Stefan Lgocki
Stefan Lgocki herbu Jastrzębiec (ur. 23 stycznia 1894 w Wolicy, zm. 2 kwietnia 1974 w Szymbarku) – kapitan rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. Poseł na Sejm RP V kadencji.
| |
 kapitan piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–21 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
3 Pułk Piechoty Legionów |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Dzieciństwo i młodość edytuj
Urodził się w rodzinie Stanisława Lgockiego h. Jastrzębiec (ur. 1855 r., zm. 2 lutego 1912 r.) i Karoliny Meysner h. Lubicz (ur. 1864 r., zm. 1941 r.). Po wczesnej śmierci jego ojca prawnym opiekunem został brat Stanisława, Aleksander Lgocki (ur. 1855, zm. 10 listopada 1914 r. w Nowym Targu), który pełnił funkcję m.in. wicestarosty powiatu nowotarskiego. Młodość spędził w rodzinnym dworze w Łopusznej. W 1905 r. rozpoczął naukę w C.K. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, które ukończył w 1913 r[1]. Po zdaniu egzaminu dojrzałości rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym studiował przez 3 semestry. W latach 1913 – 1914 był organizatorem szkolenia dla Drużyn Podhalańskich.
I wojna światowa edytuj
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich 4 listopada 1914 r. Służył w 12. kompanii III batalionu 3. pułku piechoty II Brygady LP[2]. Od 1 października 1914 roku służył na froncie w oddziale sztabowym 3 pułku piechoty. Wraz z pułkiem przeszedł kampanię karpacką, bukowińska, besarabską i wołyńską. Kontuzjowany 5 lipca 1915 r. pod Rarańczą[3]. 5 lub 6 lipca 1916 r. pod Wołczkiem dostał się do rosyjskiej niewoli[4], internowany został Szredzińsku w gub. permskiej. Zwolniony został 18 lipca 1918 r. Po odzyskaniu niepodległości wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Przydzielony został do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, w szeregach którego brał udział w walkach pod Skoczowem na Śląsku Cieszyńskim.
Po odzyskaniu niepodległości, z dniem 1 listopada 1918 roku, ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w 2 pułku strzelców podhalańskich w stopniu chorążego. W 1919 r. brał udział w walkach polsko-czeskich pod Skoczowem na Śląsku Cieszyńskim, następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 r. służył w 3 pułku piechoty Legionów, 4 listopada 1921 r. został przeniesiony do rezerwy z przydziałem do 1 Pułku Strzelców Podhalańskich.
Działalność społeczna i polityczna edytuj
Po zwolnieniu z wojska powrócił do Łopusznej, gdzie zajmował się majątkiem oraz pasieką. W latach 1935 - 1939 pełnił funkcję wójta gminy Łopuszna. Podczas pełnienia kadencji zasłużył się m.in. budując mosty na Dunajcu w Łopusznej, Waksmundzie, Ostrowsku i Harklowej, rozbudową szkół w Waksmundzie i Ostrowsku oraz budową drogi z Łopusznej przez Nową Białą do Krempach i z Dębna do Frydmana. Był członkiem oddziału Związku Legionistów Polskich w Nowym Targu.
Był członkiem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem oraz Obozu Zjednoczenia Narodowego, z ramienia którego został wybrany posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji (1938–1939)[5]. Wybranym został z okręgu nr 86 (Nowy Sącz) i uzyskał 40 481 głosów. W Sejmie pracował w komisjach zdrowia i opieki społecznej.
II wojna światowa i lata powojenne edytuj
Po wybuchu II wojny światowej nie został zmobilizowany do wojska. Ze względu na poszukiwania Gestapo postanowił uciec z Łopusznej i ukrywał się do końca wojny w Szymbarku, na dworze ciotecznej siostry Urszuli Rumińskiej. Z obawy na aresztowanie ukrywał się pod jej nazwiskiem.
Po zakończeniu wojny podjął pracę w tartaku w Kąclowej, od 15 lipca 1945 do 1 kwietnia 1946 roku, był leśniczym lasów samorządowych w Ropie w Nadleśnictwie Gorlice, a później zajmował się pszczelarstwem w gospodarstwie ciotki w Szymbarku, gdzie zmarł 2 kwietnia 1974 r. Pochowany został w rodzinnym grobowcu w Łopusznej. Decyzją prezesa Instytutu Pamięci Narodowej z dnia 15 października 2020 roku na wniosek prezesa koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Nowym Targu, grób Stefana Lgockiego został wpisany do prowadzonej przez IPN ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski pod numerem ewidencyjnym 1031[6].
Rodzina edytuj
Wnuk Leona Przerwy-Tetmajera. Był bratem Kazimierza (ur. 1885 r., zm. 3 lutego 1914 r.), Wawrzyńca (żołnierza 3 pp Leg., odznaczony Medalem Niepodległości[7], ur. 5 sierpnia 1891 r., zm. 6 kwietnia 1943 r.), Marii (ur. 18 lutego 1905 r., zm. 16 stycznia 1980 r.) i Zofii (ur. 11 lutego 1889 r., zm. 20 lipca 1957 r.). Rodziny nie założył.
Spokrewniony był z Kazimierzem Przerwą - Tetmajer i Włodzimierzem Tetmajerem oraz dyrektorem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Janem Włodzimierzem Lgockim.
Był kuzynem Jerzego Lgockiego - uczestnika III powstania śląskiego i założyciela Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari - krzyż nr 7433, nadany dekretem Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza z dnia 17 maja 1922 r. za udział w walkach w Legionach Polskich;
- Krzyż Walecznych;
- Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego (1919 r.);
- Krzyż Niepodległości[7] (1932 r.);
- Srebrny Krzyż Zasługi[8] (1938 r.);
- Krzyż Legionowy (1930 r.).
Awanse edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Sprawozdanie Dyrektora Państwowego Gimnazjum Św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1912/13
- ↑ Lista legionistów [online], www.ptpn.nowytarg.pl [dostęp 2020-10-03].
- ↑ Lgocki Stefan - Żołnierze Niepodległości [online], zolnierze-niepodleglosci.pl [dostęp 2020-10-03].
- ↑ Centralny Urząd Ewidencyjny Legionów Polskich przy Dep. Wojsk. N. K. N - Lista strat Legionów Polskich, 1916.
- ↑ Wybory 1938 roku na terenie województwa krakowskiego w świetle sprawozdań z życia polityczno-społecznego wojewody krakowskiego do MSW | HISTORIA.org.pl - historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne [online], HISTORIA.org.pl, 10 maja 2009 [dostęp 2020-10-03] (pol.).
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, Lgocki [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2021-03-13] (pol.).
- ↑ a b Nadanie Krzyża Niepodległości z mieczami, Krzyża Niepodległości i Medalu Niepodległości. - Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2020-10-03].
- ↑ Zarządzenie o nadaniu Srebrnego Krzyża Zasługi. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2020-10-03].
Bibliografia edytuj
- Danuta Luberda, Jackowa Zagroda, Nowy Targ, Zakład Poligraficzny "MK" s.c., 2014, ISBN 978-83-64477-14-0;
- Maria Smarduch, Łopuszna – mała ojczyzna, Kraków, Wydawnictwo JAK 2008, ISBN 978-83-92319-13-9;
- Lesław Dall, Stefan Lgocki (1894-1974);
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.