Wikipedia

Miasta w Szwecji

lista w projekcie Wikimedia

Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty. Podział wraz z wyznaczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner), miejskie (stadskommuner) i köping (köpingskommuner). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy. Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.

Największe miejscowości (tätort) Szwecji edytuj

Według danych Statistiska centralbyrå (SCB), pochodzących z 2015 roku[1], Szwecja miała 124 miejscowości (tätorty) o ludności przekraczającej 10 tys. mieszkańców. Stolica kraju Sztokholm jako jedyne miasto liczyło ponad milion mieszkańców; drugie miasto, Göteborg, miało ponad 500 tys. mieszkańców; 7 miast z ludnością 100÷500 tys.; 12 miast z ludnością 50÷100 tys., 40 miast z ludnością 20÷50 tys. Dla porównania, w 1950 w Szwecji istniały 3 miasta z ludnością powyżej 100 tys., 7 miast z ludnością 50÷100 tys., 18 miast z ludnością 20÷50 tys. i 37 miast z ludnością 10÷20 tys.[1]

Największe miejscowości w Szwecji według liczebności mieszkańców (stan na 31.12.2010):

 
Lp. Miejscowość Region (län) Liczba ludności
1. Sztokholm Sztokholm 1 372 565
2. Göteborg Västra Götaland 549 839
3. Malmö Skania 280 415
4. Uppsala Uppsala 140 454
5. Västerås Västmanland 110 877
6. Örebro Örebro 107 038
7. Linköping Östergötland 104 232
8. Helsingborg Skania 97 122
9. Jönköping Jönköping 89 396
10. Norrköping Östergötland 87 247
11. Lund Skania 82 800
12. Umeå Västerbotten 79 594
13. Gävle Gävleborg 71 033
14. Borås Västra Götaland 66 273
15. Eskilstuna Södermanland 64 679
16. Södertälje Sztokholm 64 619
17. Karlstad Värmland 61 685
18. Täby Sztokholm 61 272
19. Växjö Kronoberg 60 887
20. Halmstad Halland 58 577
21. Sundsvall Västernorrland 50 712
22. Luleå Norrbotten 46 607
23. Trollhättan Västra Götaland 46 457
24. Östersund Jämtland 44 327
25. Borlänge Dalarna 41 734
26. Tumba Sztokholm 37 852
27. Upplands Väsby Sztokholm 37 594
28. Falun Dalarna 37 291
29. Kalmar Kalmar 36 392
30. Kristianstad Skania 35 711
31. Karlskrona Blekinge 35 212
32. Skövde Västra Götaland 34 466
33. Skellefteå Västerbotten 32 775
34. Lidingö Sztokholm 31 561
35. Uddevalla Västra Götaland 31 212
36. Landskrona Skania 30 499

Miejscowości o historycznym statusie miasta edytuj

Poniższa tabela zawiera spis szwedzkich miejscowości, które w latach 1863–1970 posiadały status gminy miejskiej (stadskommun). Maksymalna liczba miejscowości o statusie miasta istniejących równocześnie wynosiła 133 (w latach 1951–1967). W 1971, w wyniku reformy administracyjnej i wprowadzeniu jedolitego typu gminy, posiadanie historycznego statusu miasta straciło prawno-administracyjne znaczenie[2].

Lista uwzględnia również miejscowości, które utraciły prawa miejskie jeszcze przed 1862.

Miasto Prowincja
historyczna
(landskap) 		Region
administracyjny
(län)
1970 		Herb
(1970) 		Prawa miejskie
/status miasta od:
(do, jeżeli przed 1971) 		Uwagi
Åhus Skania Kristianstad 1326 – 1617 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Alingsås Västergötland Älvsborg   1619
Älvsborg Västergötland Göteborg i Bohus 1547 – 1560
Åmål Dalsland Älvsborg   1643
Ängelholm Skania Kristianstad   1516 – 1547, ponownie od 1767
Arboga Västmanland Västmanland   XIII w.
Arvika Värmland Värmland   1911
Askersund Närke Örebro   1643
Avaskär Blekinge Blekinge XIV w. – 1599 Prawa miejskie przekazano założonemu w 1599 roku Kristianopel.
Avesta Dalarna Kopparberg   1641 – 1688, ponownie od 1919
Båstad Skania Kristianstad 1462 – 1664
Boden Norrbotten Norrbotten   1919
Bollnäs Hälsingland Gävleborg   1942
Borgholm Olandia Kalmar   1816
Borlänge Dalarna Kopparberg   1944
Borås Älvsborg Västergötland   1621
Brätte Älvsborg Västergötland po 1580 – 1644 Prawa miejskie zostały przekazane Vänersborgowi.
Broo Värmland Värmland 1582 – 1584 Na miejscu Broo założono Kristinehamn.
Djursholm Uppland Sztokholm   1914 Od 1971 roku wchodzi w skład gminy Danderyd.
Eksjö Smalandia Jönköping   1403
Elleholm Blekinge Blekinge 1450 – 1600 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Enköping Uppland Uppsala   przed 1413
Eskilstuna Södermanland Södermanland   1659
Eslöv Skania Malmöhus   1911
Fagersta Västmanland Västmanland   1944
Falkenberg Halland Halland   przed 1558
Falköping Västergötland Skaraborg   przed 1620
Falsterbo Skania Malmöhus XIII w. – 1754 Połączone ze Skanör w jedno miasto Skanör med Falsterbo.
Falun Dalarna Kopparberg   1641
Filipstad Värmland Värmland   1611 – 1695, ponownie od 1835
Flen Södermanland Södermanland   1949
Gävle Gästrikland Gävleborg   przed 1446
Göteborg Västergötland i Bohuslän Göteborg i Bohus   1603 – 1611, ponownie od 1621
Gränna Smalandia Jönköping   1652
Hagfors Värmland Värmland   1950
Halmstad Halland Halland   przed 1307
Haparanda Norrbotten Norrbotten   1842
Härnösand Ångermanland Västernorrland   1585
Hässleholm Skania Kristianstad   1914
Hedemora Dalarna Kopparberg   1446
Helsingborg Skania Malmöhus   1085
Hjo Västergötland Skaraborg   przed 1400
Höganäs Skania Malmöhus   1936
Hudiksvall Hälsingland Gävleborg   1582
Huskvarna Smalandia Jönköping   1911
Järle Västmanland Örebro (1642) Jerle otrzymało prawa miejskie, ale nigdy de facto nie stało się miastem.
Jönköping Smalandia Jönköping   1284/1611
Kalmar Smalandia Kalmar   ok. 1200
Karlshamn Blekinge Blekinge   1664 W l. 1644 – 1666 pod nazwą Bodekull.
Karlskoga Värmland Örebro   1940
Karlskrona Blekinge Blekinge   1680
Karlstad Värmland Värmland   1584
Katrineholm Södermanland Södermanland   1917
Kiruna Lappland Norrbotten   1948
Köping Västmanland Västmanland   przed 1474
Kramfors Ångermanland Västernorrland   1947
Kristianopel Blekinge Blekinge 1622 – 1677
Kristianstad Skania Kristianstad   1622
Kristinehamn Värmland Värmland   1642
Kumla Närke Örebro   1942
Kungsbacka Halland Halland   XV w. – pocz. XVI w., ponownie od 1582
Kungälv Bohuslän Göteborg i Bohus   1680/1762
Kungahälla Bohuslän Göteborg i Bohus ok. 1100 – 1600
Laholm Halland Halland   XIII w.
Landskrona Skania Malmöhus   1413
Lidingö Uppland Sztokholm   1926
Lidköping Västergötland Skaraborg   przed 1446
Lindesberg Västmanland Örebro   1643
Linköping Östergötland Östergötland   XII/XIII w.
Ljungby Smalandia Kronoberg   1936
Lödöse Västergötland Älvsborg XII w. – 1526, ponownie w l. 1586 – 1646
Lomma Skania Malmöhus XI w. – 1230 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Ludvika Dalarna Kopparberg   1641
Luntertun Skania Malmöhus 1470 – 1516 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich. Współcześnie część Ängelholm.
Luleå Norrbotten Norrbotten   1621
Lund Skania Malmöhus   XI w.
Lycksele Lappland Västerbotten   1946
Lyckå Blekinge Blekinge do 1600
Lysekil Bohuslän Göteborg i Bohus   1903
Malmö Skania Malmöhus   ok. 1250
Mariefred Södermanland Södermanland   1605
Mariestad Västergötland Skaraborg   1583
Marstrand Bohuslän Göteborg i Bohus   przed 1442
Mjölby Östergötland Östergötland   1922
Mölndal Västergötland Göteborg i Bohus   1922
Mönsterås Smalandia Kalmar 1604 – przed 1620
Motala Östergötland Östergötland   1881
Nacka Södermanland Sztokholm   1949
Nässjö Smalandia Jönköping   1914
Nora Västmanland Örebro   1643
Norrköping Östergötland Östergötland   przed 1384
Norrtälje Uppland Sztokholm   1622
Nya Lidköping Västergötland Skaraborg 1670 – 1683 W 1683 roku połączone z Lidköping.
Nybro Smalandia Kalmar   1932
Nyköping Södermanland Södermanland   ok. 1260
Nynäshamn Södermanland Sztokholm   1946
Örebro Närke Örebro   XIII w.
Öregrund Uppland Sztokholm   1491 – 1521, ponownie w l. 1554 – 1966 W 1967 roku zostało włączone do Östhammar.
Örnsköldsvik Ångermanland Västernorrland   1894
Oskarshamn Smalandia Kalmar   1856
Östersund Jämtland Jämtland   1786
Östhammar Uppland Sztokholm   1368 – 1491, ponownie od 1539
Oxelösund Södermanland Södermanland   1950
Piteå Norrbotten Norrbotten   1621
Ronneby Blekinge Blekinge   1387 – 1680, ponownie od 1882
Säffle Värmland Värmland   1951
Sala Västmanland Västmanland   1624
Sandviken Gästrikland Gävleborg   1943
Säter Dalarna Kopparberg   1642
Sävsjö Smalandia Jönköping   1947
Sigtuna Uppland Sztokholm   XI w.
Simrishamn Skania Kristianstad   XIII w.
Skanör Skania Malmöhus XIII w. – 1754 Połączone z Falsterbo w jedno miasto Skanör med Falsterbo.
Skanör med Falsterbo Skania Malmöhus   1754
Skänninge Östergötland Östergötland   XII/XIII w.
Skara Västergötland Skaraborg   XI w.
Skellefteå Västerbotten Västerbotten   1845
Skövde Västergötland Skaraborg   XV w.
Söderhamn Hälsingland Gävleborg   1620
Söderköping Östergötland Östergötland   XIII w.
Södertälje Södermanland Sztokholm   XIV w.
Sollefteå Ångermanland Västernorrland   1917
Solna Uppland Sztokholm   1943
Sölvesborg Blekinge Blekinge   1445 – 1654, ponownie od 1835
Strängnäs Södermanland Södermanland   XIII w./1336
Strömstad Bohuslän Göteborg i Bohus   1672
Sundbyberg Uppland Sztokholm   1927
Sundsvall Medelpad Västernorrland   1621
Sztokholm Uppland i Södermanland Sztokholm   ok. 1250
Tidaholm Västergötland Skaraborg   1910
Tommarp Skania Kristianstad XII w. – 1537 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Torget Smalandia Kronoberg (1279) Torget otrzymało prawa miejskie, ale nigdy de facto nie stało się miastem.
Torshälla Södermanland Södermanland   1317
Tranås Smalandia Jönköping   1919
Trelleborg Skania Malmöhus   XIII w. – 1619, ponownie od 1867
Trollhättan Västergötland Älvsborg   1916
Trosa Södermanland Södermanland   XV w./1610
Uddevalla Bohuslän Göteborg i Bohus   przed 1498
Ulricehamn Västergötland Älvsborg   przed 1478 Do 1741 roku jako Bogesund.
Umeå Västerbotten Västerbotten   1588
Uppsala Uppland Uppsala   XIII/XIV w. W XII w. jako Östra Aros.
Vä Skania Kristianstad przed 1250 – 1617 Prawa miejskie jedynie w czasach duńskich.
Vadstena Östergötland Östergötland   1400
Vänersborg Västergötland Älvsborg   1644
Varberg Halland Halland   przed 1309/1666
Värnamo Smalandia Jönköping   1920
Västervik Smalandia Kalmar   XIII w./1433
Västerås Västmanland Västmanland   przed końcem XIII w.
Växjö Smalandia Kronoberg   1342
Vaxholm Uppland Sztokholm   1652
Vetlanda Smalandia Jönköping   1920
Vimmerby Smalandia Kalmar   przed 1350 – 1532, ponownie od 1604
Visby Gotlandia Gotland   przed 1203
Ystad Skania Malmöhus   XIII w.

Źródła: Zestawienie sporządzone w oparciu o Sveriges National Atlas[3] oraz szwedzkojęzyczną Wikipedię.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b SCB Statistiska centalbyrån: Tätorter 2015 Befolkning och arealer [online] [dostęp 2016-11-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-19] (szw.).
  2. ↑ Sveriges National Atlas: Städer 1970. [dostęp 2014-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]. (szw.).
  3. ↑ Sveriges National Atlas: Städer 1971. [dostęp 2014-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-15)]. (szw.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miasta_w_Szwecji&oldid=71826389”