Paul Troger (ur. przed 30 października 1698[a] w Zell w Welsbergu w Tyrolu Południowym, zm. 20 lipca 1762 w Wiedniu) – austriacki malarz, freskant i grafik późnego baroku.

Paul Troger
Ilustracja
Autoportret (1728–30)
Data i miejsce urodzenia

30 października 1698[1]
Welsberg

Data i miejsce śmierci

20 lipca 1762
Wiedeń

Narodowość

austriacka

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

barok

Paul Troger, Chrystus na Górze Oliwnej (ok. 1750)

Życiorys edytuj

Urodził się 30 października 1698 roku jako piąty syn w rodzinie krawca i zakrystiana Andreasa Trogera i jego żony Marii Pracher[2][3]. Wcześnie zdradził talent plastyczny i został zauważony przez mecenasów sztuki[3]. Według jednych źródeł Troger miał służyć rodzinie von Firmian w Mezzocoronie, która miała opłacać mu naukę[3]. Troger kształcił się najpierw u Matthiasa Durchnera w Niederdorfie koło Welsbergu, a następnie u Giuseppe'go Albertiego (1664–1716) w Cavalese[4]. Według innych źródeł, głównym mecenasem Trogera był biskup Gurk Jakoba Maximiliana von Thun und Hohenstein (1681–1741)[4]. Dzięki pomocy finansowej brata a później Jakoba Maximiliana von Thun und Hohenstein[5][6], w latach 1717–23 studiował we Włoszech w Wenecji u Giovanniego Battisty Piazzetty (1682–1754)[4], a w latach 1723–1725 przebywał w Neapolu, Bolonii i Rzymie[4]. Do Austrii powrócił w 1726 a od 1728 roku aż do śmierci mieszkał w Wiedniu[3].

Po śmierci Jacoba van Schuppena został w latach 1754–57 rektorem Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, gdzie pracował jako wykładowca[3]. Wykształcił wielu malarzy, m.in. jego uczniem był Martin Knoller (1725–1804)[3].

Twórczość edytuj

Troger tworzył głównie w Austrii i na Słowacji. Malował obrazy ołtarzowe oraz iluzjonistyczne malowidła sklepienne w klasztorach i kościołach. Wiele prac Trogera znajduje się w budowlach wzniesionych w Dolnej Austrii przez Josepha Munggenasta[7].

Freski edytuj

Troger stworzył freski m.in. w kościele w St. Pölten (1729–30), opactwie Benedyktynów w Melku (1731), opactwie Benedyktynów w Altenburgu(1732–1733), opactwie Cystersów w Zwettl (1733), opactwie Benedyktynów w Seitenstetten (1735) i bazylice Maria Dreieichen (1752)[7].

Obrazy olejne – wybrane dzieła edytuj

Upamiętnienie edytuj

  • W 1894 roku imieniem Trogera nazwano ulicę w czternastej dzielnicy Wiednia – Penzing – Trogerstrasse[8]
  • W 1998 roku przy Paul-Troger-Strasse w Welsbergu stanęło brązowe popiersie malarza autorstwa Hans Planggera, które od 1962 roku stało przed lokalną szkołą podstawową[9][2]

Uwagi edytuj

  1. 30 października 1698 to data chrztu, patrz Gandlau (1997).

Przypisy edytuj

  1. Harriet Brinkmöller-Gandlau: Troger, Paul. W: Verlag Traugott Bautz: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). T. 12. Herzberg: 1997, s. 563–567. ISBN 3-88309-068-9. [dostęp 2015-05-11].
  2. a b Klaus Steinmair. Nemo propheta in patria? Welsberg und Paul Troger. „Der Schlern – Zeitschrift für Südtiroler Landeskunde”. Heft 7/8, 2012. 86. (niem.). 
  3. a b c d e f Hermann Arthur Lier: Troger, Paul. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 38. 1894, s. 633-634. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
  4. a b c d Erich Egg: Paul Troger. Ferdinandeum, s. 13–14. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
  5. Maja Schrenzel: Paul Troger: Maler der Apokalypse. Wien: Össterreichischer Bundesverlag, 1985, s. 25. ISBN 3-215-05247-4. [dostęp 2015-05-11].
  6. Maja Schrenzel: Paul Troger: Maler der Apokalypse. Wien: Össterreichischer Bundesverlag, 1985, s. 29. ISBN 3-215-05247-4. [dostęp 2015-05-11].
  7. a b Erich Egg: Paul Troger. Ferdinandeum, s. 19. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
  8. Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Wien: Kremayr & Scheriau / Orac, 2004. [dostęp 2015-05-11].
  9. Initiativen für Welsberg: Der Barockmaler aus Welsberg: Paul Troger. [w:] Paultroger.it [on-line]. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).

Bibliografia edytuj

  • Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa: WAiF ; Wydaw. Nauk. PWN, 2002. ISBN 83-01-13637-5.