Wikipedia

Pantalowice

wieś w województwie podkarpackim

Pantalowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Kańczuga[4][5].

Pantalowice
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przeworski

Gmina

Kańczuga

Liczba ludności (2021)

1100[2]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-224[3]

Tablice rejestracyjne

RPZ

SIMC

0604413[4]

Położenie na mapie gminy Kańczuga
Mapa konturowa gminy Kańczuga, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pantalowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Pantalowice”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pantalowice”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pantalowice”
Ziemia49°57′07″N 22°26′09″E/49,951944 22,435833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Integralne części wsi Pantalowice[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0604420 Dział część wsi
0604459 Kopalina część wsi
0604436 Pantalowice Dolne część wsi
0604442 Pantalowice Górne część wsi

Historia edytuj

Wieś szlachecka Pantelowice, własność Stanisława Derszniaka, położona była w 1589 w ziemi przemyskiej województwa ruskiego[6].

W latach 50. i 60. XIX w. właścicielkami dobr tabularnych w Pantalowicach były Karolina Prek (żona Stanisława) i Zofia Szumanczowska[7][8], około 1870 samodzielnie Karolina Prek[9]. W latach 70. właścicielem Pantalowic Dolnych i Górnych był Stefan Prek[10], w latach 80. tenże wraz z Władysławem Bzowskim[11]. Według stanu z 1890 Pantalowice Adlerówkę posiadał Eissig Adler, Pantalowice i Folwark Janów posiadał Władysław Bzowski i Jan Pogonowski, a Pantalowice Karolówka posiadał sam Władysław Bzowski[12]. Według stanu z 1897 Pantalowice Dolne i Górne ponownie posiadali razem Stefan Prek i Władysław Bzowski[13]. Według stanu z 1904 właścicielem Pantalowic Dolnych był Władysław Bzowskich, a Górnymi władał Stefan Prek[14], a w 1905 jako właściciele figurowali Stefan i Zofia Prekowie[15]. W 1914, 1918 dobra w Pantalowicach Dolnych i Górnych posiadali M. hr. Brunicka i Stefan Prek[16][17].

Według stanu z połowy 1916 we wsi mieszkało 1650 mieszkańców, istniał kościół i 2-klasowa szkoła[18].

4 grudnia 1942 okupanci niemieccy zamordowali sześciu mieszkańców Pantalowic udzielających pomocy Żydom[19].

6 marca 1943 gestapowcy rozstrzelali 11 mieszkańców wsi pod zarzutem przynależności do ruchu oporu[20].

Osobny artykuł: Zbrodnia w Pantalowicach i Hadlach Szklarskich.

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Pantalowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Zabytki edytuj

Według rejestru zabytków NID[21] na listę zabytków wpisany jest zespół kościoła parafialnego, nr rej.: A-761 z 17.02.2012:

  • kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1901-02
  • dzwonnica, 1910
  • kapliczka, 1908
  • cmentarz kościelny.

Kościół parafialny, neogotycki (1900 - 1902) wzniesiony według planów S. Majerskiego. Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny ma XIV-wieczny rodowód. Poprzedni, drewniany kościół z 1693, spłonął wraz z wyposażeniem w 1900 roku.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 96742
  2. ↑ Wieś Pantalowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-17], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 902 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa 1901, s. 12.
  7. ↑ Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 253.
  8. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 155.
  9. ↑ Wykaz. „Gazeta Lwowska”. Nr 125, s. 764, 2 czerwca 1870. 
  10. ↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 59.
  11. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 141.
  12. ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 148.
  13. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 139.
  14. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 128.
  15. ↑ Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 108.
  16. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 121.
  17. ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 121.
  18. ↑ Listy z kraju. „Kurjer Lwowski”. Nr 302, s. 3, 16 czerwca 1916. 
  19. ↑ Aleksandra Namysło, Grzegorz Berendt (red.): Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej i Instytut Studiów Strategicznych, 2014, s. 412–413. ISBN 978-83-7629-669-2.
  20. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 282.
  21. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 112 [dostęp 2016-01-17].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pantalowice&oldid=73416069”