Île-de-France

francuski region administracyjny

Île-de-France ( [il də ˈfrɑ̃s], potocznie także région parisienne, „region paryski”[2]) – region administracyjny w północnej Francji, w obrębie Basenu Paryskiego, obejmujący Paryż (stolicę kraju) i siedem okolicznych departamentów: Essonne, Hauts-de-Seine, Sekwana-Saint-Denis, Sekwana i Marna, Dolina Marny, Dolina Oise i Yvelines. Region zajmuje powierzchnię 12 012 km², a zamieszkany jest przez 12 271 794 osoby (2020), co odpowiada 18% ludności kraju[3]. Gęstość zaludnienia oscyluje na poziomie 1022 os./km². Île-de-France graniczy z regionami: Grand Est, Burgundia-Franche-Comté, Region Centralny-Dolina Loary, Normandia i Hauts-de-France[4].

Île-de-France
region
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Francja

Siedziba

Paryż

Kod ISO 3166-2

FR-IDF

Prezydent

Valérie Pécresse

Powierzchnia

12 012 km²

Populacja (2024)
• liczba ludności


12 419 961[1]

• gęstość

1034 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba departamentów

8

Liczba okręgów

25

Liczba kantonów

317

Liczba gmin

1281

Położenie na mapie Francji
Położenie na mapie
Strona internetowa

Nagromadzenie w Île-de-France dużej liczby zabytków, ośrodków nauki, bibliotek, uniwersytetów, muzeów, wystaw czasowych, stwarza dogodne warunki do kształcenia się, a bogata oferta rozrywkowa (kina, teatry, kluby, kawiarnie, kabarety, sale sportowe) daje różnorodne okazje do odpoczynku, co przyciąga rzesze turystów z całego świata. Zjawisku temu sprzyja rozwinięta sieć szybkich pociągów TGV oraz portów lotniczych, a także kilka podmiejskich centrów rozrywki (m.in. podparyski Eurodisneyland oraz Park Asteriksa).

Nazwa Île-de-France (dosł. „wyspa Francji”) w odniesieniu do regionu otaczającego Paryż prawdopodobnie po raz pierwszy odnotowana została w 1387 roku. Jej pochodzenie nie jest jasne. Według jednej z teorii nazwa nawiązuje do faktu, że region otoczony był z wielu stron przez rzeki, w tym Sekwanę, Marnę i Oise. Inna teoria sugeruje, że nazwa powstała w wyniku zniekształcenia saskiej nazwy Liddle Franke, oznaczającej „małą Francję”. Prowincja Île-de-France funkcjonowała do czasu rewolucji francuskiej (1789), kiedy wprowadzono podział kraju na departamenty. Nazwę wskrzeszono w 1976 roku na potrzeby nowo utworzonego regionu administracyjnego. Jej wybór podyktowany był w dużej mierze niechęcią mieszkańców wobec proponowanej nazwy région parisienne („region paryski”), którą odbierano jako przejaw nadmiernej dominacji stolicy. W języku francuskim przymiotnik od nazwy Île-de-France to francilien(ne), który wymyślony został w latach 80. XX wieku; zaakceptowany przez Akademię Francuską w 1986 roku[2].

Podział administracyjny

edytuj
 
Podział regionu na departamenty i okręgi (arrondissement)

W skład regionu wchodzi 8 departamentów[5]:

 

Miejscowości

edytuj

Największe miejscowości regionu (w nawiasach liczba ludności w 2020 roku[6]):

Miejscowości w regionie Île-de-France powyżej 90 000 mieszkańców (2020)[6]

Gospodarka

edytuj

W regionie Île-de-France wytwarza się mniej więcej 30% produktu krajowego brutto Francji, mimo iż zamieszkuje go jedynie 18% populacji kraju[7]. Aglomeracja cechuje się dużą wydajnością pracy. Bardzo dobrze rozwinięte są różne dziedziny przemysłu, przede wszystkim przemysł samochodowy (fabryki marek Renault, Peugeot, Citroën i DS). Komunikacja i transport miejski należą do najnowocześniejszych w Europie, przede wszystkim rozbudowana sieć metra, a także szybka kolej regionalna, łącząca Paryż z dalszymi przedmieściami (RER).

Istotną gałęzią gospodarki Île-de-France jest turystyka, dzięki której w 2018 istniało 420 tys. miejsc pracy (9% wszystkich miejsc pracy w regionie)[8]. Region skupia 90% aktywności kinematograficznej i audiowizualnej Francji. Przedsiębiorstwa z tego sektora zatrudniają w Île-de-France 115 tys. osób.

Przypisy

edytuj
  1. Estimation de la population au 1ᵉʳ janvier 2024 [online], Institut National de la Statistique et des Études Économiques, 16 stycznia 2024 [dostęp 2024-11-14] (fr.).
  2. a b Christian Meyze: Île-de-France : pourquoi l'a-t-on nommée ainsi ?. Franceinfo, 2016-03-14. [dostęp 2023-10-21]. (fr.).
  3. Populations légales des régions en 2020 / Populations légales des régions en vigueur au 1er janvier 2023 [online], INSEE.
  4. Île-de-France, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  5. Région Île-de-France (11). Insee. [dostęp 2023-10-21]. (fr.).
  6. a b France par commune – Population municipale 2020. [w:] Statistiques locales [on-line]. Insee. [dostęp 2023-10-21]. (fr.).
  7. Nos projets pour la ville monde qu’est Paris sont prêts, „Les Echos”, 10 lutego 2008.
  8. Ministère de l’Économie et des Finances: Mémento du tourisme – Édition 2018. [dostęp 2019-05-07]. (fr.).