Uście Gorlickie
Uście Gorlickie (do 1949 Uście Ruskie[4], łem. Устя Рускe, przejściowo Ujście Karpackie[5]; wcześniej Uście Wołoskie) – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w dolinie rzeki Ropy, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie. Wieś jest siedzibą gminy Uście Gorlickie oraz sołectwa Uście Gorlickie.
| wieś | |
.JPG)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
1187[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-315[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0468312 |
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°31′19″N 21°08′18″E/49,521944 21,138333[1]
| |
Uście Ruskie uzyskało lokację miejską w 1785 roku, zdegradowane w 1896 roku[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0468329 | Kijów | część wsi |
| 0468335 | Kowalów | część wsi |
| 0468364 | Oderne | przysiółek |
| 0468358 | Terpentyny | część wsi |
Historia edytuj
Uście zostało założone przez polskich rycerzy Gładyszów na początku XV wieku. Właścicielem tej miejscowości był m.in. Stanisław Gładysz z Kowalowa h. Gryf – tenutariusz Szymbarku, dziedzic Kowalowej, Gilowej (od 1477), komornik ziemski biecki 1486, sędzia grodzki biecki, mąż Katarzyny Barczkowskiej (córki Jakuba Barczkowskiego). W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej[10].
Zabytki edytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[11].
- cerkiew św. Paraskewy,
- cmentarz przykościelny,
- ogrodzenie z bramkami,
- kaplica cmentarna, drewniana,
- cmentarz wojenny nr 57,
- karczma łemkowska, drewniana, początek XX wieku.
-
Cerkiew św. Paraskewy -
Kaplica cmentarna -
Cmentarz wojenny nr 57
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Turystyka edytuj
- Uście Gorlickie znajduje się na szlaku architektury drewnianej z zabytkową, greckokatolicką cerkwią św. Paraskewy z 1786 roku,
- cmentarz żołnierzy I wojny światowej nr 57. Znajdują się na nim 2 mogiły zbiorowe i 45 pojedynczych, w których pochowanych jest 46 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 13 rosyjskiej. Cmentarz zaprojektował Dušan Jurkovič,
- w centrum wsi stoi pomnik poświęcony poległym Łemkom w czasie okupacji hitlerowskiej,
- przy cmentarzu stoi drewniana kapliczka z 1876 roku.
Szlaki piesze edytuj
Związki wyznaniowe edytuj
W Uściu Gorlickim działalność prowadzą wspólnoty następujących związków wyznaniowych:
- Kościół rzymskokatolicki – parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy[12]
- Kościół greckokatolicki – parafia św. Paraskewi[13][14]
- Pięćdziesiątnicy (zielonoświątkowcy) – zbór w Uściu Gorlickim[15]
- Świadkowie Jehowy – zbór Kunkowa z Salą Królestwa w Uściu Gorlickim[16]
Oprócz członków wyżej wymienionych wyznań, zamieszkują tu także ewangelicy i baptyści[17].
Sport edytuj
- Ludowy Klub Sportowy Uście Gorlickie (LKS Uście Gorlickie) seniorzy, juniorzy i trampkarze.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143351
- ↑ GUS - Bank Danych Lokalnych - data dostępu:2015.07.15
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1316 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ do 2 września 1949 (M.P. z 1949 r. nr 59, poz. 795)
- ↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 5 (10 lipca 1948) = nr 24 + dod., poz. 46
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 80-81.
- ↑ Uście Gorlickie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-08-05].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 103. ISBN 83-87424-77-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
- ↑ Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Uściu Gorlickim [online], diecezja.tarnow.pl [dostęp 2023-05-15].
- ↑ Uście Gorlickie [online], cerkiew.nazwa.pl [dostęp 2023-05-15].
- ↑ Parafia greckokatolicka p.w. św. Paraskewy w Uściu Gorlickim [online], grekokatolicy.pl [dostęp 2023-05-15].
- ↑ Chrzczeni Duchem Świętym. O zielonoświątkowcach w Beskidzie Niskim [online], beskid-niski.pl [dostęp 2023-05-15].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2023-05-15].
- ↑ nowamalopolska.pl. [dostęp 2009-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-19)].
Linki zewnętrzne edytuj
- Uście 3(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 832.
- Informacja o cerkwi na stronie Szlaku architektury drewnianej. szlak.wrotamalopolski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].