Slavko Kvaternik

chorwacki polityk faszystowski

Slavko Kvaternik (ur. 1878 w Zagrzebiu, zm. 7 czerwca 1947 tamże) – chorwacki działacz polityczny, jeden z przywódców ruchu ustaszy, minister obrony i naczelny dowódca Chorwackich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej, odpowiedzialny za masowe mordy na Żydach, Serbach, Romach i antyfaszystowskich Chorwatach, twórca obozów koncentracyjnych wzorowanych na nazistowskich obozach śmierci[1].

Slavko Kvaternik
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1878
Zagrzeb

Data i miejsce śmierci

7 czerwca 1947
Zagrzeb

Zawód, zajęcie

wojskowy, polityk

Odznaczenia
Order Wojskowy Żelaznej Koniczyny Order Zasługi Orła Niemieckiego (III Rzesza) Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy

Życiorys edytuj

Ukończył akademię wojskową, a następnie służył jako oficer sztabowy w armii austro-węgierskiej. Brał udział w I wojnie światowej; był adiutantem marszałka polowego Svetozara Boroevicia von Bojna w stopniu podpułkownika. Został odznaczony Żelaznym Krzyżem 1 klasy. Po zakończeniu działań wojennych 11 listopada 1918 r., wstąpił do nowo formowanych sił zbrojnych Narodowej Rady Słoweńców, Chorwatów i Serbów, zostając ich szefem sztabu w stopniu pułkownika. Pod koniec 1918 r. z powodzeniem dowodził chorwackimi oddziałami w rejonie Međimurje, wyrzucając stamtąd okupacyjne wojska węgierskie. W 1921 r. odszedł z armii jugosłowiańskiej w stan spoczynku. Zaangażował się wówczas w działalność polityczną w Partii Prawa, a następnie ruchu ustaszy.

Po agresji Niemiec na Jugosławię, 10 kwietnia 1941 r. oficjalnie proklamował w Zagrzebiu powstanie Niepodległego Państwa Chorwackiego (NDH) i utworzył tymczasowy rząd[2]. Następnie objął stanowisko ministra armii i jednocześnie głównodowodzącego Chorwackimi Siłami Zbrojnymi w stopniu marszałka. Był odznaczony Wojskowym Orderem Żelaznej Koniczyny 1 klasy, otrzymując także honorowy tytuł vitez (rycerz). Przybierający na sile konflikt z poglavnikiem Ante Paveliciem doprowadził do usunięcia go 4 stycznia 1943 r. z dotychczasowych stanowisk. Przeniósł się wówczas do Styrii. Wiosną tego roku wyjechał do Simmering, a pod koniec wojny do Bad Gastein, gdzie został aresztowany przez Amerykanów. We wrześniu 1946 r. przekazano go władzom jugosłowiańskim. Po procesie i skazaniu na karę śmierci został rozstrzelany 13 czerwca 1947 r.

Jego syn Dido Kvaternik także był członkiem ruchu ustaszy.

Przypisy edytuj

  1. History of the Holocaust, Yugoslavia, edited by Menachem sent, Yad Vashem, PEI, s. 139.
  2. Stanisław Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 234, ISBN 978-83-63795-77-1.