Talat Xhaferi
Talat Xhaferi, mac. Талат Џафери, trb. Tałat Dżaferi (ur. 15 kwietnia 1962[1] w Forino w gminie Gostiwar) – macedoński polityk i wojskowy narodowości albańskiej, w latach 2013–2014 minister obrony, w latach 2017–2024 przewodniczący Zgromadzenia Republiki Macedonii Północnej[2], od 2024 premier Macedonii Północnej.
.jpg) Talat Xhaferi (2024) | |
| Data i miejsce urodzenia |
15 kwietnia 1962 |
|---|---|
| Premier Macedonii Północnej | |
| Okres |
od 28 stycznia 2024 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
.svg){kind=small}
| |
Życiorys edytuj
Ukończył szkołę podstawową w Gostiwarze oraz wojskową szkołę średnią w Belgradzie. Kształcił się następnie w akademii wojskowej w Belgradzie i Sarajewie. W 1998 w akademii wojskowej w Skopju ukończył studia podyplomowe z zakresu dowodzenia, w 2013 uzyskał magisterium z nauk o obronności[1]. Służył jako oficer w Jugosłowiańskiej Armii Ludowej, a od 1991 w macedońskich siłach zbrojnych[3].
W 2001 stacjonował ze swoim oddziałem w Tetowie. W 2001, po wybuchu konfliktu zbrojnego między władzami Macedonii a albańskimi bojówkami (wywodzącymi się z UÇK), opuścił macedońską armię i dołączył do albańskiej partyzantki. Po podpisaniu porozumienia z Ochrydy został objęty amnestią[3].
Zaangażował się następnie w działalność polityczną w ramach Demokratycznego Związku na rzecz Integracji. W 2002 po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Zgromadzenia Republiki Macedonii. Ponownie wybierany w wyborach w 2008, 2011, 2014, 2016[1], 2020[4] i 2024[5].
W latach 2002–2004 zajmował stanowisko wiceministra obrony[1]. Od lutego 2013 do czerwca 2014 kierował tym resortem w randze ministra[6].
Pod koniec kwietnia 2017 został wybrany na przewodniczącego macedońskiego parlamentu w ramach porozumienia między Socjaldemokratycznym Związkiem Macedonii a ugrupowaniami Albańczyków. Centroprawicowa partia WMRO-DPMNE określiła ten wybór jako zamach stanu. Doszło następnie do ataku około 200 przeciwników tego wyboru na budynek parlamentu; w trakcie stłumionych przez funkcjonariuszy policji zamieszek pobito grupę parlamentarzystów i dziennikarzy[7]. Do początku maja 2017 deputowani WMRO-DPMNE blokowali Talatowi Xhaferiemu możliwość podjęcia obowiązków[8]. W sierpniu 2020, po odnowieniu koalicji, stanął na czele parlamentu kolejnej kadencji[9].
W styczniu 2024 Dimitar Kowaczewski złożył dymisję z funkcji premiera. Wynikało to z przyjętego porozumienia przewidującego powołanie rządu technicznego z udziałem przedstawicieli opozycji w związku z rozpisaniem wyborów parlamentarnych[10]. Talat Xhaferi ustąpił ze stanowiska przewodniczącego parlamentu[11]. 28 stycznia został nowym premierem Macedonii Północnej, stając na czele technicznego gabinetu[12].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Talat Xhaferi. sobranie.mk. [dostęp 2018-09-17]. (ang.).
- ↑ Do lutego 2019 jako przewodniczący Zgromadzenia Republiki Macedonii.
- ↑ a b Talat Xhaferi: Macedonia's Controversial Defence Chief. balkaninsight.com, 22 lutego 2013. [dostęp 2018-09-17]. (ang.).
- ↑ Избори 2020: Кои пратеници ќе учествуваат во работата на новиот парламентарен состав?. novatv.mk, 17 lipca 2020. [dostęp 2020-07-17]. (mac.).
- ↑ ПРЕБРОЈУВАЊЕТО ГЛАСОВИ ЗАВРШИ: Познати имињата на новите пратеници. vecer.mk, 9 maja 2024. [dostęp 2024-05-09]. (mac.).
- ↑ Rulers: Macedonia: Ministries, etc.. rulers.org. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
- ↑ What Happened in Macedonia, and Why. theatlantic.com, 28 kwietnia 2017. [dostęp 2018-09-17]. (ang.).
- ↑ Macedonia's New Parliament Speaker Blocked From Taking Office. rferl.org, 2 maja 2017. [dostęp 2018-09-17]. (ang.).
- ↑ Talat Xhaferi re-elected as Parliament Speaker. mia.mk, 21 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
- ↑ Ковачевски ја депонираше оставката во Собранието. dw.com, 25 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-28]. (mac.).
- ↑ Јован Митрески ја презеде функцијата претседател на Собранието на Република Северна Македонија. sobranie.mk, 26 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-28]. (mac.).
- ↑ Избрана техничката влада предводена од Талат Џафери. dw.com, 28 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-28]. (mac.).