Trzciana (powiat krośnieński)
Trzciana – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla[4][5]. Leży nad rzeką Jasiołką.
| wieś | |
.jpg) Zabytkowa cerkiew | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
202[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-450[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RKR |
| SIMC |
0350473[4] |
Położenie na mapie gminy Dukla  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 49°30′06″N 21°41′57″E/49,501667 21,699167[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0350480 | Dół | część wsi |
| 0350496 | Góra | część wsi |
| 0350504 | Przywsie | część wsi |
Historia edytuj
Prawa lokacyjne wołoskie otrzymała Trzciana przed 1505 r. Stanisław Cikowski (kasztelan biecki) (zm. 1576) przeniósł ją na prawo niemieckie za zgodą króla Aleksandra Jagiellończyka. Była własnością Mniszchów i Męcińskich. W XIX w. należała do Cezarego Męcińskiego, h. Poraj (1809 - przed 1890). Przebywały w niej, na wzgórzu Zaśpit, oddziały konfederatów barskich.
W 1914 oddziały austriackie spaliły część wsi, osadzając kilku mieszkańców w obozie w Talerhofie.
W grudniu 1943 r. oddział partyzancki F. Kochana Obłońskiego napadł na kolumnę samochodów niemieckich, zdobywając broń i amunicję. We wrześniu 1944 r. w przyległej części Karpat przebiegały działania wojenne w ramach operacji dukielsko-preszowskiej, w wyniku czego wojska radzieckie wkroczyła na tereny Trzciany.
Zabytkowa cerkiew edytuj
We wsi znajduje zabytkowa, dawna cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogurodzicy, z ikonostasem z XIX w. namalowanym przez Jana i Pawła Bogdańskich z Jaślisk. Świątynia z II poł. XVII wieku jest murowana, orientowana, na planie trójdzielnym. Od zachodu dobudowano kruchtę. W dzwonnicy XVI-wieczne dzwony.
Obecnie cerkiew służy jako kościół katolicki, należący do parafii pw. Chrystusa Króla w dekanacie Dukla. Parafia jest obsługiwana przez ojców Bernardynów z Dukli. Do parafii należy także kościół filialny (dawna cerkiew) w Zawadce.
Pustelnia św. Jana z Dukli edytuj
"Na Puszczy". Na wzgórzu Zaśpit; ok. 1,5 km od trasy dukielskiej (drogą asfaltową z Trzciany do parkingu pod lasem. Dalej dróżka dochodzi do Pustelni (około 300m).
- Murowana neogotycka kaplica
-
Kaplica św. Jana z Dukli -
Dom pustelnika -
Wnętrze domu pustelnika
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Jak głosi legenda, Marii Amelii Mniszchowej z Brühlów, właścicielce Dukli, objawił się we śnie św. Jan, polecając jej wybudować na miejscu swej pustelni kaplicę, co zostało wykonane. W 1769 roku, w czasie Konfederacji Barskiej, Maria Amalia Mniszchowa ufundowała murowaną kaplicę, która jednak spłonęła w 1883 r.
W 1887 roku Cezar Męciński wybudował tymczasową drewnianą kaplicę. W roku 1908 z inicjatywy gwardiana bernardynów w Dukli, Ambrożego Ligasa, wybudowano murowaną kaplicę według projektu bernardyna o. Kamila Żarnowskiego. Znajduje się w niej polichromia przedstawiająca życie św. Jana, namalowana przez sanockiego malarza Władysława Lisowskiego.
Poza tym w pobliżu znajdują się:
- Dom rekolekcyjny
- Grota św. Jana z Dukli z uzdrawiającymi źródłami
- Chata pustelnika
- Droga Krzyżowa, z "M" – z konstrukcją z ołtarza papieskiego
- Szlaki turystyczne:
W miejscu tym kilkakrotnie przebywał Jan Paweł II, a teraz przebiega tędy szlak papieski.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140724
- ↑ Strona gminy. Demografia, stan na dzień 31.12.2023 [dostęp 2024-01-30]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1296 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Linki zewnętrzne edytuj
- Trzciana (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 315.