Uniwersalny karabin maszynowy
Uniwersalny karabin maszynowy (ukm) – rodzaj karabinu maszynowego mogącego pełnić funkcję zarówno ciężkiego jak i ręcznego karabinu maszynowego[1].
Charakterystyka edytuj
Wielofunkcyjność ukm-u uzyskiwana jest poprzez dostosowanie go do prowadzenia ognia zarówno z ciężkiej podstawy trójnożnej (typowej dla ckm-ów), jak i lekkiej dwunożnej (typowej dla rkm-ów)[1]. Zastosowanie szybkowymiennej lufy chłodzonej powietrzem (odrzucanej po przegrzaniu i zastępowanej zapasową) oraz zasilania taśmowego zapewnia natomiast większą szybkostrzelność praktyczną względem rkm-ów, jednocześnie redukując masę względem ckm-ów, których ciężkie niewymienne lufy dla dostatecznej efektywności wymagały często dodatkowego chłodzenia (np. cieczą). Automatyka ukm-u oparta jest najczęściej na zasadzie odprowadzania gazów prochowych (M60, PK/PKS, FN MAG), rzadziej na zasadzie zamka półswobodnego (AAT M52) lub krótkiego odrzutu lufy (MG 42). Do zasilania tego typu broni wykorzystywana jest amunicja karabinowa.
Historia edytuj
Koncepcja stworzenia karabinu maszynowego łączącego cechy ckm-u i rkm-u powstała w okresie międzywojennym. Przyświecała jej idea uniwersalizacji broni strzeleckiej, co pomogłoby przezwyciężyć trudności wynikające z posiadania różnych typów karabinów maszynowych przystosowanych do odmiennych sytuacji taktycznych. Wprowadzenie uniwersalnego karabinu maszynowego pozwoliłoby zatem na redukcję nakładów finansowych, oraz uproszczenie produkcji i kwestii szkolenia żołnierzy. Jako pierwsi broń tego typu wprowadzili na uzbrojenie Niemcy w 1934 r. (MG34)[1], następnie dalej ją rozwijając (MG42). Poza III Rzeszą armie pozostałych państw w trakcie II wojny światowej pozostały jednak nadal przy osobnych konstrukcjach (ckm/rkm). Wzmożone zainteresowanie ukm-ami przypadło natomiast na okres powojenny co w szybkim czasie doprowadziło do całkowitego wycofania z uzbrojenia ckm-ów oraz marginalizacji rkm-ów (współcześnie zasilanych najczęściej amunicją pośrednią). Obecnie uniwersalne karabiny maszynowe zasilane amunicją karabinową stanowią najpopularniejszy typ karabinu maszynowego we wszystkich armiach.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Mała Encyklopedia Wojskowa Tom 2 ↓, s. 23.
Bibliografia edytuj
- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.