Konwencja o różnorodności biologicznej
Konwencja o różnorodności biologicznej (ang. Convention on Biological Diversity, w skrócie CBD) – umowa międzynarodowa sporządzona 5 czerwca 1992 roku na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro określająca zasady ochrony, pomnażania oraz korzystania z zasobów różnorodności biologicznej. Konwencja weszła w życie 29 grudnia 1993 roku 90 dni po zdeponowaniu 30 dokumentu ratyfikacji lub przystąpienia zgodnie z art. 36[1]. Depozytariuszem jest Sekretarz Generalny ONZ (art. 41), językami autentycznymi: angielski, arabski, chiński, francuski, hiszpański i rosyjski (art. 42). Jej stronami 196 państw świata[2]. Załączniki do Konwencji ustalają postępowanie pojednawcze i rozjemcze.
Z wyjątkiem sytuacji, w których realizowanie zobowiązań stanowiłoby poważną szkodę lub zagrożenie dla różnorodności biologicznej, postanowienia konwencji nie mają wpływu na prawa i zobowiązania stron konwencji, wynikające z jakiegokolwiek innego międzynarodowego porozumienia.
Konwencję uzupełnia Protokół o bezpieczeństwie biologicznym podpisany 29 stycznia 2000 w Montrealu[3] oraz Protokół dotyczący dostępu do zasobów genetycznych oraz uczciwego i sprawiedliwego podziału korzyści wynikających z ich wykorzystania podpisany 29 października 2010 w Nagoya[4].
Cele edytuj
Zgodnie z artykułem 1. celem konwencji jest:
...ochrona różnorodności biologicznej, zrównoważone użytkowanie jej elementów oraz uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści wynikających z wykorzystywania zasobów genetycznych, w tym przez odpowiedni dostęp do zasobów genetycznych i odpowiedni transfer właściwych technologii, z uwzględnieniem wszystkich praw do tych zasobów i technologii, a także odpowiednie finansowanie.
Każda ze stron konwencji zobowiązuje się opracować krajowe strategie, plany lub programy dotyczące ochrony, identyfikować i monitorować elementy różnorodności biologicznej, a także identyfikować procesy i kategorie działań, które mają lub mogą mieć znaczny negatywny wpływ na ochronę i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej oraz monitorować ich skutki.
Historia edytuj
W listopadzie 1988 Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych powołał grupę roboczą ekspertów, którym powierzono zbadanie potrzeby zawarcia międzynarodowej umowy w zakresie ochrony bioróżnorodności. W maju 1989 powołano grupę, która miała zająć się stroną techniczną i prawną takiego przedsięwzięcia. Od lutego 1991 grupa ta funkcjonowała pod nazwą Intergovernmental Negotiating Committee. Efekty jej pracy zostały przedstawione na konferencji w Nairobi 22 maja 1992. Od 5 czerwca 1992 umowa jest otwarta do przystąpienia przez państwa i regionalne organizacje integracji gospodarczej.
Ratyfikacja konwencji edytuj
Państwa ratyfikujące konwencję zobowiązują się do dokonania własnych ocen różnorodności biologicznej oraz do opracowania i wdrożenia strategii jej ochrony. Polska ratyfikowała konwencję 13 grudnia 1995 [5]. W Polsce konwencja weszła w życie 19 grudnia 1996[6]. Za merytoryczną realizację zobowiązań Polski wynikających z konwencji odpowiada Ministerstwo Środowiska.
Struktura organizacyjna edytuj
Konferencja stron jest najważniejszym organem konwencji. Do jej zadań należy m.in. dokonywanie przeglądu wykonywania konwencji. Organizowaniem oraz obsługą Konferencji stron, przygotowywaniem sprawozdań oraz współdziałaniem z innymi odpowiednimi organami międzynarodowymi, w tym z właściwymi organami Narodów Zjednoczonych, zajmuje się Sekretariat, który znajduje się w Montrealu[7]. W zakresie doradztwa naukowego, technicznego i technologicznego powołano organ pomocniczy.
Zobacz też edytuj
- Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności
- Konwencja o międzynarodowym handlu zagrożonymi wyginięciem gatunkami dzikich zwierząt i roślin (CITES)
- Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Konwencja Bońska)
- Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk (Konwencja Berneńska)
- Konwencja ramsarska o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego
- Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej
Przypisy edytuj
- ↑ United Nations Treaty Series: Convention on Biological Diversity
- ↑ Lista stron (ang.)
- ↑ Protokół (Dz.U. 2004 nr 216 poz. 2201), Oświadczenie Rządowe z 2 kwietnia 2004 r. w sprawie mocy obowiązującej Protokołu (Dz.U. 2004 nr 216 poz. 2202), lista stron.
- ↑ Protokół z Nagoi do Konwencji o różnorodności biologicznej, Lista stron Protokołu. Polska podpisała Protokół jak dotąd bez ratyfikacji. W Polsce obowiązuje natomiast ustawa z 19 lipca 2016 o dostępie do zasobów genetycznych i podziale korzyści z ich wykorzystania (Dz.U. z 2016 r. poz. 1340).
- ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 184, poz. 1532
- ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 184, poz. 1533
- ↑ Strona SCBD (ang.)
Bibliografia edytuj
- Konwencja o Różnorodności Biologicznej. Ministerstwo Środowiska. [dostęp 2010-04-13].
- Międzynarodowe uwarunkowania wdrażania przez Polskę postanowień Konwencji o Różnorodności Biologicznej. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska. [dostęp 2010-04-13].
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona internetowa CBD. The Convention on Biological Diversity. [dostęp 2010-04-13]. (ang.).