Parafia św. Józefa w Przemyślu
Parafia św. Józefa w Przemyślu – parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Świętego Józefa w Przemyślu, należąca do dekanatu Przemyśl II w archidiecezji przemyskiej[1]. Erygowana w 1923. Mieści się przy ulicy św. Jana. Prowadzą ją Salezjanie.
 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. św. Jana 3, |
| Data powołania |
18 listopada 1923 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół parafialny | |
| Nadzór | |
| Proboszcz |
ks. Wiesław Wilkosz SDB |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
19 marca |
Położenie na mapie Przemyśla  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
 49°47′15″N 22°45′41″E/49,787500 22,761389
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
W 1893 roku na Zasaniu zawiązał się Komitet Budowy Kościoła pod przewodnictwem Stanisława Golińskiego. W latach 1906–1910 komitet czasowo zawiesił działalność.
26 lipca 1907 roku na zaproszenie bpa Józefa Sebastiana Pelczara przybyli z Oświęcimia do Przemyśla Salezjanie. Otrzymali oni z fundacji biskupa budynki i grunty u zbiegu ulic św. Jana Nepomucena i Bpa Jakuba Glazera. Pierwszym przełożonym salezjańskiej wspólnoty w Przemyślu był ks. August Hlond (późniejszy kardynał, Prymas Polski). Wkrótce rozpoczęli organizować życie zakonne i duszpasterskie, zajmując się młodzieżą, niekiedy bardzo zaniedbaną czy demoralizowaną przez żołnierzy stacjonujących w pobliskich koszarach.
W założonej placówce w zasańskiej dzielnicy miasta, w czerwcu 1910 roku pod kierownictwem inż. Józefa Wojtygi rozpoczęto budowę „zakładu, sierocińca dla chłopców”. W październiku 1911 roku odbyło się poświęcenie dwupiętrowego gmachu „Oratorium” z kaplicą dla młodzieży i wiernych, którego dokonał bp Józef Sebastian Pelczar przy udziale Generała Zgromadzenia Salezjańskiego ks. Pawła Albera z Włoch[2].
12 sierpnia 1912 roku rozpoczęto budowę kościoła według projektu arch. prof. Akademii w Turynie Mario Ceradiniego, przy współpracy z arch. Stanisławem Majorskim i inż. Stefanem Mullerem z Krakowa. 4 maja 1913 roku bp Józef Sebastian Pelczar poświęcił kamień węgielny pod nowy kościół. Z powodu wybuchu I wojny światowej, po wybudowaniu naw kościoła, w lipcu 1914 roku budowę przerwano, a zakład wychowawczy został zamieniony na szpital wojskowy. Po zakończeniu działań wojennych wznowiono budowę i położono dach nad nawami bocznymi. W latach 1922–1923 na smukłych filarach nawy główniej zbudowano stylowe gotyckie sklepienie[2].
Pierwszymi dyrektorami zakładu byli: ks. August Hlond SDB (1907–1909), ks. Walenty Kozak SDB (1909–1919), ks. Antoni Hlond SDB (1919–1924). Kolejni dyrektorzy byli równocześnie proboszczami parafii. W 1916 roku otwarto ogólnopolską szkołę organistowską[3][4].
18 listopada 1923 roku kościół został poświęcony przez bpa Józefa Sebastiana Pelczara, który w tym dniu także erygował parafię pw. św. Józefa, z wydzielonego terytorium parafii Przemyśl-Katedra. W skład nowej parafii weszły: dzielnica „Zasanie”, Ostrów, Kuńkowce i Lipowica. Pierwszym proboszczem nowej parafii został dyrektor Zakładu Wychowawczego ks. Antoni Hlond (brat ks. Augusta Hlonda), a wikariuszem ks. Rudolf Komorek. 6 listopada 1927 roku został konsekrowany kościół i ołtarz główny, a pierwszą Mszę św. odprawił jego fundator bp Anatol Nowak[2].
30 maja 1945 roku podczas napadu żołnierzy sowieckich zginęli: ks. Jan Dolata SDB i br. Ludwik Cienciała SDB. W latach 1949–1950 wykonano dwa boczne ołtarze, według projektu arch. Mario Ceradiniego, które wykonał przemyski rzeźbiarz Kazimierz Koczapski. W latach 1961–1962 artysta malarz prof. Stanisław Jakubczyk z Krakowa wykonał polichromie. 5 października 1963 roku władze komunistyczne zagarnęły budynki szkolne, a Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu przestała istnieć. Po odzyskaniu budynków i kapitalnym remoncie od 1 września 2001 roku funkcjonuje szkoła dla młodzieży imienia bł. Augusta Czartoryskiego. W 2018 roku Salezjańska Szkoła Organistowska została reaktywowana.
8 czerwca 2023 roku dekretem abpa Adama Szala przy parafii zostało ustanowione Sanktuarium św. Józefa[5]
- Proboszczowie parafii:[6]
- 1923–1924. ks. Antoni Hlond (Chlondowski) SDB.
- 1924–1925. ks. Michał Buloński SDB.
- 1925–1934. ks. Jan Świerc SDB.
- 1934–1945. ks. Antoni Śródka SDB.
- 1945–1950. ks. Stanisław Łukaszewski SDB.
- 1950–1957. ks. Zygmunt Kuzak SDB[7].
- 1957–1963. ks. Adam Cieślar SDB[8].
- 1963–1966. ks. Władysław Chmiel SDB[9].
- 1966–1972. ks. Bolesław Schneider SDB.
- 1972–1974. ks. Adam Cichoń SDB.
- 1974–1979. ks. Jerzy Grobelak SDB.
- 1979–1985. ks. Józef Sularz SDB[10][11].
- 1985–1991. ks. Tadeusz Szaniawski SDB.
- 1991–1993. ks. Józef Grzyb SDB.
- 1993–1999. ks. Tadeusz Horwat SDB.
- 1999–2005. ks. Leszek Leś SDB.
- 2005–2011. ks. Kazimierz Skałka SDB.
- 2011–2017. ks. Stanisław Mierzwa SDB.
- 2017–2023. ks. Bogdan Nowak SDB.
- 2023– nadal ks. Wiesław Wilkosz SDB.
Zasięg parafii edytuj
Na terenie parafii jest 6 750 wiernych mieszkających przy ulicach: Barska (numery parzyste), ks. Brzóski, Cmentarna, Dolińskiego (do numeru 29), Drzymały, Felicjanek, Biskupa Glazera (numery parzyste, a nieparzyste od 1–37), Goszczyńskiego, Grunwaldzka (numery parzyste od 14–54 i nieparzyste od 13–67), Grzegorza, św. Jana, św. Józefa, Kasprowicza, Krasickiego, Kraszewskiego (bez numeru 1), Kremera, Lelewela, Generała Maczka, 3 Maja (numery nieparzyste od 13–65), Malczewskiego, Norwida, Noskowskiego, Narutowicza (numery nieparzyste 1–19 i parzyste 2–40), Okrzei, Obrońców Westerplatte, Piotra Skargi (numery parzyste od 14 do końca i nieparzyste od 5 do końca), Popielów, Poniatowskiego, Przybyszewskiego, Romera, Salezjańska, Skośna, Stojałowskiego, Bolesława Śmiałego, Światowida, Tokarzewskiego, Ujejskiego, Wróblewskiego, Wybrzeże Jana Pawła II (numery parzyste 6–32), Wyczółkowskiego (numery 2–4), Zawiszy Czarnego, Żeromskiego[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
- ↑ a b c Historia Salezjanów i parafii w Przemyślu
- ↑ Kazimierz Dąbrowski, Kontynuacja idei i celów Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej w Przemyślu w Salezjańskich szkołach muzycznych w Lutomiersku [online], Musica Ecclesiastica 13 (2018), s. 41–58.
- ↑ Waldemar Witold Żurek, Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu 1915-1963 [online], Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 2006/86.
- ↑ Norbert Ziętal, Kościół pw. św. Józefa w Przemyślu (Salezjanie) wyniesiony do godności sanktuarium [ZDJĘCIA] [online], nowiny24.pl [dostęp 2023-06-08].
- ↑ Księża proboszczowie w parafii św. Józefa w Przemyślu
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 27) [dostęp 2024-05-25]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1958 (s. 33-34) [dostęp 2024-05-25]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 37-38) [dostęp 2024-05-25]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1979 (s. 149) [dostęp 2024-05-25]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 292-294) [dostęp 2024-05-25]
- ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 243) ISSN 1429-6314