Mongke

Mongke (Mengu, ur. 1208, zm. 1259) – czwarty wielki chan mongolski, wnuk Czyngis-chana, syn Tołuja i Sorkaktani-beki, brat Kubilaja, Hulagu i Aryka Böge. Rządził od 1251 do 1259.

Mongke

Wielki chan
Okres	od 1251 do 1259
Poprzednik	Gujuk
Następca	Kubilaj
Dane biograficzne
Dynastia	Yuan
Data urodzenia	1208
Data śmierci	1259
Ojciec	Tołuj
Matka	Sorkaktani-beki

Młodość

W młodości brał udział w wyprawie zachodniej Batu-chana, w przeciwieństwie do pozostałych uczestniczących w niej wnuków Czyngis-chana zdobył sobie szacunek Batu dzięki swemu powodzeniu w walkach z Rusią. W 1236 został jednak wskutek konfliktu odwołany przez Ugedeja wraz z Güjükiem. Powrócił na front zachodni w 1239, był jednym ze zdobywców Kijowa.

Zdobycie władzy

Chanem został dzięki poparciu matki - Sorkaktani-beki, i Batu-chana. Po raz pierwszy został wybrany w 1250 roku na kurułtaju w Issyk-kul (na terytorium kontrolowanym przez Batu), który jednak został uznany za nielegalny. Drugi Kurułtaj odbył się rok później w Ułusie Tołuja, chroniony był przez 30-tysięczną armię Złotej Ordy pod dowództwem Berke, brata Batu. W zamian za wsparcie Batu-chan otrzymał tytuł starszego rodu i faktyczną samodzielność. Swoje panowanie zaczął od likwidacji przedstawicieli rodów Ugedeja i Czagataja, którzy nie chcieli uznać jego wyboru. Zabito m.in. niedawną regentkę – Oguł Kajmysz i jej syna – Kuczę, wnuka Ugedeja – Sziremuna, syna Czagataja – Jisü Möngke i jego wnuka Berke.

Podboje

Mongke swe podboje zaczął od ataków na dynastię południowo-chińską Song. Wysłał 150 tys. ludzi pod dowództwem Hulagu do podboju Bagdadu. Po zdobyciu Bagdadu na jego terenach założono ilchanat – „niższy chanat”, którego władcą został Hulagu. Po pewnym czasie Hulagu skierował się na Syrię.

Zmarł najprawdopodobniej na dyzenterię, wedle innej wersji zginął od rany odniesionej w bitwie.

Na jego dworze w 1254 przebywał franciszkański podróżnik Wilhelm z Rubruk, który pozostawił opis z podróży.

Bibliografia

• National Geographic, październik 2005