Rozporządzenie wykonawcze 13769
Rozporządzenie wykonawcze 13769 (ang.: Executive Order 13769: Protecting the Nation from Foreign Terrorist Entry into the United States) – rozporządzenie wykonawcze, mające w swoim założeniu zapobieganie przenikania do Stanów Zjednoczonych zagranicznych terrorystów, podpisane przez prezydenta Donalda Trumpa 27 stycznia 2017, opublikowane w tym samym dniu w Federal Register i funkcjonujące do 3 lutego 2017[1][2][3]. 10 lutego 2017 Sąd Apelacyjny w San Francisco uznał rozporządzenie za niezgodne z konstytucją[4]. W wyniku wprowadzenia dekretu Stany Zjednoczone zawiesiły przyjmowanie uchodźców i imigrantów – z Syrii do odwołania, z innych państw na 120 dni. Ponadto wstrzymane zostało na 90 dni wydawanie wiz amerykańskich obywatelom siedmiu państw muzułmańskich mających problemy z terroryzmem: Syrii, Iraku, Iranu, Jemenu, Libii, Sudanu i Somalii. Rozporządzenie zostało podpisane w budynku Pentagonu[5] i weszło w życie w tym samym dniu[6].
| Państwo | |
|---|---|
| Tekst jednolity |
tekst rozporządzenia (ang.) |
| Data wejścia w życie |
27 stycznia 2017 |
| Rodzaj aktu | |
| Przedmiot regulacji |
zapobieganie przenikania do Stanów Zjednoczonych zagranicznych terrorystów |
| Status |
zawieszony |
| Utrata mocy obowiązującej z dniem |
3 lutego 2017 |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
Wprowadzenie rozporządzenia, było elementem realizowania przedwyborczych obietnic Donalda Trumpa, który podkreślił, że podstawowym celem dekretu jest przeciwdziałanie przenikaniu do Stanów Zjednoczonych radykalnych islamskich terrorystów[5].
Rozporządzenie nie objęło dyplomatów, pracowników instytucji międzynarodowych[5] oraz osób posiadających drugie obywatelstwo[6].
Podpisanie dekretu przez Trumpa było szeroko krytykowane zarówno w USA, jak i poza jego granicami[5] – m.in. ze strony Francji, Niemiec, Wielkie Brytanii, Szwajcarii oraz państw muzułmańskich[7]. Sekretarz generalny ONZ António Guterres wezwał prezydenta Trumpa do uchylenia dekretu[8]. Iran w odpowiedzi wprowadził wizy dla Amerykanów[6]. W Stanach Zjednoczonych działania prezydenta krytykowali zarówno demokraci, jak i niektórzy republikańscy senatorowie – np. John McCain[7], a także przedstawiciele technologicznych koncernów z Doliny Krzemowej: Facebooka, Apple’a, Microsoftu, Netflixa i Google[9].
W odpowiedzi na rozporządzenie, następnego dnia na kilkunastu lotniskach w Stanach Zjednoczonych zebrały się grupy od kilkudziesięciu do tysiąca osób protestujących przeciwko wprowadzeniu nowego prawa[10][11]. W przeprowadzonych w dniach 30–31 stycznia badaniach opinii społecznej 49% Amerykanów popierało wprowadzenie rozporządzenia, przeciwnego zdania było 41% ankietowanych[6].
Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Praw Obywatelskich złożyło doniesienie na bezprawność rozporządzenia w sądzie okręgowym w Nowym Jorku, a tamtejsza sędzia Ann Donnelly w trybie pilnym zawiesiła realizację postanowień dekretu, w związku z czym wyłączone zostało jego obowiązywanie w tym stanie[12]. Komentatorzy prasowi wyrazili również wątpliwości, czy rozporządzenie jest legalne w świetle ustawy Immigration and Nationality Act of 1965[13][14].
3 lutego 2017 jego wykonywanie zostało czasowo wstrzymane na terenie całego państwa po tym, jak stan Waszyngton zaskarżył rozporządzenie decyzją sędziego federalnego w Seattle Jamesa Robarta. Do zaskarżenia przyłączył się także stan Minnesota. Dzień później, 4 lutego, Qatar Airways wznowiło podróże do Stanów Zjednoczonych[2][3]. 9 lutego 2017 Sąd Apelacyjny w San Francisco uznał rozporządzenie za niezgodne z konstytucją i podtrzymał decyzję Robarta o wstrzymaniu egzekwowania dekretu[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Protecting the Nation From Foreign Terrorist Entry Into the United States. federalregister.gov, 27 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)]. (ang.).
- ↑ a b Maciej Bednarek: Sędziowie blokują dekret Trumpa w sprawie wiz. Gazeta Wyborcza, 2017-02-04. [dostęp 2017-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ a b Sędzia przeciwstawił się Trumpowi. Zablokował jego kluczowy dekret. Wprost, 2017-02-04. [dostęp 2017-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ a b Adam Styczek: Sąd Apelacyjny w San Francisco: dekret Trumpa niezgodny z Konstytucją. Wirtualna Polska, 2017-02-10. [dostęp 2017-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ a b c d Trump podpisał kolejny dekret. „Wprowadzamy nowe mechanizmy kontroli”. onet.pl. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ a b c d Maciej Orłowski: USA podzielone ws. dekretu Trumpa o zakazie wjazdu obywateli muzułmańskich krajów (SONDAŻ). wyborcza.pl/, 1 lutego 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ a b Michał Kokot: Wielu sojuszników Stanów Zjednoczonych i republikańscy senatorowie krytykują dekret Trumpa. Chwalą go tylko prawicowi populiści. wyborcza.pl, 29 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ Maciej Orłowski: Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres wzywa Trumpa do uchylenia dekretu ws. imigracji. wyborcza.pl, 31 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ Jakub Wątor: Facebook, Apple, Microsoft, Netflix, Google przeciwko dekretowi Trumpa. Zuckerberg: USA to kraj imigrantów. wyborcza.pl, 29 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ Barbara Demick: Thousands at JFK airport in New York protest new visa and refugee suspensions. latimes.com, 28 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)]. (ang.).
- ↑ Protests erupt at airports nationwide over immigration action. cbsnews.com, 28 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)]. (ang.).
- ↑ Magda Działoszyńska: Dekret goni dekret, czyli jak Trump korzysta z (nie)ograniczonej władzy. Gazeta Wyborcza, 2017-01-29. [dostęp 2017-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ Andrew C. McCarthy. Trump’s Exclusion of Aliens from Specific Countries Is Legal. „National Review”. [dostęp 2017-02-03]. [zarchiwizowane z adresu 2017-01-29]. (ang.).
- ↑ David J. Bier. Trump’s Immigration Ban Is Illegal. „The New York Times”, 2017-01-27. ISSN 0362-4331. [dostęp 2017-02-03]. [zarchiwizowane z adresu 2017-01-28].