Przecław
Przecław – miasto[3] w Polsce położone w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Przecław; siedziba gminy Przecław, na lewym brzegu Wisłoki. Przez miasto, pomiędzy wzgórzami na których stoi zamek i kościół parafialny, przepływa potok o nazwie Słowik wpadający do Wisłoki[4].
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Prawa miejskie | |||
Burmistrz |
Maciej Jemioło | ||
Powierzchnia |
16,04[1] km² | ||
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Strefa numeracyjna |
(+48) 17 | ||
Kod pocztowy |
39-320 | ||
Tablice rejestracyjne |
RMI | ||
Położenie na mapie gminy Przecław | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||
Położenie na mapie powiatu mieleckiego | |||
50°11′36″N 21°28′48″E/50,193333 21,480000 | |||
TERC (TERYT) |
1811074 | ||
SIMC |
0658828 | ||
Strona internetowa | |||
BIP |
W odległości ok. 2 km na wschód od miasta przebiega droga wojewódzka nr 985 i linia kolejowa nr 25 z przystankiem Tuszyma. Do niedawna linia kolejowa była w złym stanie i w latach 2009-2021 obsługiwała tylko ruch towarowy. Odległości drogowe od najbliższych miast to 16 km od Mielca i 20 km od Dębicy.
W Przecławiu działa rzymskokatolicka parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny należąca do dekanatu Mielec Południe w diecezji tarnowskiej.
Przecław leży w historycznej Małopolsce, w ziemi sandomierskiej[5]. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1419 roku[6], położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie pilzneńskim w województwie sandomierskim[7]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.
Nazwa edytuj
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Przeczslaw wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[8].
Historia edytuj
Najstarsza znana wzmianka o Przecławiu pochodzi z 1258. Wówczas istniał już w Przecławiu kościół. Najstarsza pisana wzmianka o osadzie zwanej Przedzlaw pochodzi z 1419.
W wiekach XV–XVI Przecław należał do rodziny Ligęzów. Kolejnymi właścicielami byli Krupkowie–Przecławscy.
Przecław utracił prawa miejskie w 1919[4]. 28 lipca 2009 Rada Ministrów zadecydowała o ponownym przyznaniu Przecławiowi praw miejskich od 1 stycznia 2010.
W 1910 na terenie parku zamkowego odkryto grób, którego powstanie szacuje się na czasy rzymskie.
Pałac w Przecławiu edytuj
Dokładnej daty budowy obiektu nie udało się ustalić do dnia dzisiejszego. Wiadomo, że pierwotnie był on drewniany i znajdował się w rękach Ligęzów do 1578. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Koniecpolskich. Na miejscu drewnianego dworu Andrzej Koniecpolski wzniósł murowany, piętrowy oraz podpiwniczony pałac, który do dnia dzisiejszego pełni rolę korpusu zamku przecławskiego.
Obecnie w budynku pałacu znajduje się restauracja i hotel. Obiekt częściowo jest też udostępniony do zwiedzania.
Demografia edytuj
- Piramida wieku mieszkańców Przecławia w 2014 roku[9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. [dostęp 2011-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-06)].
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5 [dostęp 2022-01-18]
- ↑ Dz.U. z 2009 r. nr 120, poz. 1000 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta.
- ↑ a b Witold Jarosz: Fragment „Historii Parafii Przecław”. [dostęp 2012-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-03)].
- ↑ Feliks Kiryk, Zygmunt Ruta (red.): Da̜browa Tarnowska. Zarys dziejów miasta i powiatu. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1974, s. 149.
- ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 155.
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 4
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.295.
- ↑ Przecław w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
Linki zewnętrzne edytuj
- Przecław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 129 .
- Agata Dziekan-Łanucha: Zamek potomków Mikołaja Reya w Przecławiu. nowiny24.pl. [dostęp 2012-08-12].
- Opis miejscowości na stronie gminy