Adler”[5] (Orzeł Biały, Biały Orzeł), od lat 30. XX przemianowany na hotel Schwarzer Adler[6] (Orzeł Czarny[4], Czarny Orzeł), w jego piwnicach znajdowała się winiarnia. W latach 20. XX wieku na 1. piętrze znajdowało się kino[6]. 30 listopada 1993 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej. A/1374/24)[2].
Do 2009 roku na parterze znajdowała się przychodnia lekarska Spółdzielni Pracy Lekarzy Specjalistów[6]. Budynek był następnie nieużytkowany[4], niszczał kilkanaście lat[8] i był w złym stanie technicznym, wymagana była wymiana stropów. Remont budynku rozpoczęto w 2022 roku; projekt remontu i nadbudowy opracowało biuro MWArchitekci; planowane jest zachowanie historycznej klatki schodowej[6]. Nadbudowa zaprojektowana przez Marlenę Wolnik została zbudowana z drewna i była w stanie surowym w lipcu 2023 roku; ma zostać pokryta blachą tytanowo-cynkową[9]. Kamienica po rewitalizacji ma być ponownie wykorzystywana jako hotel[8].
Architektura edytuj
Budynek w narożu bytomskiego rynku[6], murowany z cegły[10], pierwotnie trzykondygnacyjny[6] (najniższy w kwartale[6]), podwyższony o jedną drewnianą kondygnację[9].
Elewacje wykończone eklektycznymi dekoracjami rzeźbiarskimi[6] w obramieniach okien[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 4 czerwca 2024 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-06-08]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 25 [dostęp 2023-08-23].
- ↑ Ariana Gano-Kotula, Architektura śródmieścia Bytomia, Pracownia Konserwatorska Akant, 1995 (Bytom Wczoraj i Dziś), s. 55, ISBN 83-902209-0-3.
- ↑ a b c Daniel Lekszycki, Dawna przychodnia zmieni się w aparthotel [online], Bytomski.pl, 28 lipca 2022 [dostęp 2023-08-23] (pol.).
- ↑ a b c Rycerska 1, [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [online], architekturabytomia.org [dostęp 2023-08-23].
- ↑ a b c d e f g h i Rycerska 1 - średniowieczne podwaliny i nowe życie [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 2023-08-23] (pol.).
- ↑ Zabytkowa kamienica przy bytomskim rynku wypięknieje [online], katowice.wyborcza.pl, 24 lutego 2014 [dostęp 2023-08-23].
- ↑ a b Magdalena Nowacka-Goik, Rusza remont zabytkowej kamienicy przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu. Kiedyś był tu hotel i... znowu będzie, [w:] bytom.naszemiasto.pl [online], 27 lipca 2022 [dostęp 2023-08-23].
- ↑ a b Rycerska 1 z koroną [online], Urząd Miejski w Bytomiu, 18 lipca 2023 [dostęp 2023-08-23] (pol.).
- ↑ kamienica, [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [online], zabytek.pl [dostęp 2023-08-23] (pol.).