Soghomon Tehlirian (orm. Սողոմոն Թեհլիրեան; ur. 2 kwietnia 1896 w Nerkin Pakarich, zm. 23 maja 1960 w San Francisco) – ormiański rewolucjonista, zabójca Talaata Paszy – byłego wielkiego wezyra Imperium Osmańskiego.

Soghomon Tehlirian
‏Սողոմոն Թեհլիրեան‎
Ilustracja
Soghomon Tehlirian (1921)
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1896
Nerkin Pakarich, Imperium Osmańskie[1]

Data i miejsce śmierci

23 maja 1960
San Francisco

W czasie I wojny światowej służył w oddziałach ormiańskich, walczących po stronie rosyjskiej[2]. Po wojnie przeprowadził się do Berlina, gdzie dokonał zamachu na Hartyuna Mkrtchiana, uznawanego przez Ormian za zdrajcę, a następnie na Talaata Paszę, mieszkającego w tym czasie w berlińskiej dzielnicy Charlottenburg[2]. Przeprowadzony 15 marca 1921 w Berlinie zamach był częścią Operacji Nemezis, zakładającej eliminację osób odpowiedzialnych za ludobójstwo Ormian. Po dwudniowym procesie sąd niemiecki uznał, że Tehlirian dopuścił się zbrodni w afekcie i był niepoczytalny w chwili zamachu. Został uznany za niewinnego i zwolniony[3].

Po zwolnieniu przeprowadził się do Jugosławii, gdzie mieszkał przez trzydzieści lat i prowadził kafejkę[4][2]. Po przejęciu władzy przez komunistów kafejkę upaństwowiono, a Tehlirian przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i zamieszkał w Cleveland[5]. Pozostawił po sobie pamiętniki[4].

Był żonaty (żona Anahit), miał dwóch synów[2].

Przypisy

  1. Jacques Derogy: Resistance and Revenge: The Armenian Assassination of the Turkish Leaders Responsible for the 1915 massacres and deportations. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers, 1990, s. 65. ISBN 978-0-88738-338-0.
  2. a b c d Robert Fisk, My conversation with the son of Soghomon Tehlirian, the man who assassinated the organiser of the Armenian genocide [online], Independent, 2016 (ang.).
  3. Jay Winter: The Day the Great War Ended 24 July 1923. Oxford: Oxford University Press, 2022, s. 98.
  4. a b The avengers [online], operationnemesis.com (ang.).
  5. The Armenian Genocide Museum-institute: AGMI received rare photos of Soghomon Tehlirian.