Třebíč
Třebíč (ⓘ[ˈtr̝̊ɛbiːtʃ], niem. Trebitsch) – miasto na południu Czech (zachodnia część Moraw), w kraju Wysoczyna, na Wysoczyźnie Czeskomorawskiej, nad rzeką Igławą. Jest stolicą powiatu Třebíč.
Panorama miasta | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj | |||||
Data założenia |
1101/1277 | ||||
Prawa miejskie |
1335 | ||||
Burmistrz |
Pavel Pacal[1] | ||||
Powierzchnia |
57,6 km² | ||||
Wysokość |
405 m n.p.m. | ||||
Populacja (2008) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
568 | ||||
Kod pocztowy |
674 01 | ||||
Tablice rejestracyjne |
TR | ||||
Podział miasta | |||||
Położenie na mapie kraju Wysoczyna | |||||
Położenie na mapie Czech | |||||
49°12′57″N 15°52′48″E/49,215833 15,880000 | |||||
Strona internetowa |
Historycznie Třebíč znajduje się na Morawach. Za datę założenia miasta często uznaje się rok 1101, kiedy powstał klasztor benedyktyński. Pierwsza pisemna wzmianka o Třebíci pochodzi z 1277 roku. Prawa miejskie otrzymała ona w roku 1355. W okresie swojego największego rozwoju (XVI–XVII wiek) był to jeden z trzech głównych ośrodków Moraw, obok Brna i Ołomuńca. Przemiany XIX wieku w dużej mierze Třebíč ominęły, przez co straciła ona swoje znaczenie. Na ścieżkę szybkiego rozwoju miasto powróciło w drugiej połowie XX wieku. W 1933 w miejscowości powstał jeden z zakładów Baty.
Třebíč jest jednym z najbardziej zabytkowych miast w kraju. Posiada świetnie zachowany zespół staromiejski (Vnitřní Město) z rynkiem o powierzchni 22 000 m², którego symbolem jest tzw. „Wieża Miejska” przy kościele św. Marcina. Na drugim brzegu Igławy znajduje się dawna dzielnica żydowska z kirkutem oraz renesansowy zamek, romańska bazylika św. Prokopa odbudowana w XVIII wieku w barokowej interpretacji gotyku. Bazylika oraz dzielnica żydowska znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Obecnie Třebíč pełni funkcję regionalnego centrum administracyjnego, przemysłowego, handlowo-usługowego. O wiele większe jest jednak znaczenie miasta jako ośrodka kulturalnego i turystycznego. Przez miasto przebiega droga krajowa I/23, drogi wojewódzkie: 351, 360 i 410 oraz linia kolejowa z Igławy do Brna. W mieście rozwinął się przemysł obuwniczy, pończoszniczy, odzieżowy, maszynowy, spożywczy oraz meblarski[2].
Według danych z 2008 roku liczba ludności Třebíci wynosiła 38 117 osób, a powierzchnia – 57,6 km². Miasto jest podzielone na siedemnaście dzielnic.
Gramatyka edytuj
Nazwa Třebíč jest w języku czeskim rzeczownikiem rodzaju żeńskiego, a nie męskiego. Odmienia się według wzoru miękkiego: Třebíci w celowniku, bierniku, narzędniku i miejscowniku[3], stąd o Třebíči, nie o Třebíču, w dopełniaczu Třebíče.
Miasta partnerskie edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Starosta [online], trebic.cz [dostęp 2021-05-04] (cz.).
- ↑ Třebíč, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-22] .
- ↑ Tabele odmiany rzeczowników na stronie slawistyki ATH w Bielsku-Białej. finito.zanet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-18)]..
- ↑ Marcin Marszałek , Kielce nawiązały współpracę z nowym miastem partnerskim [online], 7 lipca 2023 [dostęp 2023-07-10] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona internetowa miasta (cz.)
- Strona poświęcona Třebíčy (ogólnie) (cz.)
- Strona poświęcona Třebíčy od strony turystycznej. mesto-trebic.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-21)]. (cz. • niem.)
- Strona poświęcona dzielnicy żydowskiej w Třebíčy (ogólnie). kochamczechy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.)